Literacka Nagroda Nobla

2017 Kazuo Ishiguro

Decyzję Szwedzkiej Akademii ogłosiła w czwartek sekretarz nagrody prof. Sara Danius: - Literacką Nagrodę Nobla 2017 otrzymuje Kazuo Ishiguro, który w powieściach o ogromnym ładunku emocjonalnym odkrywa pustkę pod naszym złudzeniem połączenia ze światem.

Kauzo Ishiguro ma 62 lata. Urodził się w Japonii, ale jego rodzina wyemigrowała do Wielkiej Brytanii, gdy miał pięć lat. Mieszka w Londynie.

Trzy jego pierwsze powieści - "Pejzaż w kolorze sepii" (1982), "Malarz świata ułudy" (1986) i "Okruchy dnia" (1989, Nagroda Bookera) - były właściwie wariantami tej samej historii o człowieku, który nie chcąc się pogodzić ze swoją przeszłością, tworzy własną historię na nowo. Ishiguro opowiadał, że "Okruchy dnia" napisał w cztery tygodnie. Noblista pracował w ściśle przestrzeganym rytmie: pisał sześć dni w tygodniu od godz. 9 do godz. 22.30 (z godzinną przerwą na lunch i dwugodzinną na obiad). Przez te cztery tygodnie nie czytał korespondencji i nie zbliżał się do telefonu.

2016 Bob Dylan

Za stworzenie nowego poetyckiego wyrazu wewnątrz całej amerykańskiej tradycji muzycznej został nagrodzony Bob Dylan. W 2016 Nagroda Nobla powędrowała do amerykańskiego piosenkarza, poety i kompozytora. Artysty nie przypisuje się do żadnego konkretnego nurtu w muzyce. Przez lata pracy na scenie muzycznej wyrobił swój indywidualny styl, który bazuje na kilku gatunkach muzycznych. Jego utwory łączą w sobie tradycyjny amerykański folk i country blues, muzykę gospel, rock and roll, a nawet jazz czy swing. Jest multiintrumetnalistą, a na scenie występuje z gitarą akustyczną, elektryczną, keyboardem i harmonijką ustną. Jest twórcą utworów takich jak: Blowing In the Wind, Like a Rolling Stone, The Times They Are a Changin czy Hurricane. W swoich utworach nawiązuje do sytuacji politycznych, społecznych, podejmuje tematy filozoficzne, zawiera swój komentarz na temat życia. Jego twórczość znalazła uznanie w środowisku artystycznym. Była wyróżniana nagrodą Grammy, Oscarem, Nagrodą Pulitzera i Nagrodą Nobla. Dylan otrzymał także Narodowy Medal Sztuki i Prezydencki Medal Wolności.

Bob Dylan, a właściwie Robert Allen Zimmerman, urodził się 24 maja 1941 roku w Minnesocie. Swoją karierę muzyczną rozpoczął na pierwszym roku studiów, kiedy to podjął decyzję o rezygnacji z nauki i wstąpieniu do objazdowego zespołu folkowego. Od 1961 roku dawał występy w klubach w Nowym Jorku. Rok później podpisał swój pierwszy kontrakt płytowy. W ciągu 40 lat swojej kariery wydał ponad 40 albumów, między innymi: The Freewheelin’, Bringing It All Back Home, Highway 61 Revisited, Blood on the Tracks czy Slow Train Coming.

2015 Swietłana Aleksijewicz

Po raz pierwszy literacka Nagroda Nobla trafiła do rąk reportera. W uzasadnieniu Akademia Szwedzka napisała, że Aleksijewicz otrzymała ją za "polifoniczne pisarstwo, pomnik cierpienia i odwagi w naszych czasach". Swietłana Aleksijewicz urodziła się w 1948 roku w Stanisławowie. Potem przeniosła się z rodziną na Białoruś. Pracowała jako nauczycielka, dziennikarka i wychowawczyni w internacie. W swojej twórczości porusza temat pomijanej i wypieranej historii Rosji — radzieckiej interwencji w Afganistanie, katastrofy w Czarnobylu, udziału kobiet w II wojnie światowej czy życia codziennego po upadku komunizmu.

2013 Alice Ann Munro

Komisja przyznająca nagrodę uhonorowała autorkę, jako „mistrzynię współczesnego opowiadania”.

Alice Ann Munro z d. Laidlaw urodziła się 10 lipca 1931 roku w Wingham w prowincji Ontario. Jest kanadyjską pisarką, jej domena to opowiadania. Uważana jest za jedną z najlepszych, żyjących autorek krótkich form prozatorskich, krótkich nowelek i opowiadań. W swojej twórczości skupia się na międzyludzkich relacjach z życia codziennego. Akcja opowiadań Alice Ann Munro bardzo często osadzona jest w południowo-zachodniej części prowincji Ontario. Oprócz Nagrody Nobla otrzymała również wiele innych, prestiżowych nagród i wyróżnień. Jest m.in. trzykrotną laureatką Governor General’s Award for Fiction. W 2009 otrzymała Międzynarodową Nagrodę Bookera. Jako przykłady jej prozy można wymienić: „Dance of the Happy Shade”, „Who Do You Think You Are?”, „Friend of My Youth”, „The View from Castle Rock”, „Too Much Happiness” czy „Dear Life”.

2012 Mo Yan

Nagrodę otrzymał Mo Yan za „wizyjny realizm łączący opowieści ludowe, historię i współczesność”.

Komisja noblowska doceniła jego twórczość, w której z halucynacyjnym realizmem łączy opowieści ludowe, historię oraz współczesność.

Mo Yan urodził się 17 lutego 1955 roku w prowincji Szantung na wschodnim wybrzeżu Chin. Naprawdę nazywa się Guan Moye. Pseudonim literacki, jaki przybrał, czyli Mo Yan oznacza „nie mów”. Jak mówi pisarz miał on przypominać mu by nie mówił zbyt wiele, ponieważ w Chinach nie jest to zbyt lubiane. W czasach rewolucji kulturalnej w Chinach był pracownikiem tłoczni olejów. Gdy miał 20 lat wstąpił do Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej. Swoją karierę pisarską rozpoczął w 1981 roku. W 1984 roku podjął pracę, jako wykładowca literatury w szkole wojskowej. Doktorat uzyskał za swoją pracę na temat twórczości Lu Xuan. Najbardziej znane dzieła Mo Yan to „Klan czerwonego sorga”, „41 bomb”, „Kraina wódki”, czy „Obfite piersi, pełne biodra”. Dwie ostatnie powieści ukazały się w Polsce. Na podstawie powieści „Klan czerwonego sorga” powstał film „Czerwone sorgo”.

2011 Tomas Tranströmer

Nagrodę Nobla otrzymał Tomas Transtroemer za jak to stwierdził Komitet Noblowski, że przez swoje zwięzłe, przejrzyste obrazy daje czytelnikom świeży dostęp do rzeczywistości.

Tomas Transtroemer jest szwedzkim poetą, pisarzem a także tłumaczem urodzonym 15 kwietnia 1931 w Sztokholmie. Studia rozpoczął w 1950 roku w sztokholmskiej szkole wyższej. Studiował na kierunkach historii literatury i religii a także psychologii. W latach 1960-1966 był pracownikiem w zakładzie poprawczym Linköping, jako psycholog. W 1990 roku uległ urazowi mózgu. W wyniku tego doznał częściowego paraliżu. Od tej pory poświęcił się głównie twórczości poetyckiej. Pomimo choroby skutkiem, której jest niedowład a także częściowa utrata mowy nie zaprzestał on aktywnego życia. W swojej twórczości odznacza się dużą zwięzłością.

Jeżeli chodzi o tematykę jego twórczości to mamy tu do czynienia na przykład z doznaniami religijnymi. Czytając jego poezję można zauważyć inspiracje muzyczne. Porusza również tematy związane z zagubieniem człowieka we współczesnym świecie. Jest on laureatem Nagrody literackiej Rady Nordyckiej, którą to otrzymał w 1990 roku. Rok 2011 jest dla niego wyjątkowy, ponieważ oprócz Nagrody Nobla otrzymał również tytuł profesorski.

http://www.noblisci.pl