Εντόπισα μια ενδιαφέρουσα ιστοσελίδα με πηγές, πολύτιμες, για τους υποψήφιους διδάκτορες αλλά και τους επιβλέποντες: Useful Resources for students and supervisors
Από τον ίδιο ιστότοπο: Publications in your PhD
Ακόμα μια ιστοσελίδα για τη συγγραφή και παρουσίαση μιας διατριβής: Writing and Presenting Your Thesis or Dissertation
Ως ακαδημαϊκή ενδογαμία (academic inbreeding) χαρακτηρίζεται η πρακτική - πολύ διαδεδομένη στα ελληνικά ΑΕΙ - άντλησης εκπαιδευτικού προσωπικού σε ένα ίδρυμα από τους αποφοίτους του, δηλαδή η εκκίνηση και ολοκλήρωση μιας ακαδημαϊκής καριέρας στο ίδιο το ίδρυμα αποφοίτησης. Η πρακτική αυτή συναντάται παγκοσμίως και πολλοί ερευνητές έχουν διερευνήσει τις συνέπειες της τόσο στη διδασκαλία όσο και στην έρευνα του διδακτικού προσωπικού τους. Μια πολύ εμπεριστατωμένη μελέτη του φαινομένου με ενδιάφερουσες βιβλιγραφικές παραπομπές είναι αυτή από τις Yudkevich,M. and Sivak, E. (2012). Είναι αξιοσημείωτο ότι πολλά πανεπιστήμια των Ην. Πολιτειών αντιμετωπίζουν την "ενδογαμία" κατά κανονιστικό τρόπο καθώς δεν επιλέγουν έναν διδάκτορα που ολοκλήρωσε τη διατριβή του - όσο λαμπρός επίστήμονας και αν είναι - για να ξεκινήσει την ακαδημαϊκή καριέρα του στο Τμήμα / Πανεπιστήμιο αποφοίτησης, καθορίζοντας μάλιστα ένα ελάχιστο χρόνο για την απόκτηση εμπειριών ή "απογαλακτισμού" του. Βεβαίως, μετά την παρέλευση αυτού του χρόνου, ο ενδιαφερόμενος μπορεί να θέσει υποψηφιότητα για την εκλογή του σε καθηγητική βαθμίδα και εφόσον κριθεί ικανός προσλαμβάνεται.
Με αναφορά την ακαδημαϊκή ενδογαμία, οι Yudkevich,M. and Sivak, E.,διακρίνουν το εκπαιδευτικό προσωπικό ενός ιδρύματος στους "ενδογαμικούς" (inbreeds) ή "εσωτερικούς" (insiders) και στους "μη-ενδογαμικούς" (non-inbreeds) ή "εξωτερικούς" ή "ξένους" (outsiders). Ο ενδιαφερόμενος αναγνώστης του άρθρου και ιδιαίτερα ένα μέλος ΔΕΠ/ΕΠ, διαπιστώνει ότι πολλλά από τα ευρήματα της έρευνας κωδικοποιούν κατά τον καλύτερο τρόπο δράσεις, μεθόδους, συμπεριφορές και πρακτικές που συχνά συναντώνται σε ένα ακαδημαϊκό ίδρυμα, Δεν είναι του παρόντος η παρουσίαση της εν λόγω εργασίας, αλλά με έναυσμα αυτή, χρήσιμη είναι η απαρίθμηση διαπιστώσεων προερχομένων από τις εμπειρίες μου σε ελληνικά ΑΕΙ (Πανεπιστήμια, ΤΕΙ και την ΑΣΠΑΙΤΕ ή ΣΕΛΕΤΕ).
Η "ενδογαμία" στα ελληνικά ΑΕΙ φαίνεται να είναι ανεξάρτητη της βαθμίδας ή αναγνωρισιμότητας του ιδρύματος.
Η επιλογή ενός "εσωτερικού" ή "ενδογαμικού" μέλους γίνεται με λιγότερα αξιοκρατικά κριτήρια σε αντίθεση με την περίπτωση ενός "μη-ενδογαμικού" ή "ξένου" μέλους και στην περίπτωση που αυτά είναι συνυποψήφια για την κατάληψη μιας θέσης, κατά κανόνα ο "ενδογαμικός" προτιμάται ακόμα και αν υστερεί σε προσόντα.
Το "ενδογαμικά" μέλη ΔΕΠ/ΕΠ, αυτο-εγκλωβισμένα στον σεβασμό που τρέφουν στους χθεσινούς καθηγητές τους και νυν συναδέλφους τους δυσκολεύονται να αντιπαρατεθούν με αυτούς και ιδιαίτερα στη λειτουργία της ακαδημαϊκής μονάδας που είναι μέλη, επιδεικνύοντας κατ' αυτό τον τρόπο μια ιδιότυπη "αυτο-φίμωση" ή "υπακοή".
Το "ενδογαμικό" εκπαιδευτικό προσωπικό παρουσιάζεται πλέον δυσκίνητο σε δράσεις εξωστρέφειας του Τμήματος / Σχολής.
Τα "ενδογαμικά" μέλη ΔΕΠ/ΕΠ είναι πιο επιρρεπή στην ανατροφοδότηση της κυριαρχίας του "καθηγητικού κατεστημένου", ενώ αποκτούν διδακτική και ερευνητική ανεξαρτησία μετά την αποχώρηση από την ακαδημαϊκή δραστηριότητα του ¨"προϊστάμενου" καθηγητή τους.
Το "μη ενδογαμικό" διδακτικό προσωπικό των ΑΕΙ υπερτερεί σε παραγωγή ερευνητικού έργου, ποσοτικά και ποιοτικά ενώ αναδεικνύεται ικανότερο στη διεκδίκηση ερευνητικών προγραμμάτων ή άλλων projects και χρηματοδοτήσεων.
Το "μη ενδογαμικό" διδακτικό προσωπικό επικεικνύει μεγαλύτερη προσαρμογή στις εξελίξεις, σ' αντίθεση με το "ενδογαμικό" που δύσκολότερα τις αντιλαμβάνεται παραμέντας προσκολλημένο σ' αυτά που μόνο γνωρίζει,
Υπάρχουν και αρκετες άλλες διαπιστώσεις που για την τεκμηρίωση τους απαιτείται μια πιο ενδελεχής έρευνα. Αναμφίβολα, είναι μια πρόκληση ιδιαίτερα στην ΑΣΠΑΙΤΕ που έχει "ενδογαμικά" και "ξένα" μέλη ΕΠ διαστρωματωμένα σε όλες τις βαθμίδες της ακαδημαϊκής ιεραρχίας..
Βιβλιογραφική πηγή: Yudkevich,M. and Sivak, E. (2012), University Inbreeding: An Impact on Values, Strategies and Individual Productivity of Faculty Members, Social Science Electronic Publishing, Inc., Link (accessed 17.02.2013).
Διαβάζοντας το άρθρο του συναδέλφου Π. Αστερή "Αναδιάρθρωση των ΑΕΙ και Τεχνολογική Εκπαίδευση" στο "Βήμα", μου είναι δύσκολο να διαφωνήσω με το επιμύθιο του, δηλαδή "Με στόχο, την ενδυνάμωση της παρεχόμενης εκπαίδευσης στο αυριανό Τεχνολογικό Λύκειο, η πολιτεία, ‘οφείλει’ να εξετάσει, να σχεδιάσει και να προτείνει κατά τα διεθνή πρότυπα την ακαδημαϊκή δομή και αντίστοιχη ενσωμάτωση της ΑΣΠΑΙΤΕ στον Πανεπιστημιακό Τομέα", αλλά διερωτώμαι πως είναι εφικτή η εκπλήρωση αυτής της "οφειλής", όταν η πρόταση-ευχή είναι γενικόλογη καθιστώντας την ανεκπλήρωτη όπως άλλωστε βεβαιώνεται από το τελικό σχέδιο "Αθηνά", μετά από τη συζήτηση του στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων του Ελληνικού Κοινοβουλίου. Ιδιαίτερα, η θέση της ΑΣΠΑΙΤΕ ως Σχολής Παιδαγωγικής και Τεχνολογίας (άραγε ως "Σ.ΠΑΙ.ΤΕ."?) στο νέο χάρτη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης είναι όχι μόνο υποβάθμιση, αλλά και μια διευθέτηση με περισσότερη "στρέβλωση", δηλαδή μια "ρύθμιση" με ημερομηνία λήξης!
Η κοινότητα της Σχολής, όφειλε κατά τη διάρκεια του χρόνου διαβούλευσης για το σχέδιο "Αθηνά" να προτείνει - τεκμηριώσει την αναγκαιότητα για την επάνδρωση της Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης (ΤΕΕ), εν όψει μάλιστα του αναμενομένου σχετικού σχεδίου νόμου για την ΤΕΕ, με εκπαιδευτικούς υψηλής κατάρτισης και αυτοί μπορούν να προέλθουν μόνο από ένα Πανεπιστημιακό Ίδρυμα. Επιπρόσθετα, με τον παραμερισμό κάθε φοβικής αναστολής και κάθε μονοπωλιακής - συντεχνιακής αντίληψης, όφειλε να αναγνωρίσει ότι οι εμμονές στα ξεπερασμένα πρόγράμματα σπουδών της ΑΣΕΤΕΜ/ΣΕΛΕΤΕ που κληροδοτήθηκαν στην ΑΣΠΑΙΤΕ και το ακαδημαϊκό status της Σχολής, καθιστούσε μη ρεαλιστική οποιαδήποτε πρόταση "πανεπιστημιοποίησης" της Σχολής (βλ. προηγούμενη ανάρτηση) προκρίνοντας μάλιστα στην τελική μορφή του σχεδίου "Αθηνά" την πλέον εύλογη - ακαδημαϊκή "λύση" και μάλιστα στη χειρότερη μορφή της. Αν όλα αυτά συνέβαιναν, τότε θα μπορούσε να εκφρασθεί η ζητηθείσα "διατύπωση γνώμης" για το σχέδιο "Αθηνά", με καθαρότητα και ειλικρίνεια. Σ' αυτή την εναλλακτική "διατύπωση γνώμης" θα έπρεπε να αναφέρονται τα ακόλουθα:
Ένας εκπαιδευτικός οφείλει να είναι απόφοιτος πανεπιστημιακής σχολής και ως εκ τούτου η Πολιτεία θα πρέπει να εντάξει τη Σχολή στον πανεπιστημιακό τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, εφόσον κρίνει ότι η ελληνική κοινωνία και οικονομία έχει την ανάγκη μιας Σχολής ή ενός Τμήματος που θα τροφοδοτεί με υψηλής στάθμης εκπαιδευτικούς την ΤΕΕ αλλά και τη γενική πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Οι μελλοντικοί εκπαιδευτικοί της ΤΕΕ πρέπει να είναι απόφοιτοι μιας Σχολής "Εκπαιδευτικών των Επιστημών των Μηχανικών", ενταγμένης κατά προτεραιότητα σε ένα Τεχνολογικό Ίδρυμα (π.χ. ΕΜΠ) που διαθέτει πληθώρα μελών ΔΕΠ προκειμένου να υποστηρίξουν τα προπτυχιακά και μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών της.
Ο σκοπός της Σχολής, η ακαδημαϊκή συγκρότηση της και τα προγράμματα προπτυχιακών και μεταπτυχιακών σπουδών της δεν θα γίνουν βεβιασμένα και εκ του προχείρου (Σημ. κατά τον τρόπο που έγιναν το 2002, όταν καταργήθηκε η ΣΕΛΕΤΕ και δημιουργήθηκε η ΑΣΠΑΙΤΕ).
Οι κτιριακές εγκαταστάσεις της Σχολής να "μεταβιβασθούν" στο Πανεπιστημιακό ίδρυμα υποδοχής, το οποίο σε συνεργασία με το Υ.ΠΑΙ.Θ.Π.Α. θα προχωρήσει στη μετατροπή του γειτονικού ΕΠΑΛ σε πρότυπο πειραματικό λύκειο - πλήρως εποπτευόμενο από το ακαδημαϊκό ίδρυμα - όπου οι μελλοντικοί φοιτητές της Σχολής θα ασκούνται πρακτικά στη διδασκαλία και άλλες δραστηριότητες του σχολείου..
Η νέα Πανεπιστημιακή σχολή θα υποδεχθεί τους πρώτους εισακτέους όταν ολοκληρωθούν όλες οι αναγκαίες διαδικασίες μεταβίβασης των περιουσιακών στοιχείων από την ΑΣΠΑΙΤΕ στο πανεπιστημιακό ίδρυμα υποδοχής και πληρωθούν οι επιπρόσθετες θέσεις μελών ΔΕΠ μετά από προκηρύξεις στα νέα γνωστικά αντικείμενα.
Στη νέα πανεπιστημιακή σχολή δεν νοείται η μεταπήδηση μελών ΕΠ - ανεξαρτήτου βαθμίδας και προσόντων - σε προσωποπαγείς θέσεις.
Μέχρι την ολοκλήρωση όλων των απαιτούμενων διαδικασιών, έτσι ώστε η νέα πανεπιστημιακή σχολή ετοιμασθεί προκειμένου να υποδεχθεί τους νέους εισακτέους της, η ΑΣΠΑΙΤΕ να ενταχθεί διοικητικά στο Ομοσπονδιακό Αττικό ΤΕΙ προκειμένου να ολοκληρώσουν οι υφιστάμενοι προπτυχιακοί φοιτητές τις σπουδές τους, στον Α' και Β' Κύκλο, σε συνεργασία με τα συγγενή - αμιγώς τεχνολογικά - τμήματα (Σημ. Εννοείται ότι η ΑΣΠΑΙΤΕ παύει να δέχεται εισακτέους από το ακαδ. έτος 2013-2014).
Για το εκπαιδευτικό και διοικητικό προσωπικό της Σχολής, να γίνει εφαρμογή των προβλεπομένων για τα υπό συγχώνευση Τμήματα των λοιπών ΤΕΙ στα πλαίσια του σχεδίου "Αθηνά".
Κατά την ταπεινή μου άποψη, τα προαναφερόμενα έπρεπε να διατυπωθούν στα πλαίσια της διαβούλευσης - στο σκέλος που αφορά την ΤΕΕ και την ΑΣΠΑΙΤΕ- για το σχέδιο "Αθηνά", εκτιμώντας ότι η Πολιτεία, δίχως ενδοιασμούς, θα προχωρούσε στην "άρση" της υποτίμησης των εκπαιδευτικών της ΤΕΕ αλλά πρώτιστα της ίδιας της Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης. Κατ' αυτό τον τρόπο θα επιτυγχάνοντο, επιπρόσθετα, οι ακόλουθοι στόχοι:
Απαλοιφή των "στρεβλώσεων" του Ν.3027/2002
Ομαλή συνέχιση των σπουδών των φοιτητών της Σχολής μέχρι την ολοκλήρωση τους, στον Α' και Β' Κύκλο.
Ενίσχυση με ανθρωποδυναμικό (μέλη ΕΠ και διοικητικό προσωπικό) καθώς και με εξοπλισμό των Τμημάτων υποδοχής στα ΤΕΙ καθιστώντας τα πλέον βιώσιμα.
Συμβολή στα "ποσοτικά" μεγέθη της επιχειρούμενης αναδιάρθρωσης του χάρτη της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Κλείνοντας, διερωτώμαι κατά πόσο ένα τέτοιο σενάριο "πανεπιστημιοποίησης" - ουσιαστικά των κτιριακών εγκαταστάσεων και της ιστορίας - της Σχολής θα μπορούσε έστω να συζητηθεί στην κοινότητα της. Μάλλον όχι, γιατί αυτή αναζητούσε ή επιθυμούσε (?) το απευκταίο και όχι το ευκταίο.