Welkom bij Dante Alighieri te Utrecht!

Onze vereniging biedt eenieder die geïnteresseerd is in de Italiaanse taal en cultuur een grote verscheidenheid aan cursussen Italiaans en Italië gerelateerde activiteiten. Wij organiseren lezingen over onderwerpen als de Italiaanse kunst, geschiedenis, architectuur, de Italiaanse keuken en actualiteit, proeven samen wijn en bezoeken Italiaanse films.

De Società Dante Alighieri is een Italiaanse culturele vereniging, opgericht in 1889, met een centrale vestiging in Rome en meer dan 400 afdelingen over de hele wereld (zie ook de pagina 'Links'). De vereniging is genoemd naar de beroemde Florentijnse dichter Dante Alighieri (1265-1321). In Nederland zijn 15 afdelingen actief, elk met een eigen programma.

Ben je geïnteresseerd geraakt en wil je lid worden van Dante Alighieri Utrecht? Meld je dan aan!

Zou jij graag eens een presentatie/activiteit willen verzorgen? Mail naar: activiteiten@danteutrecht.nl.

Ben je op zoek naar een Dante vestiging die dichter bij jou in de buurt is? Kijk dan even op de landelijke website.

Nieuws & activiteiten

Gian Lorenzo Bernini, Homo Universalis: beeldhouwer, architect, schilder - Tweedelige minicursus door Marc Permeke op donderdag 8 september en donderdag 27 oktober

Gepubliceerd 31 augustus 2022

De ingedutte Eeuwige Stad wordt wakker geschud door ambitieuze kunstenaars, aangevoerd door de radicale schilder Caravaggio en de geniale beeldhouwer Bernini. Rome verandert in een zinderende culturele ‘hotspot’ waar schilders, beeldhouwers en architecten, vaak van buiten Rome en soms van ver buiten Italië, het artistieke klimaat nieuw leven inblazen.

In deze korte cursus van twee lezingen door Marc Permeke maken jullie (hernieuwd) kennis met de nieuwe kunsttaal die op dat moment wordt geïntroduceerd: de barok. Daarbij ging het niet langer om schoonheid en elegantie, maar om het oproepen van affetti, ofwel – heftige – emoties. Een krachtige stijl vol drama, dynamiek en bravura.

Gangmakers waren de schilder Michelangelo Merisi da Caravaggio (1571-1610) en de beeldhouwer Gian Lorenzo Bernini (1598-1680). Onder hun aanvoering schudde een nieuwe generatie kunstenaars in de eerste decennia van de 17e eeuw het ingedutte Rome wakker, met sprekende, levendige schilderijen en beelden die korte metten maakten met de norm tot dan toe: elegantie.

Bernini (1598-1680) is bij uitstek dé vertegenwoordiger van de barok en in een aantal opzichten heeft hij het aanzicht van het 17e eeuwse Rome bepaald (kerken, kapellen, paleizen, pleinen en fonteinen). Een zeer veelzijdig kunstenaar, die echter primair beeldhouwer is.

Geboren in Napels, leert hij al op jonge leeftijd het vak in het atelier van zijn vader Pietro, een bekend beeldhouwer. In 1605 verhuist de familie naar Rome, waar Gian Lorenzo bekendheid krijgt door o.m. opdrachten (klassieke beelden) van kardinaal Scipione Borghese, neef van de latere paus Paulus V. Als geen ander weet hij het marmer zo te bewerken dat de hardheid van het materiaal ontkend wordt en emoties oproept.

Zijn oeuvre is onlosmakelijk verbonden met het pauselijk hof. Hij schiep spectaculaire meesterwerken voor vier pausen nl. Urbanus VIII (pauselijk baldakijn St. Pieter kathedraal), Innocentius X, Alexander VII en Clemens IX. Uitermate innovatief is zijn idee om architectuur en beeldhouwkunst met elkaar te verbinden, wat o.m. te zien is bij de Vierstromenfontein op Piazza Navona. Bernini is bij uitstek de uitdrager van de opvattingen van de katholieke Contrareformatie, die er voor moest zorgen dat de verspreiding van het Protestantisme een halt zou worden toegeroepen.

In twee bijeenkomsten wordt het unieke karakter van Gian Lorenzo Bernini en zijn werk uit de doeken gedaan door Marc Permeke. Hij is een graag geziene gastspreker bij Dante Utrecht. Ook dit keer zal hij ongetwijfeld borg staan voor twee interessante lezingen.

Marc Permeke is zeer verbonden met Italië. Hij woonde in Rome en in Taormina, waar hij werkte als gids. In Nederland was hij docent aan de NHTV (Ned. Hogeschool voor Toerisme en Vrijetijdsbesteding) te Breda nadat hij kunstgeschiedenis had gestudeerd aan de universiteit van Leiden. Sinds zijn pensionering geeft hij lezingen en cursussen.

Samenvattend:

Locatie: Quinton House | Nieuwegracht 60 | 3512 LT Utrecht

Datum en tijd: donderdag 8 september en donderdag 27 oktober om 20:00 uur

Kosten: Gratis voor leden van Dante Utrecht en cursisten Italiaans van Babel, niet-leden € 3,50. Lid worden kan hier.

Vergeet je niet aan te melden via: secretaris@danteutrecht.nl

Het Italië experiment - boekpresentatie door Pepijn Corduwener op donderdag 30 juni.

Italië lijkt het land van zalig niksdoen, van lange dagen luieren in de zon en genieten van het leven. Een land van stilstand en wanorde, niet van politieke vernieuwing. Maar kloppen die clichés wel? Dit boek laat zien dat Italië juist continu in beweging is en vooroploopt in de moderne politiek. Steeds weer is Italië de plek van radicale experimenten die de geschiedenis van heel Europa veranderen. Mussolini introduceerde het fascisme lang voordat Hitler de macht greep, Berlusconi wees het populisme al in de jaren negentig de weg, en vandaag is Italië het laboratorium van de internetdemocratie.

Het Italiaanse experiment biedt een nieuw perspectief op de Italiaanse geschiedenis en actualiteit. In een meeslepend overzicht van de negentiende eeuw tot nu beschrijven Pepijn Corduwener en Arthur Weststeijn hoe Italië keer op keer nieuwe politieke experimenten lanceert die elders worden overgenomen. Wie wil weten welke toekomst er in het verschiet ligt voor de westerse democratie moet naar Italië kijken.

Pepijn Corduwener (1986) en Arthur Weststeijn (1980) zijn historici en Italiëkenners. Ze doceren aan de Universiteit Utrecht en delen regelmatig hun expertise over Italië in de media. Het Italiaanse experiment is een sterk uitgebreide herziening van het eerder verschenen Proeftuin Italië.

‘Volg Proeftuin Italië en je weet wat Europa te wachten staat.’ NRC Handelsblad

‘Een belangrijk boek met lessen voor heel Europa.’ Eelco Bosch van Rosenthal, journalist en presentator Nieuwsuur

‘Origineel en verfrissend, ook voor de doorgewinterde Italiëkenner.’ Mustafa Marghadi, Italiëcorrespondent NOS

Samenvattend:

Locatie: Nieuwegracht 60, 3512 LT Utrecht

Datum en tijd: donderdag 30 juni om 20:00 uur

Kosten: Gratis voor leden van Dante Utrecht en cursisten Italiaans van Babel, niet-leden € 3,50. Lid worden kan hier.

Vergeet je niet aan te melden via: secretaris@danteutrecht.nl

Kennismaking nieuwe leden, boekenmarkt en Italiëquiz op donderdag 2 juni.

Op deze informele avond kunnen nieuwe leden kennismaken met de groep. Er wordt een boekenmarkt georganiseerd: elk aanwezig Dante-lid mag een Italiaans of vanuit het Italiaans vertaald boek uitkiezen. Daarnaast vindt er een Italië-quiz plaats. Uiteraard wordt er voorzien in een hapje en een drankje!

Samenvattend:

Locatie: Nieuwegracht 60, 3512 LT Utrecht

Datum en tijd: donderdag 2 juni om 20:00 uur

Kosten: Gratis voor leden van Dante Utrecht en cursisten Italiaans van Babel, niet-leden € 3,50. Lid worden kan hier.

Vergeet je niet aan te melden via: secretaris@danteutrecht.nl

Italië evenement 2022

7 mei 2022

Proef, ontdek en beleef Italië!

De lekkerste Italiaanse feestdagen van Nederland komen er weer aan! Op 20, 21 en 22 mei zijn de tuinen van Kasteel de Haar uitsluitend bedoeld voor levensgenieters. Vier la dolce vita met ons mee en laat je verrassen en verwennen door de ruim 200 exposanten, koks, artiesten en kunstenaars. Kom dansen en zingen, vind inspiratie en geniet van het goede leven tijdens deze unieke belevenis.

Ga voor meer informatie gauw naar de website van het evenement!

Nog tot 15 december is de film: 'The Hand of God' op het grote doek te zien.

The Hand of God (È stata la mano di Dio) gaat over het leven van een Italiaanse tiener, Fabietto Schisa, dat volledig op zijn kop wordt gezet door de komst van voetballegende Diego Maradona. In The Hand of God liggen vreugde en tragedie dicht bij elkaar, zijn lief en leed met elkaar verweven en krijgen we een bijzondere inkijk in Fabietto’s toekomst. Sorrentino keert terug naar zijn geboorteplaats om zijn meest persoonlijke verhaal tot nu toe te vertellen: over het lot, familie, sport, film, liefde en verlies en hoe alles met elkaar verbonden is.

The Hand of God is een film van Academy Award-winnaar Paolo Sorrentino (La Grande Bellezza, Il Divo, The Great Beauty, The Young Pope)

De film is onder andere te zien bij het Louis Hartlooper Complex te Utrecht, zie:

https://www.hartlooper.nl/films/the-hand-of-god/

Voor de trailer, zie:

https://www.youtube.com/watch?v=i_1VW_0i6vo

Reis door Dante’s Goddelijke Komedie - Viaggio nella Divina Commedia di Dante

Het Italiaans Cultureel Instituut staat stil bij het 700ste sterfjaar van Dante Alighieri met een eigentijdse bewerking van La Divina Commedia: drie Nederlandse acteurs brengen één van de beroemdste middeleeuwse allegories van de wereldfictie en het onbetwiste meesterwerk van de Italiaanse literatuur verhalend voor het voetlicht op video.

De bloemlezing in 18 afleveringen omvat hoogtepunten uit De Goddelijke Komedie en elke video van circa 5 minuten is als afzonderlijke aflevering te beleven.

De Nederlandse prozateksten van de canto’s komen uit de bekende vertaling ‘De goddelijke komedie’ van Frans van Dooren.

De videobloemlezing wordt vanaf maandag 6 december op het YouTube-kanaal en Facebook pagina van het instituut uitgebracht en is gratis te zien. De afleveringen blijven daarna op dezelfde kanalen beschikbaar.

Alle afleveringen beginnen met een inleiding, waarna de acteurs de kijker meetrekken in een opzichzelfstaand verhaal.

Bekijk hier de introductie tot de videoserie

RIVOLTI AL MONTE, Sguardi inediti al Purgatorio dantesco: tweedaagse internationale conferentie in het kader van de 700-ste sterfdag van Dante, op vrijdag 26 en zaterdag 27 november.

De conferentie vindt plaats bij de Universiteit Utrecht en het Italiaanse Instituut te Amsterdam en wordt mede ondersteund door enkele Dante comitati, waaronder Utrecht. Het beloven twee zeer boeiende en mooie dagen te worden, dus als je geïnteresseerd bent, meld je dan vooral aan! Nieuwsgierig naar het programma? Klik hier.

Plaats en tijd:

Prima giornata

Vrijdag 26 november | 9.00 – 17.00 | Universiteit Utrecht | Drift 21 | Sweelinckzaal 0.05

Seconda giornata

Zaterdag 27 november | 9.00 – 17.30 | Italiaanse Instituut te Amsterdam | Keizersgracht 564 | Sala convegni

Toegang is gratis voor leden van Dante Utrecht. Aanmelden (verplicht) en inhoudelijke vragen?

Mail naar: G.Cascio@uu.nl

Landelijke Danteweek van 10 tot 18 september

Ter gelegenheid van het 700ste sterfjaar van onze naamgever organiseren de gezamenlijke Nederlandse Dante Alighieri comitati (verenigingen) een landelijke Danteweek van 10 tot 18 september. Een week met uiteenlopende evenementen om onze naamgever en onze verenigingen voor het voetlicht te brengen. Kijk op de landelijke website van Dante voor meer info!

Hieronder vind je alvast twee online lezingen (webinars) uitgelicht:

Dinsdag 14 september, 20.00 - 21.30

Online lezing ‘1300 – Het Rome dat Dante zag’ door Sandrina Bokhorst

In 1300-1301 brengt Dante als diplomaat een bezoek aan het pauselijke Rome. Wat voor een stad zag Dante? Hoe zal hij Rome in deze turbulente tijd hebben beleefd? In die tijd timmerde de paus hard aan de weg om zijn positie op het politieke toneel van Europa te versterken. Om hun hoofdstad Rome nog meer aanzien te geven was net een Heilig Jaar georganiseerd. In Rome was de macht van het oude Rome nog steeds tastbaar aanwezig door de overal zichtbare indrukkende ruïnes. Die reflectie van de oudheid werd bewust gebruikt om de macht van de kerk te onderstrepen. Wat Dante in Rome zelf gezien heeft, vinden we ook terug in zijn werk. In deze lezing neemt drs. Sandrina Bokhorst, Rome-kenner en verhalenverteller, ons als een ‘Cicerone’ mee op een virtuele tour door het Rome van die enerverende eerste jaren van de 14e eeuw.

De lezing wordt online gegeven (webinar) en is uitsluitend bedoeld voor leden van Dante Alighieri in Nederland. Vooraf ontvang je via je eigen comitato een email met uitnodiging en aanmeldmogelijkheid.

N.B. Voor niet-leden wordt deze lezing op 17 en 21 september en 2 oktober nogmaals gegeven door Persoonlijk Rome, zie de website van Persoonlijk Rome

Donderdag 16 september, 20.00 - 21.30

Online lezing ‘Hoe Dante nog leeft in Italië’ door Marc Leijendekker

Hij overleed zevenhonderd jaar geleden, maar veel Italianen komen nog dagelijks op de een of andere manier in aanraking met Dante en zijn Divina Commedia. Zijn erfenis is zichtbaar in de taal en in de geschiedschrijving van Italië, zijn verzen worden regelmatig geciteerd en voorgelezen.

Marc Leijendekker heeft als journalist heel zijn werkende leven Italië gevolgd. Hij was voor NRC correspondent in Italië van 1988-2001 en 2020-2021 en werkte in de eerste periode ook voor NOS. Hij is nu zelfstandig correspondent in Rome en vertelt over Italië via lezingen, Twitter en een (net begonnen) blog. Website: trattino.nl. Twitter: @mwleijendekker

Deze online lezing wordt gegeven ter gelegenheid van het 700ste sterfjaar van Dante en is toegankelijk voor de leden van alle Dante Alighieri comitati in Nederland. Zij ontvangen in september de desbetreffende link per email via hun eigen comitato.

Italië evenement 2021

Zoals ieder jaar is er ook dit jaar weer een prachtig Italiaans evenement te beleven bij kasteel De Haar in Haarzuilens. Midden in de zomer een écht Italiaans feest in de prachtige tuinen van dit imposante kasteel. Kom wijn proeven, dansen op Italiaanse muziek en genieten van de heerlijkste olijfolie op 2, 3 en 4 juli 2021.

Ga voor meer informatie gauw naar de website van het evenement!

Cursus: Het Florence van de Medici's - Marc Permeke

Op 16 en 23 januari 2020 zal Marc Permeke ons meenemen naar het Florence van de familie De’ Medici (waaronder Cosimo il Vecchio en Lorenzo il Magnifico) in de 15e en 16e eeuw.

Als ’wieg van de Renaissance’ toont de voormalige stadstaat een ongelooflijke schat aan bouwkunst, schilderkunst, beeldhouwkunst en kunstnijverheid. Permeke zal uit doe doeken doen in hoeverre Michelangelo, Brunelleschi, Botticelli, Ghiberti, Donatello en Vasari hebben bijgedragen aan de roem en de macht van de Medici’s.

Beleef de stad en de unieke bezienswaardigheden met vele illustratieve afbeeldingen en verhelderende achtergrondinformatie. Ideaal als voorbereiding op een bezoek aan deze bijzondere stad of als het ophalen van mooie herinneringen.

Marc Permeke heeft een warme en hechte band met Italië. Hij woonde in Rome en in Taormina, waar hij werkte als gids. In Nederland was hij docent aan de NHTV (Nederlandse Hogeschool voor Toerisme en Vrijetijdsbesteding) te Breda nadat hij kunstgeschiedenis had gestudeerd aan de universiteit van Leiden. Sinds zijn pensionering geeft hij lezingen en cursussen. Permeke was eerder te gast bij Dante Utrecht met zijn cursussen over Rome en Sicilië.

Samenvattend

Locatie: Janskerkhof 30, Utrecht

Datum en tijd: Donderdag 16 en donderdag 23 januari, om 20:00 uur

Kosten: Gratis voor leden van Dante Utrecht op vertoon van de Dante pas, niet-leden € 3,50 per bijeenkomst

Aanmelden: secretaris@danteutrecht.nl

Graag vooraf aanmelden!

Ons nieuwe Notiziario is uit!

In dit literaire zomernummer wordt veel aandacht besteed aan schrijvers. Zo rapporteert Silvia Vari over het in Amsterdam gehouden symposium 'Narrazioni e memorie di un’Italia divisa' en wijdt zij uit over het belang van schrijven over de arbeidersklasse, zoals uiteengezet door schrijver Alberto Prunetti.

Verder recenseert Gandolfo Cascio (die komende donderdag 13 juni bij Dante Utrecht zal spreken over Petrarca en Boccaccio) de opnieuw uitgegeven giallo 'Rebus di mezza estate' van Gianni Farinetti.

Ronald Fagel interviewt de alsmaar aan populariteit winnende schrijver Marino Magliani over zijn nieuwe boek 'Prima che te lo dicano altri' en Minne de Boer vertelt over het subgenre 'detective voor Italofielen' met als leidend voorwerp het boek 'de allesreinigers & de Chinezen' van Jacques H. Brinker, juist die van de veel gebruikte grammatica Italiaans.

Over leidend voorwerp gesproken, ook daar besteed De Boer deze keer aandacht aan in de 'Apostrofo', 'siedi il bambino’, kan dat wel? Bovendien doet Elisa Goudriaan verslag van het aan de Rijksuniversiteit Groningen georganiseerde congres 'Florence circa 1600'. Tijdens dit congres is er niet zozeer aandacht voor de groothertogen van die tijd, maar worden juist andere patriciërsfamilies en hun bijdrage aan de economische en culturele ontwikkelingen belicht.

Dit alles is slechts een greep uit de inhoud van dit nummer, dus je ziet het: er is weer een hoop werk verzet om de kwaliteit van ons prachtige blad eer aan te doen.

Het zomernummer van de Notiziario is hier te lezen.

Zou je graag eens een artikel willen publiceren in de Notiziario, stuur dan een mail naar de redacteur Ronald Fagel, via notiziario@danteutrecht.nl

Buona lettura!

Lezing 'Petrarca en Boccaccio: stichters van de Europese literaire traditie' door dr. Gandolfo Cascio

In navolging van de vertoning van Pasolini’s verfilming van Boccaccio’s Decameron zetten we ter seizoensafsluiting nog een stap in de geweldige literatuur van het Trecento! Ditmaal doen we dat in samenwerking met de Utrechtse Studievereniging Italiaans Etna, waarmee vanaf nu nauwer gaan samenwerken.

Dr. Gandolfo Cascio, assistant professor in Italiaanse Literatuur en Translation Studies aan de Universiteit Utrecht, zal op donderdag 13 juni een lezing geven gewijd aan Petrarca en Boccaccio die, tezamen met Dante, de 'Tre Corone' vormen. Niet alleen zal worden ingegaan op hoe beide auteurs met Dantes literaire erfenis zijn omgegaan; ook zullen we reflecteren over een aantal aspecten van hun lyrische en verhalende werken, om zo hun bijdrage aan de Westerse literatuur en cultuur te kunnen duiden. Per auteur zal een exemplarische tekst worden behandeld, waarbij tevens aandacht zal worden geschonken aan de historische en culturele context.

Samenvattend:

Locatie: Janskerkhof 30, Utrecht

Datum en tijd: Donderdag 13 juni, om 20:00 uur

Kosten: Gratis voor leden van Dante Utrecht op vertoon van de Dante pas, niet-leden € 3,50

Aanmelden: secretaris@danteutrecht.nl

Vergeet je niet aan te melden!

Vertoning Pasolini’s verfilming van Boccaccio’s 'Decameron'

Ditmaal gaan we gezamenlijk kijken naar Pier Paolo Pasolini’s meesterlijke verfilming van enkele van de verhalen uit Giovanni Boccaccio’s Decameron. De Decameron wordt gezien als één van de absolute hoogtepunten van de Italiaanse literaire canon en wordt tot op de dag van vandaag in de hele wereld gelezen, bestudeerd en gelouterd, ondanks dat het een werk uit 14de eeuw betreft. De rauwe humor, erotiek en kritische blik richting de Kerk en de elite zijn kenmerkend voor het boek en komen in de film ruim aan de orde.

De film verscheen in 1971 en vertelt negen van de 100 verhalen uit Boccaccio’s Decameron. Bovendien komt dr. Reinier Speelmaan de film van context voorzien door middel van een inleiding.

Dr. Reinier Speelman is als universitair docent verbonden aan de Universiteit Utrecht en is onder andere werkzaam bij de opleidingen Italiaanse Taal & Cultuur, Middeleeuwen & Renaissance studies en Cultuurgeschiedenis van modern Europa. Bovendien doet hij onderzoek naar moderne Italiaanse literatuur en dan met name geschreven door Joodse auteurs.

Vergeet je niet aan te melden!

Samenvattend:

Waar? Janskerkhof 30A in Utrecht

Wanneer? donderdag 23 mei 2019 om 20:00 uur. Wees alstublieft iets van te voren aanwezig.

Kosten? Gratis voor leden van Dante Utrecht op vertoon van de Dante pas, niet-leden € 3,50

Aanmelden: secretaris@danteutrecht.nl