Harinxmaland toekomst met een verleden

Zoals iedereen vermoedelijk wel weet heeft de gemeente Sneek toekomst plannen voor een nieuwbouwwijk genaamd Harinxmaland, weinig mensen beseffen dat dit gebied ook een heel belangrijk verleden herbergt. Het gebied ten Noorden van Sneek tussen de Sneker ringweg, St.Maartensdyk en de oerdyk, bestaat nu uit een strook weidegrond met een aantal boerderijen. Als je zo naar dit weiland kijkt valt niet veel op, Toch heeft het terrein een hoge historische waarde, maar deze is bijna niet zichtbaar en bevind zich dan ook grotendeels onder de grond. Maar hoe weten we dit? Voordat er tegenwoordig gegraven en gebouwd mag worden moet volgens de Malta wet de opdrachtgever eerst een (inventariserend) archeologisch vooronderzoek laten uitvoeren, onderdeel hiervan is een booronderzoek. Hierbij worden volgens een vast patroon boringen in de bodem gedaan, om zo de opbouw van de ondergrond te kunnen beschrijven. Hierbij wordt ook gekeken of er archeologische resten aanwezig zijn, een dergelijk onderzoek werd ook in Harinxmaland uitgevoerd. Het was al bekend dat er archeologische resten aanwezig waren, en nieuwe vindplaatsen werden dan ook verwacht, toch waren de resultaten erg verrassend. In een strook langs de oerdyk evenwijdig aan de Ivige Leane liggen de vinplaatsen uit de Late Middeleeuwen tot en met de Nieuwe tijd. Een deel hiervan zijn de nu nog aanwezige terpen waarop de huidige boerderijen staan. Daarnaast werden hier nog eens zes waardevolle terpen aan toegevoegd, een aantal van deze zijn samengegroeid tot een groter terpcluster. De terpen zijn opgeworpen op de zeeklei die tijdens de Middeleeuwen door de Middelzee in dit gebied werden achtergelaten. Onder deze klei bevindt zich een veen laag met in de top archeologische resten uit de Late IJzertijd en Romeinse IJzertijd. Hier werden maar liefst 13 nieuwe vindplaatsen aan toegevoegd, de meeste van deze clusteren zich in het midden van het terrein. Onder de veenlaag bevind zich een zandlaag, die tijdens de laatste ijstijd is afgezet. Op de top van dit zand werd tenminste een vindplaats uit de prehistorie aangetroffen. Een dergelijke locatie is eerder al eens gevonden onder het Schuttersveld, en is nu herkenbaar gemaakt door een heuvel met bankjes. Maar wat maakt het Harinxmaland nu juist zo interessant? Dat is de aanwezigheid van een door klei afgedekt onaangetast veenlandschap met waterlopen en terpen uit de Late IJzertijd en Romeinse tijd. Wat ons de kans geeft een blik te werpen op de bewoning en (veen)ontginningen in die periode, we hebben het dan niet alleen over de vindplaatsen zelf maar ook over de relatie met het omliggende landschap. De gemeente Sneek is zich hiervan ook bewust, en zal verder archeologisch onderzoek waar die nodig is laten uitvoeren. Daarnaast worden de archeologische sporen zoveel mogelijk opgenomen in het ontwikkelingsplan. In de strook langs de oerdyk evenwijdig aan de Ivige Leane met de vinplaatsen uit de Late Middeleeuwen Nieuwe tijd worden de bebouwde terpen behouden. Daarnaast worden nieuwe terpen op de plaats van oude terpen aangelegd. De zone in het midden van het plangebeid waar zich de vondsten uit de Steentijd, Late IJzertijd en Romeinse IJzertijd clusteren wordt ingericht als een wijkpark, met boomgroepen en open plekken die moeten refereren naar de vinplaatsen in de ondergrond. Voor het Archeologisch Steunpunt Sneek (ASP) bieden deze plannen de mogelijkheid om in de toekomst actief mee te helpen bij eventueel archeologisch onderzoek. Daarnaast houden wij als werkgroep tijdens de bouw activiteiten natuurlijk een oogje in het zeil, om zoveel mogelijk gegevens en vondsten die toevallig aan de oppervlak komen te verzamelen en documenteren.