Eerdere activiteiten

Hieronder vind  je eerdere activiteiten van Dante Alighieri Utrecht.

Vrijdag 14 februari 2025:

Rudi de Boer  -  lezing 'Italiaanse Cinema: van neorealisme tot Fellini'

Rudi de Boer vertelt over de geschiedenis van de Italiaanse film, vanaf het einde van de Tweede Wereldoorlog

Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog lag Italië letterlijk en figuurlijk in puin. Een aantal regisseurs hadden de behoefte om die brute werkelijkheid aan de wereld te tonen. Op die manier werden zowel de schoonheid als de puinhopen van Italië getoond. Deze stroming wordt het Italiaans neorealisme genoemd. Roberto Rossellini was een van de vaandeldragers. Hij maakte films als Roma, Città Aperta (1945), Ladri di Biciclette (1948), Gemania Anno Zero (1948) en Umberto D (1952). 

Het is niet mogelijk om het over Italiaanse cinema te hebben zonder Federico Fellini aan bod te laten komen. Denk aan beroemde films als La Dolce Vita (1960) en Otto e mezzo (1963). Maar Italië staat ook bekend om zijn genrefilms, waarvan de spaghettiwestern gelijk in het oog springt. De filmscore die Ennio Morricone componeerde voor Once Upon in the West (1968) is een van mooiste filmscores aller tijden. De laatste jaren wordt Paolo Sorrentino gezien als een van de grootste regietalenten, hij wordt ook wel de nieuwe Fellini genoemd. La Grande Bellezza (2013) trok alleen in Nederland ruim 250.000 bezoekers.

Over Rudi de Boer

Steven Spielberg zei ooit: “I dream for a living.” Rudi de Boer is zelf geen filmmaker geworden, maar zijn droom om van zijn hobby zijn beroep te kunnen maken is wel degelijk uitgekomen. Rudi is opgeleid als filmwetenschapper en houdt zowel van blockbusters, obscure Franse arthousefilms en Italiaanse cinema: in elke film ziet hij wel iets waarover gefilosofeerd kan worden onder het genot van een kop koffie of biertje. Inmiddels geeft Rudi al twintig jaar filmlezingen en filmcursussen door het hele land.

Donderdag 7 november 2024: Marcel Zwitser  - De ‘Divina Commedia’ van Giacomo Puccini

Marcel Zwitser presenteert de 'Divina Commedia' van Giacomo Puccini in het kader van diens 100e sterfdag

Op 29 november a.s. gedenkt de muziekwereld de 100e sterfdag van Giacomo Puccini (1858-1924), de grootste Italiaanse operacomponist na Giuseppe Verdi (1813-1901) en Gioacchino Rossini (1792-1868). Geruime tijd heeft Puccini met het idee gespeeld om een operadrieluik te componeren naar Dantes Divina Commedia. Het uiteindelijke resultaat, Il Trittico, komt niet overeen met het oorspronkelijke idee, maar draagt er duidelijk wel de sporen van: niet alleen corresponderen de stemmingen in de drie opera’s in Il Trittico – Il tabarro, Suor Angelica en Gianni Schicchi – met Dantes Inferno, Purgatorio en Paradiso, maar de plot van de laatste opera gaat direct terug op een vermelding uit Canto XXX uit Dantes ‘Inferno.’ Aan de hand van Il Trittico zal de loopbaan en het oeuvre van Puccini worden geïntroduceerd.

BIO

Dr. Marcel S. Zwitser is al 25 jaar werkzaam als freelance docent muziekgeschiedenis en muziektheorie. In 2012 promoveerde hij aan de Universiteit Utrecht op een interdisciplinair proefschrift in muziekwetenschap en historische theologie. Hij doceerde onder meer aan de University College Roosevelt (het internationale Honors College van Universiteit Utrecht in  Middelburg) en verzorgt momenteel cursussen en studiedagen aan HOVO Amsterdam, HOVO Noord Nederland en HOVO Brabant. Vanaf het begin van zijn loopbaan had Marcel Zwitser de ambitie de diepgang van een universitair college te combineren met de vitaliteit van theater. Een greep uit evaluaties van zijn cursussen aan HOVO Amsterdam van het afgelopen seizoen:

‘Ik bezoek de colleges van Marcel Zwitser al vanaf 2016 en het is elke keer een bijzondere ervaring.’

‘Er ging een wereld voor mij open.’

‘Zeer deskundige docent, die in staat is om de bijeenkomsten

door de levendige en betrokken presentatie steeds zeer boeiend te maken.’

Meer informatie kunt u vinden op de website van Marcel Zwitser: www.marcelzwitser.nl

Wanneer: Donderdag 7 november.

Locatie: Grote zaal van Podium Oost Utrecht | Oudwijkerdwarsstraat 148, Utrecht (nabij het Spoorwegmuseum)  

Tijd: 19.30.

Kosten: Gratis voor leden van Dante Utrecht, leden van andere Dante-comitati en ACLI-leden. Niet-leden: € 3,50. Vooraf over te maken op NL58INGB0005939256 t.n.v. Dante Alighieri Utrecht o.v.v.: 'serata Marcel Zwitser'.

Aanmelden: secretaris@danteutrecht.nl

Woensdag 25 september 2024: Giuseppe Cascino - 'Sicilië in het hart'

Giuseppe Cascino komt vertellen over het voor hem mooiste eiland van de Middellandse zee: Sicilië!

In zijn eigen woorden: "De meeste Dante leden zijn er vast al geweest: Sicilië, het grootste en voor mij het mooiste eiland van de Middellandse zee. Sicilië is inmiddels een heel populaire bestemming, maar dat is niet altijd zo geweest. In de jaren 70 en 80 als ik bij mijn familie op bezoek was, waren er maar weinig buitenlandse toeristen, al helemaal niet in het binnenland. 

In de meeste reizen naar Sicilië ligt de focus  op de steden langs de kust: Palermo, Agrigento, Siracusa, Catania, Cefalù en Taormina. Maar hoe zit het eigenlijk met het binnenland van Sicilië? Is dat een bezoek waard? 

Natuurlijk, de Villa romana del casale met de Romeinse vloermozaieken, ligt midden op het eiland en staat meestal op het programma. Maar er is zoveel meer en interessants te beleven. 

In deze lezing ga ik in op een deel van dat onbekende binnenland, de provincie Enna. We zullen zien dat hier de eerste bezoekers Griekse goden waren, dat keizer Frederik II een kasteel liet bouwen. Dat een kleine plaats als Piazza Armerina een bisschopstad is, dat Aidone het aan de stok heeft gehad met het vermaarde Guggenheim museum in New York, dat Caltagirone sinds duizenden jaren een Europees centrum is van keramiek. Dat naast veel agrarische gronden, er ook veel groen en bossen zijn te vinden, in de omgeving zwavel en zout werd gewonnen.

De grootste plantage van de fichi d'india, de fameuze cactussen die je overal op het eiland tegenkomt, vind je hier. 

Kortom we gaan het hart van Sicilië verkennen, waar ook mijn hart ligt. Ik hoop u te zien op 25 september."

BIO

Giuseppe vertelt over zichzelf: "Mijn naam is Giuseppe, afkomstig uit een Nederlands-Italiaans gezin. Geboren en opgegroeid in Nederland, en van huis uit veel meegekregen van de Italiaanse cultuur. Zo ging ik, net als veel andere Italiaanse migrantkinderen, één keer per week naar de 'Italiaanse school' voor bijlessen Italiaans. En natuurlijk ieder jaar naar familie in Italië, in het bijzonder op Sicilië. Later heb ik mij verdiept in de Italiaanse kunst en geschiedenis. Sinds enkele jaren ben ik werkzaam als reisgids/leider in Italië. Daarnaast werk ik als gids in Nederland, waar ik rondleidingen verzorg voor Italiaanse toeristen."

Bijeenkomst op dinsdag 11 juni 2024

Voedsel fotograferen, voedsel duurzaamheid en wijn- en culinaire reizen rond Italië

Klaar om op vakantie te gaan naar Italië, om de smaak van tomaten en verse basilicum weer te proeven? Dan is hier, voordat de zomer aanbreekt, een avondbijeenkomst waar we het vanuit vele invalshoeken zullen hebben over Italiaanse ingrediënten.

Fotograaf Clio Squadroni zal ons haar foto's laten zien en praten over 'food photography', door haar ontleedde Italiaanse recepten en projecten die te maken hebben met de strijd tegen voedselverspilling.

Daarna neemt auteur Marie Florence van Es ons mee op een tour langs de Italiaanse regio's, hun typische producten, vooral hun wijnen, en vertelt ze ons enkele zeer interessante reisanekdotes.

De avond zal tweetalig zijn: het eerste deel in het Italiaans en het tweede deel in het Nederlands.

Bijeenkomst op donderdag 11 april 2024

Christiaan Caspers spreekt over de Scuola di Atene van Raffaello Sanzio. 

Jaarlijkse gezamenlijke bijeenkomst met het Nederlands Klassiek Verbond. 

De 'Scuola di Atene' van Rafael: betekenis en receptie

In deze lezing kijken we naar Rafaels zogenaamde 'Scuola di Atene' in de Vaticaanse Stanza della Segnatura. Wat is de portee van dit iconische fresco en hoe verhoudt het zich tot de andere fresco's in deze Stanza? We staan stil bij enkele van de tientallen figuren die de 'Scuola' bevolken, om vervolgens te kijken hoe latere kunstenaars ze in hun eigen werken hebben opgenomen. Via onder meer Jean-Louis David en Goya belanden we zo in de twintigste eeuw. De 'Scuola' behoudt zijn oorspronkelijke portee maar wint gaandeweg, met iedere nieuwe toe-eigening, aan betekenis en blijkt aan het einde van de rit een kunstwerk met een onuitputtelijk Nachleben.

BIO

Dr C.L. (Christiaan) Caspers (1978) studeerde Grieks en Latijn aan de Universiteit Leiden en promoveerde in 2011 op een proefschrift over de Griekse Tragedie. Hij doceert sinds 2010 aan het Murmelliusgymnasium te Alkmaar, alsmede aan de universiteiten van Nijmegen en Amsterdam. Hij is actief in het lezingencircuit van het Nederlands Klassiek Verbond en publiceert regelmatig over de (receptie van) de oudheid. Hij publiceerde onder meer vertalingen van de aan Lucianus toegeschreven roman Lucius, of: de Ezel, Het diner van Xenophon en Théophile Gautier’s novelle Arria Marcella.

Landelijke activiteit Dante Alighieri op zondag 17 maart 2024.

Bijeenkomst DANTE ONTMOET CAESAR

Op zondagmiddag 17 maart 2024 organiseren de gezamenlijke Dante Alighieri verenigingen in Nederland een culturele bijeenkomst bij de unieke tentoonstelling Julius 'Caesar – Ik kwam, ik zag en ging ten onder' in het H'Art Museum in Amsterdam (voorheen de Hermitage).

Aanleiding is Dantedì, de jaarlijkse gedenkdag van de grote Italiaanse dichter, schrijver en politicus Dante Alighieri, die de naamgever is van onze verenigingen.

Na lezingen door twee prominente historici, te weten Fik Meijer, kenner van de Klassieke Oudheid, schrijver van vele boeken en Eric Moormann, emeritus hoogleraar Klassieke archeologie, mede gastconservator van de tentoonstelling, tevens voorzitter van Dante Alighieri Amsterdam, zal er gelegenheid zijn de tentoonstelling te bezoeken en de middag zal worden afgesloten met een gezellige borrel. De voertaal is Nederlands.

De bijeenkomst wordt mede mogelijk gemaakt door het Istituto Italiano di Cultura per i Paesi Bassi en is toegankelijk voor leden van alle Dante Alighieri comitati en introducés.

Kijk voor meer informatie en aanmelding (noodzakelijk) op de website van Dante Alighieri Nederland

Bijeenkomst op maandag 5 februari 2024

Carissimo Figlio: het oorlogsverhaal van een Haagse Italiaan

boekpresentatie door Paolo Giuseppin 

Over de inhoud, door Paolo Giuseppin: 

Die ‘Haagse Italiaan’ en hoofdpersoon van mijn boek is mijn vader Enrico. Als je sec op de titel afgaat, dan lijkt het om een oorlogsboek te gaan. Aanvankelijk was dat wel de uitkomst van mijn jarenlange onderzoek dat aan de totstandkoming ervan vooraf ging. Toen ik eindelijk het concept van het verhaal op ‘een rijtje had’ was ik niet echt tevreden. Er moest m.i. meer inzitten; maar ik zag hèt gewoonweg niet! Plotseling ‘viel bij mij het kwartje’ en zag ik ook andere lagen in het verhaal. Iets wat er wel in staat, maar dat ik toen niet opmerkte: Een andere invalshoek, zoals die van de migrantengemeenschap van terrazzowerkers. Ondanks dat zij al meer dan 130 jaar in Nederland zijn, zijn de terrazzowerkers hier zo goed als onbekend. Wie zijn zij? Waar komen zij vandaan? Welke taal spreken zij en wat is ‘terrazzowerk’? Wat is hun link met Den Haag en wat deden zij hier in de oorlog? Waren zij allemaal fascisten? Dat zijn heel veel vragen. In mijn boek worden die mensen en de verschillende kanten van deze oorlog belicht. Denk daarbij aan de Nederlandse, de Italiaanse, de Russische en de bijzondere menselijke Oekraïnse kant van deze oorlog.

Deze en andere vragen probeer ik in mijn lezing duidelijk te beantwoorden.

BIO

Paolo Giuseppin werd in 1949 in Den Haag geboren als zoon van Italiaanse ouders die elkaar in de oorlog in hun geboortedorp Teglio Veneto hebben leren kennen. Na enkele jaren op een kamer bij anderen ingewoond te hebben vestigde het gezin zich in een portiekflat in de naoorlogse Moerwijk. Bij de schoolkeuze na afloop van de lagere school kregen zijn ouders als advies dat de mulo voor hem waarschijnlijk iets te hoog gegrepen zou zijn. Maar Paolo bleek een ‘laatbloeier’. Na de mulo en vervolgens de HBS, volgde hij een reeks opleidingen. Daarna droomde Paolo ervan om de studie ‘Economie in Rotterdam’ te willen beginnen. Helaas, Italianen kwamen toentertijd niet in aanmerking voor een Nederlandse studiebeurs en voor zijn ouders waren de  studiekosten onbetaalbaar. Daardoor startte zijn werkzame leven in allerlei functies en beroepen: exportmanager bij verschillende bedrijven en maatschappelijk werker voor Italiaanse gastarbeiders in de Haagse regio. Werken werd gecombineerd met een (voltooide) avondstudie rechten aan de Universiteit Leiden. Er volgde een loopbaan van 25 jaar als opleidingsmanager migratierecht bij een juridisch opleidingsinstituut voor advocaten. Tevens was Paolo geruime tijd hoofdredacteur van het tijdschrift ‘Migrantenrecht’.

De presentatie wordt gegeven in het Nederlands/la presentazione sarà in olandese.

Bijeenkomst op maandag 11 december 2023:

Lo Stoicismo - lezing door Herman van der Meer & Federica Marcozzi 

De filosofische stroming van het stoïcisme kan worden gezien als een levensfilosofie. Dat waar je invloed op hebt en wat binnen je bereik ligt, kun je veranderen. Al het andere, laat het los! Wie zeurt en zich beklaagt, handelt niet volgens stoïcijnse principes.

We zullen proberen dit principe te laten zien aan de hand van referentiemodellen en mensen die het in de praktijk brengen.

De bijeenkomst wordt deels in het Nederlands gehouden door Herman van der Meer (vertaler, schrijver, freelance journalist) en deels in het Italiaans door dott.ssa Federica Marcozzi (filosofisch consulent - filosofisch practicus). 

De sprekers gebruiken heldere taal in een rustig spreektempo.

Lo stoicismo può essere definito come una vera e propria filosofia di vita. Per gli stoici la filosofia è pratica di vita. È per questo che lo stoicismo può aiutarci a rispondere alla domanda: come dovremmo condurre la nostra vita?

Dopo una breve presentazione dei principi teorici dello stoicismo, vedremo le sue applicazioni pratiche, con degli esercizi spirituali, nella consulenza filosofica individuale.

L’incontro sarà tenuto parzialmente in olandese da Herman van de Meer (traduttore, autore, giornalista freelance) e parzialmente in italiano dalla dott.ssa Federica Marcozzi (consulente filosofico).

Gli oratori useranno un linguaggio chiaro a un ritmo calmo.

Maandag 25 september 2023:

Lezing door Marc Permeke over Città del Vaticano

Wie kent Vaticaanstad niet, maar wie weet hoe lang de kleinste onafhankelijke staat ter wereld al bestaat en hoe zij ontstaan is? Ook bekend onder de naam Heilige Stoel, maar wat is dat nu weer? Waaruit bestaan de bezittingen van Vaticaanstad? Waar verblijven de pausen? Wat is de rol van de Zwitserse garde en hoe word je er lid van? Hoe zijn de Vaticaanse musea ontstaan? Wat is het belang van de Chiesa di Sant’Anna dei Palafrenieri? Hoe interessant zijn de Vaticaanse tuinen en kun je ze bezoeken?

Kortom, de hoogste tijd om het verleden, het heden en natuurlijk de geheimen van Vaticaanstad uit de doeken te doen.

Bijeenkomst op donderdag 20 juni 2023:

Zomerbijeenkomst Dante Alighieri Utrecht  op dinsdag 20 juni 2023:
"La dolce invasione - 100 anni di gelato in Olanda"

We luiden samen de zomer in met een inleiding van onderzoekster en journaliste Daniela Tasca, die op 20 juni een presentatie zal geven over "La dolce invasione - 100 anni di gelato in Olanda".

We sluiten af met een heerlijke koel ijsje en een brindisi zodat we nog tijd hebben voor een  "chiacchiera".

Bijeenkomst op donderdag 20 april 2023:

Vrouwen met een Visie. De tien sibyllen: de ontwikkeling van heidense vrouwen in het christendom en hun prominente rol in de Duomo van Siena

In samenwerking met de afdeling Utrecht van het Nederlands Klassiek Verbond

Door Nathalie Mantel, zelfstandig kunsthistorica en docent VO Kunst & Cultuurvakken

De vloermozaïeken in de kathedraal van Siena vertellen het verhaal van het ontstaan van de wijsheid en religie, vormgegeven met prachtige afbeeldingen van personages uit de klassieke wereld en de christelijke heilsgeschiedenis. Pelgrims (en tegenwoordig toeristen) lopen van de westzijde van de kerk over het ‘pad der wijsheid’ naar het altaar aan de oostkant. Tien hoofdpersonen uit de kerk staan in dit onderzoek centraal: de sibyllen. Heidense waarzegsters die in hexameters de boodschap van de goden verkondigden: zelfs de komst van de Messias. Via de geschriften van o.a. Varro en Lactantius wordt hun rol in het pavimento van de Duomo van Siena nader verklaard. 

Bijeenkomst op donderdag 9 maart 2023:

Presentatie van Italiaanse inheemse druivenrassen door Gina Botta, bioloog en eigenaar van ‘La Botta Wijnavonturen’

“Polyfemus, de cycloop uit de verhalen van Homerus, werd nooit dronken van wijn gemaakt van de voor hem bekende autochtone druiven van de Etna (Sicilië was het eiland van de cyclopen in de verhalen van de Odyssee van Homerus). Toen de held Odysseus hem onbekende wijn gaf van allochtone druiven met een hoog alcoholgehalte, werd Polyfemo dronken. Versuft door de wijn kon Ulysse met een brandende staak, zijn ene oog uitsteken.”

Deze anekdote heb ik van diverse Italianen gehoord met als moraal dat je alleen wijnen van inheemse druivenrassen moet drinken! Als u dit advies in Italië zou willen volgen, hoe weet u welke druivenrassen u moet hebben? De bekende Pinot Grigio?

Wees welkom Italofiel en/of wijnliefhebber bij mijn presentatie over wijnen van inheemse Italiaanse druivenrassen op donderdag 9 maart, waar we het zullen hebben over:

• Wat zijn inheemse druiven?

• Waarom heeft Italië zoveel inheemse druivenrassen?

• En hoe komt het, dat er steeds meer belangstelling is voor wijnen van Italiaanse inheemse druiven?

Geschiedenis en wetenschap aangevuld met folkloristische anekdotes en uiteraard ook het proeven van wijnen gemaakt van inheemse Italiaanse druiven.

Ci vediamo!

Gina Botta

Bioloog en eigenaar van ‘La Botta Wijnavonturen’

Gespecialiseerd in Italiaanse wijnen van inheemse druivenrassen.

Oudegracht 328 c

3511 PL Utrecht

06-50482762

labottawijnavonturen@gmail.com 

Bijeenkomsten op donderdag 8 september en donderdag 27 oktober 2022:

Gian Lorenzo Bernini, Homo Universalis: beeldhouwer, architect, schilder - Tweedelige minicursus door Marc Permeke

De ingedutte Eeuwige Stad wordt wakker geschud door ambitieuze kunstenaars, aangevoerd door de radicale schilder Caravaggio en de geniale beeldhouwer Bernini. Rome verandert in een zinderende culturele ‘hotspot’ waar schilders, beeldhouwers en architecten, vaak van buiten Rome en soms van ver buiten Italië, het artistieke klimaat nieuw leven inblazen.

In deze korte cursus van twee lezingen door Marc Permeke maken jullie (hernieuwd) kennis met de nieuwe kunsttaal die op dat moment wordt geïntroduceerd: de barok. Daarbij ging het niet langer om schoonheid en elegantie, maar om het oproepen van affetti, ofwel – heftige – emoties. Een krachtige stijl vol drama, dynamiek en bravura.

Gangmakers waren de schilder Michelangelo Merisi da Caravaggio (1571-1610) en de beeldhouwer Gian Lorenzo Bernini (1598-1680). Onder hun aanvoering schudde een nieuwe generatie kunstenaars in de eerste decennia van de 17e eeuw het ingedutte Rome wakker, met sprekende, levendige schilderijen en beelden die korte metten maakten met de norm tot dan toe: elegantie.

Bernini (1598-1680) is bij uitstek dé vertegenwoordiger van de barok en in een aantal opzichten heeft hij het aanzicht van het 17e eeuwse Rome bepaald (kerken, kapellen, paleizen, pleinen en fonteinen). Een zeer veelzijdig kunstenaar, die echter primair beeldhouwer is.

Geboren in Napels, leert hij al op jonge leeftijd het vak in het atelier van zijn vader Pietro, een bekend beeldhouwer. In 1605 verhuist de familie naar Rome, waar Gian Lorenzo bekendheid krijgt door o.m. opdrachten (klassieke beelden) van kardinaal Scipione Borghese, neef van de latere paus Paulus V. Als geen ander weet hij het marmer zo te bewerken dat de hardheid van het materiaal ontkend wordt en emoties oproept.

Zijn oeuvre is onlosmakelijk verbonden met het pauselijk hof. Hij schiep spectaculaire meesterwerken voor vier pausen nl. Urbanus VIII (pauselijk baldakijn St. Pieter kathedraal), Innocentius X, Alexander VII en Clemens IX. Uitermate innovatief is zijn idee om architectuur en beeldhouwkunst met elkaar te verbinden, wat o.m. te zien is bij de Vierstromenfontein op Piazza Navona. Bernini is bij uitstek de uitdrager van de opvattingen van de katholieke Contrareformatie, die er voor moest zorgen dat de verspreiding van het Protestantisme een halt zou worden toegeroepen.

In twee bijeenkomsten wordt het unieke karakter van Gian Lorenzo Bernini en zijn werk uit de doeken gedaan door Marc Permeke. Hij is een graag geziene gastspreker bij Dante Utrecht. Ook dit keer zal hij ongetwijfeld borg staan voor twee interessante lezingen. 

Marc Permeke is zeer verbonden met Italië. Hij woonde in Rome en in Taormina, waar hij werkte als gids. In Nederland was hij docent aan de NHTV (Ned. Hogeschool voor Toerisme en Vrijetijdsbesteding) te Breda nadat hij kunstgeschiedenis had gestudeerd aan de universiteit van Leiden. Sinds zijn pensionering geeft hij lezingen en cursussen.

Bijeenkomst op donderdag 30 juni 2022:

Het Italië experiment - boekpresentatie door Pepijn Corduwener

Italië lijkt het land van zalig niksdoen, van lange dagen luieren in de zon en genieten van het leven. Een land van stilstand en wanorde, niet van politieke vernieuwing. Maar kloppen die clichés wel? Dit boek laat zien dat Italië juist continu in beweging is en vooroploopt in de moderne politiek. Steeds weer is Italië de plek van radicale experimenten die de geschiedenis van heel Europa veranderen. Mussolini introduceerde het fascisme lang voordat Hitler de macht greep, Berlusconi wees het populisme al in de jaren negentig de weg, en vandaag is Italië het laboratorium van de internetdemocratie.

Het Italiaanse experiment biedt een nieuw perspectief op de Italiaanse geschiedenis en actualiteit. In een meeslepend overzicht van de negentiende eeuw tot nu beschrijven Pepijn Corduwener en Arthur Weststeijn hoe Italië keer op keer nieuwe politieke experimenten lanceert die elders worden overgenomen. Wie wil weten welke toekomst er in het verschiet ligt voor de westerse democratie moet naar Italië kijken.

Pepijn Corduwener (1986) en Arthur Weststeijn (1980) zijn historici en Italiëkenners. Ze doceren aan de Universiteit Utrecht en delen regelmatig hun expertise over Italië in de media. Het Italiaanse experiment is een sterk uitgebreide herziening van het eerder verschenen Proeftuin Italië.

‘Volg Proeftuin Italië en je weet wat Europa te wachten staat.’ NRC Handelsblad

‘Een belangrijk boek met lessen voor heel Europa.’ Eelco Bosch van Rosenthal, journalist en presentator Nieuwsuur

‘Origineel en verfrissend, ook voor de doorgewinterde Italiëkenner.’ Mustafa Marghadi, Italiëcorrespondent NOS

Bijeenkomst op donderdag 2 juni 2022:

Kennismaking nieuwe leden, boekenmarkt en Italiëquiz

Op deze  informele avond kunnen nieuwe leden kennismaken met de groep. Er wordt een boekenmarkt georganiseerd: elk aanwezig Dante-lid mag een Italiaans of vanuit het Italiaans vertaald boek uitkiezen. Daarnaast vindt er een Italië-quiz plaats. Uiteraard wordt er voorzien in een hapje en een drankje!

Tweedaagse internationale conferentie in het kader van de 700-ste sterfdag van Dante, op vrijdag 26 en zaterdag 27 november

'RIVOLTI AL MONTE, Sguardi inediti al Purgatorio dantesco'

De conferentie vindt plaats bij de Universiteit Utrecht en het Italiaanse Instituut te Amsterdam en wordt mede ondersteund door enkele Dante comitati, waaronder Utrecht. Het beloven twee zeer boeiende en mooie dagen te worden, dus als je geïnteresseerd bent, meld je dan vooral aan! Nieuwsgierig naar het programma? Klik hier. 

Plaats en tijd:

Prima giornata

Vrijdag 26 november | 9.00 – 17.00 | Universiteit Utrecht | Drift 21 | Sweelinckzaal 0.05

Seconda giornata

Zaterdag 27 november | 9.00 – 17.30 | Italiaanse Instituut te Amsterdam | Keizersgracht 564 | Sala convegni

Toegang is gratis voor leden van Dante Utrecht. Aanmelden (verplicht) en inhoudelijke vragen?

Mail naar: G.Cascio@uu.nl

Op donderdag 30 september presenteert Miriam Bunnik haar boek:

'Koffiebars en carabinieri: een ander boek over Italië' (2021)

Iedereen weet wel iets over Italië: dat er een scheve toren staat, dat ze er pasta eten en dat ze er goed kunnen voetballen. Maar er is natuurlijk nog veel meer te vertellen over dit prachtige land, met zijn bergen, stranden en vulkanen. Koffiebars en carabinieri brengt je dieper het land in dan je zelf als toerist zou komen. Niet eerder kwamen geschiedenis, reizen en echte mensen zo mooi bij elkaar in één boek over Italië. Italië-expert Miriam Bunnik reist door de laars, op zoek naar de verhalen achter typisch Italiaanse verschijnselen. Van klassiekers als caffè, de Fiat 500 en pizza, tot belangrijke Italiaanse historische personen over wie je weleens hebt gehoord, zoals Garibaldi en Dante. Van de vanzelfsprekende liefde van Italianen voor hun geboorteplaats tot de herkomst van de Italiaanse vlag. Miriam ontmoet onderweg Italianen die er alles over weten en die haar vertellen over hun passies, tradities en cultuur. Ze zit bijvoorbeeld op de bank bij een fanatieke voetbalsupporter, eet een bordje pasta bij een traditionele pastamaakster en wisselt van gedachten met een toegewijde carabiniere. Zo brengt ze de rijke geschiedenis en cultuur van Italië tot leven.

Miriam Bunnik is vertaler Italiaans en vertaalde onder andere de nieuwste roman van Elena Ferrante en ook romans van Francesco Piccolo, Margaret Mazzantini en anderen.

'Ik smulde van Bunniks smakelijke regels over Dante Alighieri, over Vespa's, over het Napolitaanse leven naast een levende vulkaan. En over carabinieri, naturalmente.' Onno Kleyn, de Volkskrant

'Dit boek leest als een uitnodiging om linea recta de trein naar Milaan te nemen.' Trouw

'Miriam Bunnik schrijft met aanstekelijk enthousiasme. Haar tripjes door de laars leveren fijne anekdoktes op.' de Volkskrant

'Een boek dat goed in de koffer past als je naar Italië gaat deze zomer.' BNR Italië podcast.

'Italië-expert Miriam Bunnik schrijft smakelijk over typisch Italiaanse tradities, passies en cultuur. Een frisse mix van historie, reizen en interviews waardoor je Italië met andere ogen bekijkt.' 

Cursus: Het Florence van de Medici's

Op 16 en 23 januari 2020 zal Marc Permeke ons meenemen naar het Florence van de familie De’ Medici (waaronder Cosimo il Vecchio en Lorenzo il Magnifico) in de 15e en 16e eeuw.

Als ’wieg van de Renaissance’ toont de voormalige stadstaat een ongelooflijke schat aan bouwkunst, schilderkunst, beeldhouwkunst en kunstnijverheid. Permeke zal uit doe doeken doen in hoeverre Michelangelo, Brunelleschi, Botticelli, Ghiberti, Donatello en Vasari hebben bijgedragen aan de roem en de macht van de Medici’s.

Beleef de stad en de unieke bezienswaardigheden met vele illustratieve afbeeldingen en verhelderende achtergrondinformatie. Ideaal als voorbereiding op een bezoek aan deze bijzondere stad of als het ophalen van mooie herinneringen.

Marc Permeke heeft een warme en hechte band met Italië. Hij woonde in Rome en in Taormina, waar hij werkte als gids. In Nederland was hij docent aan de NHTV (Nederlandse Hogeschool voor Toerisme en Vrijetijdsbesteding) te Breda nadat hij kunstgeschiedenis had gestudeerd aan de universiteit van Leiden. Sinds zijn pensionering geeft hij lezingen en cursussen. Permeke was eerder te gast bij Dante Utrecht met zijn cursussen over Rome en Sicilië.

Lezing Petrarca en Boccaccio: stichters van de Europese literaire traditie door dr. Gandolfo Cascio

In navolging van de vertoning van Pasolini’s verfilming van Boccaccio’s Decameron zetten we ter seizoensafsluiting nog een stap in de geweldige literatuur van het Trecento. Ditmaal doen we dat in samenwerking met de Utrechtse Studievereniging Italiaans Etna, waarmee vanaf nu nauwer gaan samenwerken.

Dr. Gandolfo Cascio, assistant professor in Italiaanse Literatuur en Translation Studies aan de Universiteit Utrecht, zal op donderdag 13 juni een lezing geven gewijd aan Petrarca en Boccaccio, die, tezamen met Dante, de 'Tre Corone' vormen. Niet alleen zal worden ingegaan op hoe beide auteurs met Dantes literaire erfenis zijn omgegaan; ook zullen we reflecteren over een aantal aspecten van hun lyrische en verhalende werken, om zo hun bijdrage aan de Westerse literatuur en cultuur te kunnen duiden. Per auteur zal een exemplarische tekst worden behandeld, waarbij tevens aandacht zal worden geschonken aan de historische en culturele context.

Locatie: Janskerkhof 30A, Utrecht

Datum en tijd: Donderdag 13 juni 2019, om 20:00 uur

Kosten: Gratis voor leden van Dante Utrecht op vertoon van de Dante pas, niet-leden € 3,50,-

Aanmelden: secretaris@danteutrecht.nl

Vergeet u niet aan te melden!

Vertoning Pasolini’s verfilming van Boccaccio’s 'Decameron'

Ditmaal gaan we gezamenlijk kijken naar Pier Paolo Pasolini’s meesterlijke verfilming van enkele van de verhalen uit Giovanni Boccaccio’s Decameron. De Decameron wordt gezien als één van de absolute hoogtepunten van de Italiaanse literaire canon en wordt tot op de dag van vandaag in de hele wereld gelezen, bestudeerd en gelouterd, ondanks dat het een werk uit 14de eeuw betreft. De rauwe humor, erotiek en kritische blik richting de Kerk en de elite zijn kenmerkend voor het boek en komen in de film ruim aan de orde. 

De film verscheen in 1971 en vertelt negen van de 100 verhalen uit Boccaccio’s uit de Decameron. Bovendien komt dr. Reinier Speelmaan de film van context voorzien door middel van een inleiding. 

Dr. Reinier Speelman is als universitair docent verbonden aan de Universiteit Utrecht en is onder andere werkzaam bij de opleidingen Italiaanse Taal & Cultuur, Middeleeuwen & Renaissance studies en Cultuurgeschiedenis van modern Europa. Bovendien doet hij onderzoek naar moderne Italiaanse literatuur en dan met name geschreven door Joodse auteurs.

Vergeet u niet aan te melden! 

Waar? Janskerkhof 30A in Utrecht

Wanneer? donderdag 23 mei 2019 om 20:00 uur. Wees alstublieft iets van te voren aanwezig.

Kosten? Gratis voor leden van Dante Utrecht op vertoon van de Dante pas, niet-leden € 3,50,-

Aanmelden: secretaris@danteutrecht.nl

Donderdag 17 januari 2019 - Lezing in samenwerking met Het Nederlands Klassiek Verbond: 'Fictie over het oude Rome' van historica Lotje Lomme

Deze lezing wordt gegeven door Lotje Lomme (1981). Lomme is historica met een specialisatie in antieke cultuur. Ze studeerde twee jaar geschiedenis in Bologna en studeerde Italiaans in Utrecht. Ze heeft geschiedenisles gegeven aan middelbare scholen maar heeft nu haar eigen taalschool Di' la tua in Schoonhoven. Ze geeft al zo'n 8 jaar Italiaanse les en schrijft over antieke cultuur in Italie op ItalieUitgelicht.nl

 Haar lezing draait rond het antieke Rome en de fascinatie van het brede publiek voor de stad. Niet alleen de wetenschap houdt zich ermee bezig, ook schrijvers van fictie kiezen het antieke Rome als onderwerp van hun boek. Zo hebben de Amerikaanse schrijver Robert Harris, de Italiaanse Valerio Massimo Manfredi of de Nederlandse Nynke Smits de antieke cultuur gekozen als achtergrond van hun verhaal. Hierbij lopen feit en fictie soms door elkaar en is de scheidslijn met literaire non-fictie soms fijn. De historische roman is het uitgangspunt voor deze lezing waarbij we kennis maken met de meest bekende fictie over Rome.

Waar? Doopsgezinde Kerk, Oudegracht 270, Utrecht

Wanneer? Donderdag 17 januari 2019 om 20:00 uur. Wees alstublieft iets van te voren aanwezig.

Prijs? Gratis voor leden op vertoon van de Dante pas, introducés € 3,50,-

Opgeven? secretaris@danteutrecht.nl

Donderdag 22 november 2018 - Lezing: 'Het Artistieke Vermogen van Leonardo da Vinci' van kunsthistorica Annenies Keur

Kunsthistorica Annenies Keur komt ons vertellen over het artistieke vermogen van Leonardo da Vinci. Da Vinci leefde in een tijd waarin kunstwerken nog gebruiksartikelen waren, ze kregen een functie in de kerk of de politiek. Maar Leonardo was bijzonder, hij ontwikkelde een werkwijze die voor zowel ergernis als bewondering zorgde. Eeuwenlang werden zijn aanbevelingen door kunstenaars nagevolgd. Je zou kunnen stellen dat hij de verre voorvader is van de moderne kunst. Annenies Keur laat zien hoe dat zo gekomen is, en waaruit het artistieke vermogen van Leonardo, dat zo inspirerend bleek voor vakgenoten, bestond.

Waar? Janskerkhof 30A in Utrecht

Wanneer? 22 november 2018 om 20:00 uur. Wees alstublieft iets van te voren aanwezig.

Prijs? Gratis voor leden op vertoon van de Dante pas, introducés € 3,50,-

Opgeven? secretaris@danteutrecht.nl

Donderdag 19 april 2018 - De Geboorte van de Opera door Joost Langeveld

Op 19 april is het zover! Docent muziekhistorie, internationaal organist en componist Joost Langeveld komt ons de geboorte van de opera uit de doeken doen. Hij neemt ons mee naar de tijd rond het jaar 1600, en vertelt ons hoe de dramma con musicae evolueerde naar een dramma per musica en zo mede door de hand van Monteverdi bekend is geworden als de kunst die wij nu Opera noemen. Langeveld zal niet alleen maar vertellen maar zijn lezing ook met muziekfragmenten ondersteunen! 

Geef u snel op door te mailen naar secretaris@danteutrecht.nl

Leden: gratis

Niet-leden: € 3,-

Locatie: Janskerkhof 30A, Utrecht

Aanvang: 20:00 uur