Τα κρυμμένα μυστικά

Σαν να παρακολουθεί κάποιος καρέ μιας ταινίας

Ενα βιβλίο που εκ πρώτης όψεως μοιάζει παιδικό και ως τέτοιο κυκλοφορεί, καθώς απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας 8 έως 15 ετών, και για τον λόγο αυτόν άλλωστε διαθέτει και παράρτημα με παιχνίδια, αυτοκόλλητα και ασκήσεις. Αν όμως πέσει στα χέρια ενηλίκων, ακόμη κι εκείνων που δεν αγαπούν τις ιστορίες από το παρελθόν, τους αρχαιολογικούς χώρους και τα μουσεία, δύσκολα θα το αφήσουν πριν φτάσουν στην τελευταία σελίδα. Ποιο είναι το κρυμμένο μυστικό του «Λόφου με τα κρυμμένα μυστικά» ώστε 22 χρόνια μετά την πρώτη κυκλοφορία του να βρίσκεται στη δέκατη ανατύπωσή του; Δεν είναι ένα, όπως και στον λόφο, αλλά πολύ περισσότερα.

Είναι η σύλληψη - μέσα σε λίγες σελίδες, ο Πάνος Βαλαβάνης παίρνει από το χέρι τον αναγνώστη για να τον ξεναγήσει στους αιώνες. Είναι η αίσθηση του παραμυθιού που αποφορτίζει από εκείνη ενός βιβλίου γνώσης, χωρίς όμως να στερείται πλήθους πληροφοριών. Το ακριβώς αντίθετο.

Είναι ο τρόπος γραφής που δημιουργεί εικόνες μπροστά στα μάτια, σαν να παρακολουθεί κάποιος καρέ μιας ταινίας, αλλά και το γεγονός ότι δεν πρόκειται για μια αφήγηση φορτωμένη με ημερομηνίες και γεγονότα όπως στα σχολικά εγχειρίδια Ιστορίας. Αντιθέτως, μέσα από το κείμενο ο αναγνώστης παρακολουθεί την καθημερινότητα των ανθρώπων της κάθε εποχής, τις δουλειές τους, το φαγητό που μαγειρεύουν στην κουζίνα τους, τα παιχνίδια των παιδιών τους, ώστε να συνειδητοποιήσει όχι μόνο πόσα στοιχεία έχουν παραμείνει ίδια από την αρχαιότητα έως σήμερα, αλλά και να αισθανθεί οικεία με το παρελθόν.

Είναι η γλώσσα που, αν και ανάλαφρη, δεν είναι απλοϊκή, αλλά εμπλουτισμένη με αρκετούς εξειδικευμένους όρους, που ακολουθούν αβίαστα τη ροή και επεξηγούνται μέσα στο κείμενο. Είναι η παιχνιδιάρικη έγχρωμη εικονογράφηση της Αντας Γανώση που δίνει στο όλο εγχείρημα μια πινελιά από κόμικ. Είναι η βιβλιογραφία που παρατίθεται στο τέλος του βιβλίου, όχι ως κατάλογος, αλλά γραμμένη ως κείμενο με επιπλέον στοιχεία. Είναι ακόμη κι αυτά τα παιχνίδια που έχει σχεδιάσει ο συγγραφέας με την έμπειρη σε βιβλία για παιδιά Μαρίζα Ντεκάστρο, που προκαλούν όχι μόνο τους μικρούς, αλλά και τους ενήλικους αναγνώστες να δοκιμάσουν την τύχη τους.

Εν κατακλείδι, πρόκειται για ένα βιβλίο που δείχνει την αγάπη και το πάθος του Πάνου Βαλαβάνη όχι απλώς να μεταδώσει όσα γνωρίζει - κάτι που γενναιόδωρα κάνει από τη θέση του ως πανεπιστημιακός -, αλλά να συνδέσει το παρελθόν με το παρόν και να παρουσιάσει με εύληπτο τρόπο τη διαχρονία που διέπει τον ελληνικό πολιτισμό, ώστε να μην τη βιώνουμε χωρίς και να την κατανοούμε.

Πάνος Βαλαβάνης

Ο λόφος με τα κρυμμένα μυστικά

Το χρονικό μιας φανταστικής ανασκαφής

Εικόνες: Αντα Γανώση

Εκδ. Πορφύρα 2017, σελ. 105

Τιμή: 15 ευρώ