DOKTORAT HONORIS CAUSA. ATK 1990
Historia doktoratu honoris causa J.M. Bocheńskiego.
Raport z dokumentacji Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie
W związku z mijającą XXX. rocznicą nadania przez Akademię Teologii Katolickiej w Warszawie doktoratu honoris causa o. J.M. Bocheńskiemu, dokonano kwerendy dokumentów związanych z tym wydarzeniem, obecnie znajdujących się w Archiwum Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. W jej wyniku odnaleziono nagrania audio i zdjęcia z tej uroczystości oraz dokumentację starań Wydziału Filozofii Chrześcijańskiej mających na celu nadanie tego tytułu o. Bocheńskiemu.
Propozycja nadania o. Bocheńskiemu tytułu doktora honoris causa ATK została po raz pierwszy przedstawiona na posiedzeniu Rady Wydziału Filozofii Chrześcijańskiej w dniu 08.10.1981 r. Stosowną uchwałę podjęto jednak dopiero 11.12.1986 r. Wówczas, ówczesny rektor ATK ks. prof. Remigiusz Sobański przedłożył tę propozycję Ministerstwu Nauki i Szkolnictwa Wyższego (22.12.1986 r.). W uzasadnieniu wskazał, że: „O. Bocheński jest najbardziej cenionym w świecie znawcą historii logiki. W okresie międzywojennym był / razem z J. Salamuchą i J. Drewnowskim / pionierem zastosowania logiki formalnej w filozofii. Zalicza się go do inicjatorów kierunku analitycznego w tomizmie. Znany jest z zastosowań logiki formalnej do pozafilozoficznych dziedzin wiedzy, np. do religioznawstwa, organizacji przedsiębiorstw”. Z Departamentu Współpracy z Zagranicą MNiSW przyszła odpowiedź negatywna (19.03.1987 r.), w której czytamy, że Ministerstwo „nie widzi uzasadnienia nadania tytułu doktora honoris causa o. Innocentemu Marii Bocheńskiemu. W/w sprawując przez wiele lat funkcję rektora Polskiej Misji Katolickiej w Szwajcarii zawsze przyjmował postawę niechętną wobec PRL, a obecnie nadal prowadzi szkodliwą działalność polityczną usiłując skłócić z władzami PRL księży przybyłych z Polski do Szwajcarii oraz uczestnicząc w rozmaitych antykrajowych imprezach”. RWFCh na posiedzeniu w dniu 29.10.1987 r. postanowiła zwrócić się do Rektora i Senatu ATK z prośbą o ponowne rozpatrzenie uchwały z dnia 11.12.1986 r. W dniach 23.10-10.11.1987 r. o. Bocheński przebywał w Polsce, po raz pierwszy od 1939 r. Jeden z jego czterech odczytów wygłoszonych w Warszawie miał miejsce w ATK (05.11.1987 r.). W spotkaniu tym uczestniczył rektor ATK ks. prof. Helmut Juros. W słowie wstępnym podkreślił, że wizyta o. Bocheńskiego w ATK była od wielu lat oczekiwana i że uczelnia ciągle czyni starania o nadanie mu tytułu doktora honoris causa. By zrealizować ten cel, RWFCh i Senatu ATK podjęły stosowne uchwały odpowiednio w dniach 10.05 i 25.06.1990 r. W uzasadnieniu tego kolejnego już wniosku wskazano: „znaczący wkład o. prof. I.M. Bocheńskiego w rozwój filozofii europejskiej, szczególnie w dziedzinie logicznej analizy pojęć, filozofii tomistycznej i historii logiki arystotelesowskiej i średniowiecznej, przynoszący chwałę nauce polskiej w kraju i za granicą”. Ze względu na uwarunkowania kościelne ATK, rektor Helmut Juros postarał się o potrzebne zgody u Wielkiego Kanclerza ATK kard. Józefa Glempa i watykańskiej Kongregacji Wychowania Katolickiego. O. Bocheński zaproponował, by uroczystość nadania mu tytułu doktora honoris causa odbyła się w listopadzie 1990 r. we Fryburgu. Ostatecznie miała ona miejsce w Warszawie w ATK w dniu 15.10.1990 r., podczas uroczystej inauguracji nowego roku akademickiego. Promotorem doktoratu został ks. prof. Mieczysław Lubański.
Prezentujemy część materiałów archiwalnych, wśród których są: nagrania i zdjęcia z uroczystości nadania tytułu doktora honoris causa o. Bocheńskiemu, listy władz ATK i odpowiedzi na nie, oraz zdjęcia ze wspomnianego wykładu z 1987 r. Wśród udostępnionych archiwaliów są dwa listy o. Bocheńskiego oraz nagranie jego przemówienia wygłoszonego podczas tej uroczystości. W materiałach znajdują się także trzy publikacje, które zawierają odpowiednio: sprawozdanie z wykładu z 1987 r., laudację wygłoszoną przez ks. prof. Lubańskiego oraz tekst wspomnianego przemówienia.
Materiały odnalazł, uporządkował i poprzedził niniejszym omówieniem dr Marek Porwolik, Instytut Filozofii UKSW