Cá tra giống đã và đang là đối tượng nuôi làm giàu cho nhiều người dân ĐBSCL, tuy nhiên thời gian gần đây do thoái hóa con giống và môi trường ngày càng ô nhiễm nên quá trình ương từ bột lên giống 2cm tỷ lệ sống không cao. Quy trình nuôi không thay nước sẽ hạn chế tối đa được mầm bệnh bên ngoài vào, qua đó tăng tỉ lệ sống trong quá trình ương.
Ao nuôi cá tra giống cần chọn nơi có ngồn nước sạch tốt, không bị ô nhiễm do chất thải của khu dân cư, khu công nghiệp, có giao thông thuận tiện cả đường bộ và đường thủy, đặc biệt chọn gần sông lớn càng tốt, nếu không được thì sông cũng phải đủ lớn để ghe đục vào khi bán cá giống, nêu không thì chi phí vận chuyển cá giống từ ao ra ghe cao và tỉ lệ hao hụt nhiều.
Xem thêm >
Ao nuôi cá tra giống có diện tích từ 3.000 – 10.000m2, hình chữ nhật hoặc hình vuông, chiêu sâu khoảng 1.5 – 2 m. Cải tạo ao bằng cách vét cạn bùn đáy, bón vôi với liều lượng 10 – 15kg/100 m2 ao, phơi khô ao khoảng 3 ngày, lấp các hang cua, ốc, dọn cỏ xung quanh ao sạch sẽ để hạn chế địch hại.
Lấy nước vào qua lưới lọc mịn để tránh trứng các loại cá tạp, giáp xác…, sau khi lấy nước được khoảng 80cm tiến hành thả cá bột luôn, không cần gây màu nước. Kinh nghiệm thực tế của nhiều người dân cho thấy, khi gây màu nước có thời gian cho trứng cá tạp, các loại giáp xác nở, chuồn chuồn đẻ ấu trùng xuống ao, ếch nhái cũng đẻ ấu trùng xuống ao… ấu trùng của các loại này có thể ăn cá bột.
Chọn mua cá bột từ những cơ sở có uy tín. Thời gian thả cả bột tốt nhất là sáng sớm hoặc chiều mát, mật độ thả khoảng 500 – 1.000 con/m2 (có tài liệu khoa học khuyên chỉ 500 con/m2). Cách thả cá bột là khi bơm nước vào được 80cm thì tiến hành thả cá bột trước nguồn nước bơm vào để cho cá được phân tán đều khắp ao. Và tiếp tục bơm nước khi nước đạt khoảng 1,2cm thì ngừng bơm nước. Sau đó hàng ngày cấp thêm khoảng 30 cm nước khi đạt khoảng 1,5 – 1,7 m thì ngừng cấp thêm.
Ngày đầu tiên chúng ta cho ăn 2kg trứng nước (Moina) và 4kg thức ăn dạng bột 40% đạm (hoặc đầu nành mịn) cho 1.000 m2 ao. Những ngày tiếp theo chúng ta dùng vợt vớt trứng nước trong ao, nếu thấy trứng nước còn nhiều thì không cần cho ăn, nếu thấy trứng nước thưa chúng ta chỉ cần cho thêm thức ăn 40% đạm dạng bột để cho trứng nước phát triển là được.
Ngày thứ 7 bắt đầu gom cầu cá, mục đích của việc này là tập cho cá ăn thức ăn công nghiệp và cho ăn gần cầu để dễ cho ăn và phát hiện bệnh nếu có. Bắc 1 cái cầu ra cách bờ khoảng 3 – 5 m, khi cho ăn chúng ta rải thức ăn quanh cầu, giai đoạn này sử dụng thức ăn 40% đạm dạng bột. Do nuôi cá tra giống cần nhiều vốn và ngày càng khó nuôi nên người nuôi không nên cho ăn nhiều, mỗi ngày cho ăn 2 lần sáng và chiều, mỗi lần cho ăn vừa đủ hoặc hơi thiếu so với nhu cầu của cá (cá tra giống cho ăn nhiều và no rất dễ bị bệnh).
Từ ngày thứ 21 trở đi cá bắt đầu có thể ăn được thức ăn dạng viên nổi kích cỡ 0,6 li độ đạm 40%. Chú ý khi cá lớn thì cần đổi thức ăn phù hợp với cỡ miệng của cá bằng cách tăng dần thức ăn cỡ lớn và giảm dần thức ăn cỡ nhỏ trong bữa ăn để cho những con cá nhỏ có thể ăn vừa. Từ ngày thứ 30 trở về sau có thể cho ăn thức ăn có độ đạm 28 – 35% để giảm giá thành thức ăn.
Khi cá nuôi được 15 ngày tuổi, định kỳ sát khuẩn nguồn nước bằng Iodine với liều lượng 1 lít cho khoảng 5.000 – 6.000 m2 ao, lưu ý đánh Iodine vào lúc chiều tối hoặc sáng sớm lúc mặt trời chưa mọc. Sau khi sát khuẩn xong thì ngày hôm sau đánh men vi sinh BZT liều lượng 227g cho 10.000m3 ao để tạo vi khuẩn có lợi cho ao nuôi. Định kỳ lặp lại sau khoảng 7 – 10 ngày.
Để tăng sức đề kháng cho cá, trộn thêm Vitamin C khoảng 1 – 2 g/10kg thức ăn, cho cá ăn 2 ngày liên tục trong 1 tuần.
Trong quá trình nuôi, để hạn chế dịch bệnh bên ngoài, không thay nước mà chỉ xử lý môi trường định kì, khi mực nước trong ao xuống thấp tiếp tục cấp thêm vào, duy trì mực nước trong ao khoảng 1,5 – 1,7 m.
Ths Nguyễn Gia Hiển (Đại học Đồng Tháp)
Năm tháng đầu năm 2021, ngoài sự tăng trưởng dương xuất khẩu cá tra của một số thị trường hàng đầu thì giá trị xuất khẩu sang các thị trường tiềm năng như Mexico, Brazil, Colombia, Thái Lan tăng trưởng rất mạnh.
Tính đến hết tháng 5/2021, tổng giá trị xuất khẩu cá tra Việt Nam đạt 637,8 triệu USD, tăng 14,7% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, riêng tháng 5/2021, giá trị xuất khẩu cá tra đạt 148,4 triệu USD, tăng 39,3%. Với kết quả xuất khẩu ngày càng tích cực hơn, các doanh nghiệp chế biến xuất khẩu cá tra tại ĐBSCL đang cố gắng, tích cực vừa đảm bảo an toàn phòng chống dịch COVID-19, vừa ổn định sản xuất và đẩy mạnh xuất khẩu.
Xem thêm >
Trung Quốc - Hồng Kông
Mới đây, chỉ trong một tuần, Trung Quốc đã ra lệnh đình chỉ nhập khẩu thủy sản đông lạnh từ 6 công ty xuất khẩu của Ấn Độ do Hải quan nước này cho rằng họ tìm thấy dấu vết Coronavirus trên bao bì sản phẩm thủy sản nhập khẩu từ Ấn Độ.
Thực tế, từ đầu năm ngoái, nhiều quốc gia xuất khẩu thủy sản sang Trung Quốc, trong đó có Việt Nam cũng đã bị ách tắc do nước này tiến hành kiểm nghiệm tất cả sản phẩm thủy sản nhập khẩu.
Cho tới nay, tất cả các doanh nghiệp xuất khẩu cá tra Việt Nam đều đang kiểm soát rất tốt dịch COVID-19 nhờ đặc biệt quan tâm tới sức khỏe của công nhân, người lao động đang làm việc tại các nhà máy chế biến và thực hiện nghiêm ngặt phương châm “5K” của Bộ Y tế.
Tuy nhiên, trước động thái mới của Chính phủ Trung Quốc đối với hàng thủy sản nhập khẩu Ấn Độ, VASEP khuyến cáo doanh nghiệp xuất khẩu cá tra thực hiện chặt chẽ, cảnh giác cao độ trong hoạt động phòng chống dịch bệnh để tránh rủi ro đối với hàng cá tra xuất khẩu.
Tính đến hết tháng 5/2021, Trung Quốc - Hồng Kông vẫn là thị trường xuất khẩu hàng đầu của doanh nghiệp cá tra Việt Nam với tổng giá trị xuất khẩu đạt gần 165,5 triệu USD, tăng 2,1%, chiếm gần 26% tổng xuất khẩu cá tra. Trong thời gian này, xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc vẫn tương đối ổn định, nhưng giá trị xuất khẩu sang Hồng Kông đang tạm chững lại.
Hoa Kỳ
5 tháng đầu năm 2021, tổng giá trị xuất khẩu cá tra sang Mỹ đạt 134,2 triệu USD, tăng 55,3% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó riêng tháng 5/2021, giá trị xuất khẩu đạt 32,2 triệu USD, tăng 173,4%.
Hai tháng gần đây, giá trị xuất khẩu cá tra sang thị trường Mỹ liên tục tăng trưởng mạnh mẽ. Trước đó, tháng 4/2021, giá trị xuất khẩu cá tra sang thị trường này cũng tăng 136%, đạt 30,3 triệu USD.
Ngay từ cuối năm 2020, khi tình hình dịch bệnh COVID-19 tại Mỹ đã được kiểm soát tốt hơn, lượng cá tra tồn kho của nước này đã vơi, nhu cầu nhập khẩu sản phẩm cá tra đông lạnh đã tăng trở lại. Trong nửa đầu năm nay, giá trị xuất khẩu cá tra sang Mỹ tăng trưởng tích cực trở lại.
Tính đến hết tháng 5/2021, giá trị xuất khẩu cá tra sang 5 thị trường lớn và tiềm năng là Mexico, Brazil, Thái Lan, Colombia, Nga tăng trưởng dương tới ba con số. Tính riêng tháng 5/2021, giá trị xuất khẩu cá tra sang Mexico đạt 6,42 triệu USD – tăng 167% so với cùng kỳ năm ngoái, Brazil đạt 4,93 triệu USD – tăng 1.205%, Thái Lan đạt 4,38 triệu USD – tăng 117,5% , Colombia đạt 1,9 triệu USD – tăng 230% và Nga đạt 4 triệu USD – tăng 458,5%. Đây là những kết quả tăng trưởng dương rất đáng chú ý.
Tính đến hết tháng 5/2021, giá trị xuất khẩu cá tra sang Mexico cũng đạt 30,3 triệu USD – tăng 61,7%; Brazil đạt 27,2 triệu USD – tăng 65,5%; Thái Lan đạt 25,6 triệu USD – tăng 18,7%; Colombia đạt 17,9 triệu USD – tăng 65,7% và Nga đạt 16,9 triệu USD – tăng 124,5% so với cùng kỳ năm 2020.
Nguồn: http://vasep.com.vn
Theo Chi cục Thủy sản Vĩnh Long (Sở Nông nghiệp- PTNT) dự báo, trước tình hình giá cá tra nguyên liệu tăng cao nên khả năng diện tích thả nuôi trong tháng 3 sẽ tăng, Theo khảo sát của chi cục thì nhu cầu con giống thả nuôi thương phẩm của các cơ sở nuôi trên địa bàn tỉnh từ nay đến cuối năm 2017 ước khoảng 53,3 triệu con (130ha), do diện tích chưa thả lại trong tháng 2 là trên 115ha và một số diện tích treo ao sẽ có khả năng thả nuôi lại.
Theo số liệu của Chi cục Thủy sản, hiện nay Vĩnh Long có 3 cơ sở sản xuất giống gồm: Trại Giống thủy sản (thuộc Trung tâm Giống nông nghiệp tỉnh) quy mô sản xuất 5,8ha; Trung tâm Giống thủy sản xã Phú Thành (Trà Ôn, thuộc Công ty Thủy sản Caseamex Cần Thơ) với quy mô 3,72ha; Trại sản xuất giống của Công ty Greenfeed với 1ha.
Trong đó, Trại Cá giống thuộc Trung tâm Giống nông nghiệp Vĩnh Long, đang lưu giữ và khai thác 369 con bố mẹ; Trung tâm Giống thủy sản Trà Ôn đang lưu giữ 675 con cá bố mẹ; Trại giống của Công ty Greenfeed đang lưu giữ và khai thác 4.000 con bố mẹ.
Dù vậy, đàn cá bố mẹ của các đơn vị này đã khai thác nhiều năm (khoảng 7 năm tuổi), nên đang có nhu cầu bổ sung, thay thế đàn cá bố mẹ mới.
Chính vì thế, việc tạo điều kiện cho các cơ sở sản xuất giống cá tra trên địa bàn tỉnh có được đàn cá bố mẹ chất lượng, đảm bảo số lượng và chất lượng cung cấp cho người nuôi trong thời gian tới là một nhu cầu thiết yếu.
Vì hiện nay các cơ sở nuôi ở Vĩnh Long hầu hết đều nhập con giống từ các tỉnh lân cận như: Đồng Tháp, An Giang… chất lượng rất kém và tỷ lệ hao hụt rất cao, ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quản sản xuất của người nuôi.
Thực tế, trong năm 2016, sản lượng giống cá tra sản xuất tại Vĩnh Long chỉ đáp ứng được khoảng 20% nhu cầu con giống của tỉnh.
Cụ thể, có 3 cơ sở sản xuất cá tra bột với công suất khoảng 2.030 triệu bột/năm, trong đó Trại giống cấp 1 trực thuộc Trung tâm Giống nông nghiệp Vĩnh Long đã đưa vào hoạt động và sản xuất cá bột phục vụ cho nuôi thủy sản của tỉnh với năng lực sản xuất khoảng 1.000 triệu bột/năm.
Còn lại 2 cơ sở còn lại với năng lực sản xuất 1.030 triệu bột/năm. Tuy nhiên, thực tế trong năm này chỉ đạt 375 triệu cá bột, giảm 9,4% (36 triệu) so với cùng kỳ năm 2015.
Cùng với đó, 36,09ha diện tích ương cá tra giống (39 cơ sở, giảm 14 cơ sở); sản lượng giống ước đạt 20,77 triệu con, giảm 22,4% so với cùng kỳ năm 2015.
Bà Phạm Thị Thu Hồng- Chi Cục trưởng Chi cục Thủy sản tỉnh, cho biết do những năm trước thua lỗ liên tục, nhiều cơ sở sản xuất cá giống phải ương nuôi cầm chừng và ít quan tâm đến đầu tư đàn cá bố mẹ nên khi nhu cầu cá giống tăng lại không sản xuất kịp.
Hơn nữa, do đang là thời điểm đầu vụ nên các cơ sở sản xuất bột đang chuẩn bị kiểm tra cá bố mẹ cho đẻ nên chưa có cá bột thả ương nhiều.
Hiện toàn tỉnh chỉ có 18,45ha (26 cơ sở tập trung ở các huyện Long Hồ, Tam Bình, Vũng Liêm và Bình Tân, con số này cũng đã giảm so với năm 2016) đang ương giống với sản lượng ước khoảng 18.440.000 con giống, kích cỡ từ 1- 3cm và kế hoạch thả giống ương nuôi nhiều tập trung từ đầu tháng 3 khi các cơ sở sản xuất giống bắt đầu sản xuất cá bột.
Trong khi đó, vùng nuôi cá tra tại ĐBSCL cũng đang thiếu hụt con giống trầm trọng. Theo các chuyên gia ngành nông nghiệp, mỗi năm ĐBSCL cần hơn 30 tỷ cá tra bột để ương giống phục vụ nhu cầu nuôi xuất khẩu, nhưng khâu này chưa được quan tâm, chất lượng con giống không bảo đảm, ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm xuất khẩu.
Hiện nay, giá con giống khoảng 25 con/kg (2 phân) đã lên đến hơn 40.000 đ/kg, cao hơn gấp 3 lần trước đây nhưng không có để bán. Không chỉ sụt giảm sản lượng trầm trọng, tình hình ương cá tra giống ở các tỉnh ĐBSCL còn gặp bất lợi do mưa trái mùa; dẫn đến con giống cung ứng cho vụ nuôi mới năm 2017 thiếu và trễ.
Ở góc độ doanh nghiệp, ông Dương Ngọc Minh- Tổng Giám đốc Công ty CP Tập đoàn Hùng Vương- cho rằng điểm yếu của ngành cá tra là số lượng và chất lượng con giống chưa được đầu tư đúng mức. Do đó, đề nghị Bộ Nông nghiệp- PTNT cần có chính sách đầu tư cơ sở sản xuất giống cá tra, ứng dụng công nghệ cao ở những địa phương có nhiều thế mạnh về ngành này.
Năm 2016, kim ngạch xuất khẩu cá tra đạt 1,67 tỷ USD, tăng 6,6% so với năm 2015. Năm 2017, Bộ Nông nghiệp- PTNT dự báo thị trường cá tra sẽ tăng trưởng 10% và kim ngạch đạt hơn 1,7 tỷ USD. Hiện nay, nhiều nhà máy chế biến cá tra tại ĐBSCL phải giảm công suất vì thiếu nguyên liệu.
Trong đó, kim ngạch xuất khẩu 6 tháng đầu năm sang hầu hết các thị trường lớn, như Mỹ, Trung Quốc và ASEAN dự báo đều tăng.
LÝ AN