หน่วยการเรียนรู้ที่5 โปรแกรมอรรถประโยชน์

1.ความหมายและหน้าที่ของโปรแกรมอรรถประโยชน์

    ความหมายของโปรแกรมอรรถประโยชน์ Utilities Program คือ โปรแกรมทีทำงานบนระบบปฏิบัติการเพื่อบำรุงรักษาและเพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของคอมพิวเตอร์

    หน้าที่ของโปรแกรมคอมพิวเตอร์

    1)บำรุงรักษาเครื่องคอมพิวเตอร์ให้ใช้งานอย่างมีประสิทธิภาพ

    2)เพิ่มประสิทธิภาพการทำงานของเครื่องคอมพิวเตอร์

2.ชนิดของโปรแกรมอรรถประโยชน์

    โปรแกรมอรรถประโยชน์ แบ่งได้ 2 ชนิด

    1. โปรแกรมอรรถประโยชน์สำหรับระบบปฏิบัติการ

        1.1 การจัดการไฟล์ (File Manager)

        1.2 การถอดโปรแกรม (Uninstaller)

        1.3 การสแกนดิสก์ (Disk Scanner)

    สแกนดิสก์ (Disk Scanner) คือ โปรแกรมที่ใช้สำหรับตรวจสอบการทำงานและตรวจสอบความบกพร่องของฮาร์ดดิสก์และระบบไฟล์ของ Windows ในเบื้องต้น Windows ไปนานๆและผู้ใช้มีความรู้สึกว่าการทำงานของWindows เริ่มจะมีปัญหา อาจใช้โปรแกรม Scandisk เพื่อตรวจสอบฮาร์ดดิสก์และระบบไฟล์ต่างๆ ของ Windows ได้ รวมถึงการแก้ไชปัญหาของระบบไฟล์ หากความเสียหายนั้นไม่มากเกินไป

    การเรียกใช้โปรแกรม Scandisk

    1.คลิกขวาที่ปุ่ม Start

    2.เลือก Open Windows Ecplorer

 3.เลือก Computer 

4.คลิกขวาไดร์ฟที่ต้องการ Scandisk

 5.เลือก Properties

 6.เลือก Tools 

7. เลือก Check now… 

2.โปรแกรมรรถประโยชน์อื่นๆ

    2.1 โปรแกรมป้องกันไวรัส (Anti Virus Program)

    AVG Antivirus Free Edition 2011 : เป็นโปรแกรมที่ป้องกันไวรัสและสปายแวร์ตัวใหม่ได้ เช่น ไวรัสที่มากับ E-mail ทุกวันนี้ไวรัสและสปายแวร์จะมีการอัพเดตความสามารถในหารทำลายอยู่ตลอดเวลา ผู้ใช้อัพเดตโปรแกรมที่มีอยู่และอัพเดตเวอร์ชั่นใหม่ๆ ของโปรแกรมตลอดเวลา

    Avira Antivirus Personal Free Edition : สามารถกำจัดไวรัสได้มากกว่า300,000 ชนิดมีการอัพเดตข้อมูลในเครื่องคอมพิวเตอร์อย่างอัตโนมัติ ทำให้โปรแกรมไม่ห้าหลังและตามไวรัสตัวใหม่ๆได้ทัน โปรแกรมนี้เหมาะกับผู้ใช้ที่ชอบเล่นอินเตอร์เน็ตและชอบดาวน์โหลด

    Avast Free Antivirus : สามารถป้องกันไวรัส Spyware หรือ Malware ต่างๆ ที่แฝงตัวมากับเว็บไซต์ไม่ให้เข้ามาทำลายข้อมูลในเครื่องคอมพิวเตอร์ของเราได้ การสแกนสามารถสแกนได้ทั้งไฟล์ที่ที่อยู่ในเครื่องคอมพิวเตอร์ และสแกนสามารถที่บูตเครื่อง โดยโปรแกรมจะตรวจจับไวรัสและกำจัดไวรัสให้ทันทีที่พบไวรัส ปัจจุบันโปรแกรมสามารถรองรับภาษาได้มากกว่า 19 ภาษา เป็นโปรแกรมที่มีขนาดเล็ก กะทัดรัดใช้งานง่าย

    PC Tools AntiVirus Free : เป็นโปรแกรมที่ป้งอกันเครื่องคอมพิวเตอร์ไม้ให้ติดไวรัสได้ง่ายเหมือนกับโปรแกรมสแกนไวรัสตัวอื่นๆ ขนาดของไฟล์ที่มีขนาดใหญ่

    Microsoft Swcurity Essentrals : สำหรับโปรแกรมนี้เป็นโปรแกรมที่สามารถตรวจสอบและกำจัดไวรัสหรือสปาแวร์ได้เกือบทุกรูปแบบ ไม่ว่าไวรัสจะเปลี่ยนสถานะในการเข้าถึงข้อมูลอย่างไร โปรแกรมก็จะตรวจพบไวรัสได้อยู่ดี

    Threatfire Antivirus Free Edition : โปรแกรมป้องกันและไวรัสนี้มีความสามารถตรวจจับได้ทั้ง Trojans, Rootkits, Hijackers, Keyloggers และ Malware ตัวอื่นๆ แต่ว่าโปรแกรมสแกนไวรัสตัวนี้ไม่สามารถสแกนทีละไฟล์หรือโฟลเดอร์ได้ เพราะโปรแกรมจะบังคับให้สแกนทุกไดรฟ์พร้อมกัน

    Emsisoft Anti-Malware 5.0 : เป็นโปรแกรมที่ช่วยป้องกันไวรัสโทรจันประเภทBack Orifice และโปรแกรมนี้ยังสามารถตรวจหาไวรัสที่แนบมากับ E-Mail ที่เป็นตระกูล ZIP, ARJ, CAB หรือไฟล์ที่มาจากการดาวน์โหลดได้เช่นกัน และในโปรแกรมนี้ยังสามารถสแกนตัวโทรจันและระบุข้อมูลของไวรัสโทนจันแต่ละประเภได้อีกด้วย โปรแกรมเป็นโปรแกรมที่มีขนาดใหญ่จะเสียเวลาในการติดตั้ง

    Panda Cloud Antivirus Free : เป็นโปรแกรมที่มีขนาดเล็ก ใช้พื้นที่ในเครื่องคอมพิวเตอร์น้อย ใช้งานง่าย เพราะมีไอคอนเพียงไม่กี่ปุ่ม การทำงานของโปรแกรมจะทำการอัพเดตอัตโนมัติ เมื่อเราเชื่อมต่ออินเตอร์เน็ต ทำให้สามารถสแกนไวรัสตัวใหม่ๆ ได้ และสแกนได้รวดเร็ว

    Multi virus Cleaner 2009 : โปรแกรมตัวนี้เป็นโปรแกรมอเนกประสงค์ที่สามารถตรวจจับและกำจัดไวรัสหรือสปายแวร์ได้ สามารถอัพเดตฐานข้อมูลไวรัสของตัวเองเพื่อให้โปรแกรมตรวจจับไวรัสชนิดใหม่ๆ ได้ โปรแกรมสแกนไวรัสตัวนี้ยังมีความสามารถตรวจจัยไวรัสได้มากถึง 6,400 ประเถท

 Avast-Virus Cleaner and Worm Removal Tool : โปรแกรมนี้ช่วยกำจัดไวรัสและหนอนต่างๆ ในเครื่องคอมพิวเตอร์ ไม่ว่าเป็นการลบจาก Registry หรือ Start up ข้อดีของโปรแกรมนี้ คือ ไม่สามารถกำจัดได้ทุกตัว

  Norton Antivirus เป็นโปรแกรมสแกนไวรัสที่มีชื่อเสียงมายาวนาน มีหน้าที่ป้องกันไวรัสสปายเวร์เพื่อให้เครื่องคอมพิวเตอร์ปลอดภัยจากไวรัสบนโลกออนไลน์ โดยโปรแกรมจะทำการตรวจสอบและกำจัดไวรัสทันที แม้แต่ในการรับ-ส่งไฟล์ โปรแกรมสแกนไวรัสสามารถสแกนไวรัสเพื่อป้องกันข้อมูลสำคัญๆ ป้องกัรรหัสผ่าน ป้องกันการเข้าถึงข้อมูลในเครื่องคอมพิวเตอร์ของคูรได้ด้วย

    สปายแวร์ (Spyware) คือ โปรแกรมสแกนที่แฝงเข้ามาในคอมพิวเตอร์ขณะที่เข้าอินเตอร์เน็ตถูกเขียนขึ้นมาเพื่อสอดส่องการใช้งานคอมพิวเตอร์ และจะทำการเก็บพฤติกรรมการใช้งานอินเตอร์เน็ตรวมทั้งข้อมูลส่วนตัวหลายๆ อย่าง ได้แก่ ชื่อ-นามสกุล ที่อยู่ E-mailฯลฯ ซึ่งอาจรวมถึง Password หรือ หมายเลขบัตรเครดิต นอกจากนี้ อาจจะมีการสำรวจโปรแกรม และไฟล์ต่างๆ ในเครื่องคอมพิวเตอร์ที่ใช้อยู่สปายแวร์จะทำการส่งข้อมูลดังกล่าวไปยังเครื่องปลายทางที่โปรแกรมระบุเอาไว้ ข้อมูลในเครื่องที่ใช้อาจไม่เป็นความลับอีกต่อไป

    วิธีป้องกันถูกโจมตีจากสปายแวร์

    1)ติดตั้งโปรแกรม Anti-Spyware ไว้มรเครื่องคอมพิวเตอร์เพื่อให้ Anti-Spyware ตรวจหา Spyware ในเครื่องคอมพิวเตอร์และเตือนให้ผู้ใช้ทำการลบ

    2)ไม่ดาวน์โหลดไฟล์ข้อมูล หรือโปรแกรมจากแว็บไซต์ที่ไม่น่าเชื่อถือ

    3)ตรวจสอบและ Update โปรแกรม Antivirus ปัจจุบันมีการสร้างโปรแกรมประเภท Virus หรือ สปายอวร์ออกมาเผยแพร่บนเครือข่ายอินเตอร์เน็ตอยู่ตลอดเวลาทำให้บางครั้ง การอัพเดตหรือปรับปรุง Antivirus Program หรือAnti-Spyware อย่างไม่สมาเสมอ หรือนาน ๆ ปรับปรุงครั้ง ก็อาจถูกโจมตีจาก Virus หรือ Spyware ได้เช่นกัน

    2.2 โปรแกรมไฟร์วอลล์ (Firewall) คือ โปรแกรมที่ทำหน้าที่ป้องกันอันตรายต่างๆจากภายนอกที่จะเข้ามายังเน็ตเวิร์กของเรา เพราะอินเตอร์เน็ตได้เข้ามามีบทบาทต่อการดำเนินกิจกรรมต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นด้านการศึกษา ความบันเทิง การติดต่อสื่อสาร องค์กรต่างๆ ทั้งภาครัฐและเอกชนต่างใช้เน็ตเวิร์กขององค์กรเชื่อมต่อกันอินเตอร์เน็ตที่รับข่าวสารและแลกเปลี่ยนข่าวสารข้อมูล การนำเน็ตเวิร์กเชื่อมต่อกับอินเตอร์เน็ต เช่น เกิดความเสี่ยงต่อการถูกขโมยข้อมูล

    จากปัญหาดังกล่าวจึงต้องมีวิธีการในการรักษาความปลอดภัย และสิ่งที่จะช่วยลดความเสี่ยงนี้ได้ คือ “ ไฟร์วอลล์” (Firewall)

    ไฟร์วอลล์ (Firewall) เป็นคอมโพเนนต์หรือกลุ่มของคอมโพเนนต์ที่ทำหน้าที่ในการควบคุมการเข้าถึงระหว่างเน็ตเวิร์กภายนอกหรือเน็ตเวิร์กที่ไม่มีความปลอดภัย กับเน็ตเวิร์กภายในหรือเน็ตเวิร์กที่ต้องการจะป้องกัน โดยที่คอมโพเนนต์นั้นอาจเป็นเราเตอร์(Router) หรือเน็ตเวิร์กประกอบกันก็ได้ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับวิธีการหรือ Firewall Architecture ที่ใช้ เช่น สามารถกำหนดได้ว่าจะให้มีการเข้ามาให้บริการอะไรได้บ้าง จากที่ไหน เป็นต้น

    ไฟร์วอลล์สามารถเพิ่มความปลอดภัยให้ระบบได้ ดังนี้

    1)บังคับใช้โยบายด้านความปลอดภัย โดยการกำหนดกฎเกณฑ์ให้กับไฟร์วอลล์ว่าจะอนุญาตหรือไม้อนุญาตให้ใช้บริการชนิดใด

    2)ทำให้การดูแลด้านความปลอดภัยของระบบสะดวกขึ้น เพราะการติดต่อกับเน็ตเวิร์กภายนอกจะต้องผ่านไฟร์วอลล์ก่อน

    3)บันทึกข้อมูลและกิจกรรมต่างๆ ที่ผ่านเน็ตเวิร์กได้อย่างมีประสิทธิภาพ

    4) ป้องกันเน็ตเวิร์กบางส่วนจากการเข้าถึงของเน็ตเวิร์กภายนอก เช่น มีบางส่วนของเน็ตเวิร์กภายในต้องการให้เน็ตเวิร์กภายนอกเข้ามาใช้บริการได้ กรณีนี้ไฟร์วอลล์ช่วยจัดการได้

    5)ไฟร์วอลล์บางชนิดสามารถป้องกันไวรัสได้ โดยจะทำการตรวจไฟล์ที่โอนย้ายผ่านทางโปรโตคอล HTTP ‘ FTP และ SMTP 

Http : Hypertext Transfer Protocol เป็นกลุ่มของกฎสำหรับการแลกเปลี่ยน เช่น ข้อความ รูปภาพ เสียง ภาพเคลื่อนไหวและไฟล์มัลติมีเดียต่างๆ บน World Wide Web ที่สัมผัสกับชุดโปรโตคอลแบบ TCP/IP (ทำหน้าที่แลกเปลี่ยนสารสรเทศบนอินเตอร์เน็ต) โดย HTTP เป็นโปรโตคอลประยุกต์แนวคิดของ HTTP คือ ไฟล์ต่างๆ สามารถเก็บการอ้างอิงไฟล์เพื่อเรียกหรือดึงไฟล์ที่ต้องการใน Web Server ที่มีไฟล์ HTML และไฟล์อื่นเรียกว่า HTTP Daemonซึ่งเป็นโปรแกรมที่ได้รับการออกแบบให้คอบรับและรักษาการขอ HTTP เมื่อการร้องขอของHTTP มาถึง Web Browser ของเครื่องคอมพิวเตอร์ผู้จะเป็น HTTP Client เพื่อส่งการร้องขอไปยังเครื่องแม่ข่าย เมื่อมีการรียกไฟล์จาก Browser ของผู้ใช้โดยเปิดๆไฟล์ของเว็บ (พิมพ์ชื่อ : CRL) หรือคลิกที่ Hypertext Link จากนั้น Browser จะสร้างการขอ HTTP และไปยัง IP Address ที่ชี้โดย URL เมื่อ HTTP Daemon ในเครื่องแม่ข่ายปลายทางได้รับการร้องขอปละประมวลผลเรียบร้อยจะส่งไฟล์ที่ขอกลับมา

    File Transfer Protocol คือ โปรโตคอลเครือข่ายชนิดหนึ่งนำมาใช้ในการถ่ายโอนไฟล์ ระหว่างคอมพิวเตอร์ที่เป็นลูกข่าย (Client) กับเครื่องคอมพิวเตอร์ที่เป็นเครือข่าย (Host)หรือ Server ทำให้การถ่ายโอนไฟล์มีความปลอดภัยในการแลกเปลี่ยนผ่านอินเตอร์เน็ต ตัวอย่างการใช้ FTP ได้แก่ การดาวน์โหลดไฟล์จากอินเตอร์เน็ต ความสามารถในการถ่ายโอนไฟล์ ทกให้ FTP เป็นสิ่งจำเป็นสำหรับผู้ที่สร้างเว็บเพจ การติดต่อ FTP จะต้องติดต่อกันทาง Port 21 ก่อนที่จะเข้าใช้งาน Port 21 จะต้องเป็นสมาชิกและมีชื่อผู้เข้าใช้ (User) และรหัสผู้เข้าใช้ (Password) ก่อน

    FTP แบ่งออก 2 ส่วน คือ

    1)FTP Server คือ โปรแกรมที่ติดตั้งไว้ที่เครือข่าย ทำหน้าที่ให้บริการ FTP หากมีการเชื่อมต่อจากลูกข่ายเข้าไป

    2) FTP Client คือ โปรแกรม FTP ที่ถูกติดตั้งในเครื่องคอมพิวเตอร์ของ Userทั่ว ๆ ไป ทำหน้าที่เชื่อมต่อไปยัง FTP Server และทำการอัพโหลด (Upload) ดาวน์โหลดไฟล์ หรือแก้ไขชื่อไฟล์ ลบไฟล์ และเคลื่อนย้ายไฟล์ก็ได้เช่นกันSMTP : Simple Mail Transfer Protocol คือ Protocol แบบ TCP/IP ที่ใช้ส่ง E-mail บนเครือข่ายอินเตอร์เน็ตไปยังเครื่องบริการอื่นๆ สามารถส่งเมลไปยังผู้ใช้ได้ทั่วโลก แต่มีข้อจำกัดในเรื่องของความสามารถในการส่งเมลว่าทำได้แบบคิวเท่านั้น และ SMTP ส่วนใหญ่จะไม่ยอมให้คนนอกองค์กร หรือ IP ที่อยู่นอกองค์กรใช้งาน SMTP