ห้องศาสตร์พระราชา
ห้องศาสตร์พระราชา
"เศรษฐกิจพอเพียง" เป็นเสมือนรากฐานของชีวิต
รากฐานความมั่นคงของแผ่นดิน เปรียบเสมือนเสาเข็ม
ที่ถูกตอกรองรับบ้านเรือนตัวอาคารไว้นั่นเอง
สิ่งก่อสร้างจะมั่นคงได้ก็อยู่ที่เสาเข็ม
แต่คนส่วนมากมองไม่เห็นเสาเข็ม
และลืมเอาเสาเข็มเสียด้วยซ้ำไป
พระราชดำรัสพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
จากวารสารชัยพัฒนา ประจำเดือนสิงหาคม 2562
การที่จะพัฒนาประเทศไปในทิศทางที่ก้าวไกล สู่ความยั่งยืน ต้องเริ่มมาจากการเปลี่ยนแปลงในเชิงบุคคลของสังคมไทย ซึ่งจะต้องครอบคลุมไปในทุกมิติไม่ว่าจะเป็นทางด้านสังคม เศรษฐกิจ การเมือง วัฒนาธรรม รวมทั้งสิ่งแวดล้อม โดยการเปลี่ยนแปลงย่อมเกิดผลตามมาไม่ว่าจะเป็นเชิงบวกหรือเชิงลบเกิดขึ้น แนวคิดเกี่ยวข้องกับการดำรงชีวิตของคนไทยจึงมีความสำคัญอย่างมากทำให้หลักการความพอเพียงในการดำเนินชีวิตจึงเกิดขึ้นเพื่อให้คนไทยเกิดความเข้มแข็งตั้งแต่ระดับบุคคล สามารถพึ่งตนเองได้ และนำไปสู่ประโยชน์โดยรวมของสังคม ก่อให้เกิดการพัฒนาประเทศชาติที่เข้มแข็งขึ้นมาได้อย่างยั่งยืน
พระราชดำริเรื่องปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง กล่าวได้ว่า ปรัชญาของเศรษกิจพอเพียงเป็นคำใหม่ของคนไทยในสมัยก่อน เพราะคำว่า “เศรษฐกิจพอเพียง” เริ่มต้นมาจากแนวพระราชดำริในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดชที่ได้พระราชทานเอาไว้ตั้งแต่เมื่อ 47 ปีมาแล้ว โดยยึดถือตามวิถีการดำเนินชีวิตซึ่งเป็นวัฒนธรรมของคนไทย โดยจะต้องดำเนินหลักการด้วยแนวทางสายกลาง อาศัยการมีสติ มีปัญญา และมีความเพียร เพื่อนำไปสู่แนวทางที่เป็น “ความสุข” สำหรับการดำเนินชีวิต “…การพัฒนาประเทศจําเป็นต้องทําตามลําดับขั้นต้องสร้างพื้นฐาน คือ ความพอมีพอกินพอใช้ของประชาชนส่วนใหญ่เบื้องต้นก่อน โดยใช้วิธีการและอุปกรณ์ที่ประหยัดแต่ถูกต้องตามหลักวิชาการ เมื่อได้พื้นฐานความมั่นคงพร้อมพอสมควร และปฏิบัติได้แล้วจึงค่อยสร้างค่อยเสริมความเจริญ และฐานะทางเศรษฐกิจขั้นที่สูงขึ้นโดยลําดับต่อไป…” พระบรมราโชวาทสำคัญตอนหนึ่ง ณ วันที่ 18 กรกฎาคม 2517
สะท้อนให้เห็นว่าเราก้าวเข้าสู่การเป็นประเทศที่กำลังพัฒนามาอย่างต่อเนื่องมาหลายสิบปี โดยการที่ประเทศจะต้องมีการเปลี่ยนแปลงย่อมส่งผลต่อการขยายตัวในภาคธุรกิจเป็นอย่างรวดเร็ว อุตสาหกรรมขยายตัวต่อเนื่อง ซึ่งอีกมุมหนึ่งในเชิงของการพัฒนาที่เป็นการเปลี่ยนแปลงต่อประเทศย่อมจะสามารถเกิดปัญหาตามมาต่อวัฒนธรรม วิถีชีวิตความเป็นอยู่ของประชาชนคนไทยทุกคน ดังนั้นเพื่อเป็นการตั้งรับกับความเปลี่ยนแปลงที่จะเกิดขึ้นอย่างรวดเร็วได้นั้นจำเป็นต้องอาศัยความพอเพียงของประชาชนเพื่อสร้างความพอเพียงเข้มแข็งได้ในระดับเดียวกับรากหญ้า คือประชาชนต้องพอเพียง โดยเน้นการพอมีพอกิน พึ่งตนเองได้ในระดับรากหญ้าให้ได้เสียก่อน ซึ่งความพอเพียงจะต้องนำไปปรับใช้กับแนวทางการดำรงชีวิตในทุกระดับ เริ่มตั้งแต่ตนเอง ครอบครัว ชุมชน สังคม นำไปสู่ประเทศชาติ