2. Hun tijd
Ieder mens van dit systeem heeft een bepaalde tijd geleefd. Gedurende die tijd gebeurde er van alles. Grote gebeurtenissen zoals een oorlog en kleine gebeurtenissen zoals geboorte, huwelijk, overlijden. Grote gebeurtenissen worden opgeslagen in vensters en zijn eigenlijk een verzameling van kleine gebeurtenissen.
Ik heb op basis van grote gebeurtenissen de tijd in tijdperken ingedeeld. Grote gebeurtenissen hebben dus een eigen pagina binnen een tijdperk, met een samenvatting van wat er gebeurde en relevante jaartallen. Soms vallen ze in twee of meer tijdperken.
Kleine gebeurtenissen worden per jaartal genoemd op de pagina van het tijdperk.
Johannes Gerhardus Samplonius leefde van 1621 tot 1687, Jancke Douwes werd rond 1623 geboren.
Ze leefden in de tijdperken:
Tachtigjarige oorlog 1555 - 1648
Vensters:
Beeldenstorm 1566
De beeldenstorm was een vernieling op grote schaal van heiligenbeelden en andere objecten van katholieke religieuze plaatsen door protestanten in de Lage Landen, die plaatsvond tussen 10 augustus en oktober 1566
80-jarige oorlog, begin 1568 - 1609
Met slag bij Heiligerlee, de Watergeuzen, beleg van Haarlem en Leiden, kalender hervorming, moord op Willem van Oranje, veldtochten van Parma en Maurits
Overstromingen 1164 - 1916
1610 Emerentiavloed of Pontiaansvloed
Friesland in de 80-jarige oorlog 1568 - 1648
Waalse furie in Dokkum, Rennenberg, universiteit van Franeker, de Spaanse plunderingen van Joure, Heeg, Workum en Koudum en de slag bij Boxum in 1586, Beleg van Groningen, reductie van Groningen
Kalender 1582 - 1700
In 1582 aanvaardden oa Holland en Zeeland de Gregoriaanse kalender. Friesland deed dat pas in 1701. Dat betekent dat er tot 28 februari 1700 10 dagen verschil zat tussen de datum in Holland en die in Friesland. 29 Februari 1700 was in Friesland wel een schrikkeldag, in Holland niet.
Twaalfjarig bestand 1609 - 1621
Remonstranten en Contra-Remonstranten, Maurits contra Oldebarnevelt, onthoofding Oldebarnevelt, Synode van Dordrecht
80-jarige oorlog, einde 1621 - 1648
Ontsnapping Hugo de Groot, Beleg van den Bosch, vrede van Münster
Epidemieën en hongersnoden 1315 - 1956
Van de hongersnood 1315-1318 tot de kinderverlamming na de Tweede Wereldoorlog
Stadhouderloos tijdperk I 1648 - 1672
Vensters:
Willem II probeert de macht in de Republiek te behouden, maar sterft.
Eerste Engelse Oorlog 1652 - 1654
Met de Akte van Navigatie belemmert Engeland de handel van de Republiek, en dit leidt tot oorlog.
Tweede Engelse Oorlog 1665 - 1667
Zeeoorlog tussen Engeland en de Republiek. Tocht naar Chatam. Groot enthousiasme in de Republiek.
Zuid-Afrika 1652 - 2000
Jan van Riebeeck
Overstromingen 1164 - 1916
1651 Sint-Pietersvloed
Epidemieën en hongersnoden 1315 - 1956
Van de hongersnood 1315-1318 tot de kinderverlamming na de Tweede Wereldoorlog
Willem III 1672 - 1702
Vensters:
Kalender 1582 - 1700
In 1582 aanvaardden oa Holland en Zeeland de Gregoriaanse kalender. Friesland deed dat pas in 1701. Dat betekent dat er tot 28 februari 1700 10 dagen verschil zat tussen de datum in Holland en die in Friesland. 29 Februari 1700 was in Friesland wel een schrikkeldag, in Holland niet.
Hollandse Oorlog 1672 - 1678
Oorlog met Engeland, Frankriijk, Munster en Keulen. De oorlog begon met het rampjaar 1672. De troepen van Bommen Berend vielen Oost-Nederland binnen, en trokken op tot Heerenveen en Groningen. Verder kwamen ze niet.
Spaanse Successieoorlog 1701 - 1713
Deze oorlog voorkwam dat Frankrijk en Spanje beide door Lodewijk XIV geregeerd zouden worden.
Negenjarige oorlog 1688 - 1697
Van 1688 tot 1697. Vrede van Rijswijk.
Overstromingen 1164 - 1916
1675 Allerheiligenvloed
Epidemieën en hongersnoden 1315 - 1956
Van de hongersnood 1315-1318 tot de kinderverlamming na de Tweede Wereldoorlog
Johannes werd geboren in 1621 en Jancke rond 1623 in het tijdperk Tachtigjarige oorlog en zij hebben daar weinig van meegemaakt.
Maar ook in later jaren wordt er vaak aan tafel nog over eerdere gebeurtenissen gepraat.
Bijvoorbeeld over de Beeldenstorm, de Slag bij Heiligerlee, de watergeuzen, de Waalse furie bij Dokkum, de Spaanse plunderingen van Joure, Heeg, Workum en Koudum en de slag bij Boxum in 1586. Hoe dicht kwamen de Spanjaarden in de buurt?
De kalender hervorming. Gaf het veel discussie? De moord op Oranje, Maurits, Oldenbarnevelt, het twaalfjarig bestand en de Dordtse synode.
Piet Hein en de Zilvervloot en de Vrede van Münster hebben ze meegemaakt.
Johannes leefde in het tijdperk Stadhouderloos tijdperk I en maakte daar alles mee.
Bijvoorbeeld de Engelse oorlogen en de heldendaden van de Ruyter, Tromp en anderen. Of Jancke die ook meemaakte weten we niet.
Johannes Gerhardus Samplonius overleed in 1687 in het tijdperk Willem III en heeft daar niet alles van meegemaakt.
Wel de inval van Bommen Berend, pas tegengehouden bij Heerenveen. Ontstond er paniek in Friesland? Niet de kalenderhervorming.
We weten niet wat Jancke heeft meegemaakt.
Johannes was predikant te Ameland, Asten, Haskerhorne en Heerenveen