Để hỗ trợ thực hiện mục tiêu cơ bản trở thành nước công nghiệp vào năm 2020, Việt Nam đã nỗ lực cải cách nền hành chính hành nhằm hỗ trợ cho quá trình chuyển đổi và phát triển kinh tế và đáp ứng tốt hơn nhu cầu của người dân. Mặc dù đã đạt được những thành tựu quan trọng, bộ máy hành chính của Việt Nam vẫn được đánh giá là công kềnh, hiệu quả thấp và chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển. Để tăng cường hơn nữa hiệu quả hoạt động của bộ máy hành chính, nhiều biện pháp đồng bộ sẽ phải được thực hiện.
Quản trị thực thi công việc theo kết quả là quá trình tách mục tiêu chung thành các mục tiêu cụ thể, theo dõi quá trình triển khai mục tiêu đó để đạt được các kết quả và điều chỉnh hoạt động ngay khi cần, gắn các kết quả đầu ra, các chỉ số với từng cá nhân, đơn vị trong một tổ chức. Qua đó giúp cá nhân, tổ chức đi đúng hướng để đạt được mục tiêu mà tổ chức đã định.
Một hệ thống quản trị thực thi công việc theo kết quả là mô tả cấu trúc chính thức và quá trình mà một tổ chức lên kế hoạch, thực hiện, theo dõi, đánh giá quản lý thực thi công việc, báo cáo kết quả theo chứng cứ.
Quản trị thực thi bao gồm các hoạt động đánh giá việc thực hiện chính sách công và các vấn đề công vụ. Bằng cách sử dụng kết quả đánh giá hiệu suất, các nhà quản lý có thể nắm được kết quả của việc thực hiện vấn đề công vụ. Từ đó, các nhà quản lý có thể đưa ra các can thiệp thích hợp để đảm bảo đạt được mục tiêu công việc. Quản trị thực thi ở cơ quan trung ương là nền tảng của việc thực hiện công vụ. Tuy nhiên, hệ thống hiện tại dùng để đo lường hiệu suất công việc của Việt Nam chưa phát triển như các nước khác.
Sau đây là các nguyên nhân chính dẫn đến việc đánh giá việc thực hiện ở Việt Nam gặp khó khăn.
Việt Nam có hệ thống Quản trị thực thi chưa phát triển: Trong khi hầu hết các nước phát triển và nhiều nước trong khu vực đã sử dụng hệ thống quản trị thực thi (ví dụ như sử dụng bảng điểm cân bằng và các chỉ số đánh giá để đánh giá việc thực hiện công việc) cho cơ quan trung ương trong , Việt Nam vẫn chưa triển khai một hệ thống Quản trị thực thi chính thức. Hiện nay, công chức ở Việt Nam vẫn chủ yếu sử dụng phuơng pháp đánh giá theo ý kiến tập thể (theo Nghị định số 56/2015/ND-CP ngày 9/6/2015 của Chính phủ). Dựa trên Nghị định nêu trên, vào cuối năm, các công chức sẽ tự làm bản đánh giá cá nhân về quá trình thực hiện công việc trong suốt một năm. Sau đó, bản tự đánh giá trên của mỗi cá nhân được nhận xét bởi toàn thể cán bộ trong cơ quan. Cuối cùng, kết quả của việc đánh giá nêu trên được gửi lên bộ phận tổ chức cán bộ. Các báo cáo chỉ ra rằng phần lớn công chức nhà nước đều được đánh giá hoàn thành nhiệm vụ được giao. Nhiều ý kiến cho rằng, hệ thống đánh giá này không phản ánh thực chất hiệu quả công việc của công chức do phuơng pháp đánh giá này phần lớn mang tính chất chủ quan. Đồng thời, đánh giá việc thực hiện công việc cũng không phải là nhân tố chính trong việc đánh giá công chức nhà nước.
Thiếu trách nhiệm giải trình: Do thiếu một cơ chế giải trình ở cấp độ tổ chức và cá nhân nên một bộ phận cán bộ công chức làm việc thiếu tinh thần trách nhiệm. Nhiều vấn đề bức xúc của người dân không được quan tâm, xem xét và giải quyết một cách kịp thời. Mặc dù báo chí và các phương tiện thông tin đại chúng đã chỉ ra thực trạng 30% công chức sáng cắp ô đi, tối cắp ô về nhưng có ít người bị xử lý kỷ luật hoặc cho thôi việc do không hoàn thành nhiệm được giao. Do thiếu trách nhiệm giải trình, công chức thường không có trách nhiệm với công việc; phần lớn cán bộ công chức Việt Nam không phối hợp chặt chẽ với các cán bộ trong cùng đơn vị và các bộ ngành khác để giải quyết công việc. Trong nhiều trường hợp, các vấn đề gấp nhưng cán bộ không xử lý công việc ngay theo yêu cầu. Hiện tượng này dẫn đến giảm hiệu quả xử lý công vụ. Do thiếu một cơ chế giải trình hiệu quả nên bộ máy hành chính ngày càng cồng kềnh, nhưng chất lượng dịch vụ công vẫn còn nhiều hạn chế.
Thiếu minh bạch ở Việt Nam: nhiều vấn đề công vụ không được công khai. Sự thiếu minh bạch đã dẫn đến hiện tượng tham nhũng ở Việt Nam. Do cơ quan trung ương ở Việt Nam chỉ sử dụng phuơng pháp tự đánh giá để đánh giá việc thực hiện công việc, phuơng pháp này không có các chỉ số đánh giá cụ thể, kết quả đánh giá dựa nhiều vào các mối quan hệ. Nhiều cán bộ công chức Việt Nam dùng các mối quan hệ và tiền để có kết quả đánh giá tốt, và đạt được vị trí cao hơn trong cơ quan mà không cần có năng lực tốt và làm việc tận tụy.
Để giải quyết vấn đề trên, Việt Nam cần xây dựng hệ thống Quản trị thực thi, trong đó sử dụng phuơng pháp đánh giá khách quan thay vì các phuơng pháp đánh giá mang tính chất chủ quan như hiện tại. Học hỏi kinh nghiệm của các quốc gia trên thế giới một cách hiệu quả sẽ giúp Việt Nam xây dựng chiến lược quản lý tốt.
Bộ Quốc Phòng Hoa Kỳ
OECD
Liên Hợp Quốc
Ngân hàng Quốc Doanh Trung Quốc
(a). PEMANDU (Malaysia)
(b). PMDU (UK)
(c). Bộ Quốc Phòng Mỹ
(d). Ngân hàng quốc doanh Trung Quốc
(e). KPI các tỉnh tại Trung Quốc
PEMANDU (Malaysia)
PEMANDU là cơ quan thuộc Văn phòng Thủ tướng Chính phủ được thành lập năm 2009 nhằm mục tiêu thay đổi toàn diện Quốc gia và bảo đảm cho sự thành công của Chương trình chuyển đổi Quốc gia (NTP), giám sát việc thực hiện, đánh giá tiến độ thực hiện, hỗ trợ việc định hướng và thúc đẩy tiến trình thực thi của Chương trình chuyển đổi Chính phủ (GTP) và Chương trình chuyển đổi kinh tế (ETP) với định hướng đưa Malaysia thành một nước phát triển, thu nhập cao vào năm 2020. Người đứng đầu PEMANDU là Ông Idris Jala do Thủ tướng Chính phủ bổ nhiệm, được Thủ tướng trao toàn quyền dẫn dắt quá trình này, có thể được cung cấp mọi thông tin cần thiết và không phụ thuộc bất cứ bộ ngành nào.
PEMANDU được ủy nhiệm để xúc tiến những thay đổi mạnh mẽ trong khu vực công và khu vực tư nhân, hỗ trợ các Bộ trong quá trình lập kế hoạch và giúp Thủ tướng và các Bộ trưởng có đánh giá độc lập về hiệu suất và tiến độ. Để PEMANDU thực hiện trách nhiệm của mình một cách có hiệu quả, Thủ tướng Malaysia cho phép lựa chọn các nhân lực tốt nhất từ cả khu vực công và khu vực tư nhân. Để khuyến khích, lương của các cán bộ biệt phái của khu vực công được trả như các chuyên gia đến từ khu vực tư nhân.
Bước 1. Xác định mục tiêu ưu tiên chiến lược
PEMANDU là đầu mối tổ chức cuộc họp để định hướng theo nguyên tắc hướng đích (True North) để xác định mục tiêu ưu tiên phát triển chiến lược quốc gia.
PEMANDU đã xác định 6 mục tiêu ưu tiên phát triển chiến lược bao gồm: phòng chống tham nhũng, tệ nạn, hạ tầng nông thôn, giao thông công cộng, thu nhập hộ gia đình và giáo dục. Tất cả các cơ quan hành chính công bố đánh giá hàng năm theo mức độ “đỏ, vàng, xanh lá cây như màu sắc của đèn giao thông” cho mỗi lĩnh vực. Thủ tướng đánh giá các Bộ trưởng dựa trên các chỉ số đánh giá hiệu quả công việc, theo dõi và đánh giá thường xuyên, tổ chức các cuộc họp hàng tuần để thúc đẩy tiến độ triển khai và thảo luận về các chỉ số đánh giá hiệu quả công việc.
Bước 2. Cơ chế phân tích, xác định mục tiêu ưu tiên, dự thảo kế hoạch chi tiết (còn gọi là cơ chế phòng Labs)
Một trong những sáng kiến của PEMANDU là tạo cơ chế để kết nối tất cả các cơ quan hành chính có liên quan và các tổ chức bên ngoài với nhau để phân tích, xác định mục tiêu ưu tiên và dự thảo kế hoạch chi tiết thực hiện.
PEMANDU mời lãnh đạo cơ quan hành chính các cấp, cán bộ tổ chức thực hiện và các chuyên gia từ khu vực tư nhân tham gia phòng Labs, thời gian kéo dài từ 6-8 tuần. Tại đây, các chuyên gia đặt ra vấn đề cần quan tâm, phân tích, xác định mục tiêu ưu tiên, đưa ra những tranh luận, phản biện về xây dựng chính sách.
Tại các buổi họp, PEMANDU với vai trò điều phối giúp người tham gia cởi mở, trách nhiệm và vượt qua những quan điểm cũ, từ đó có những ý tưởng mới để trao đổi thảo luận. Đến cuối kỳ họp, những người tham gia phải xác định được các chỉ số đánh giá hiệu quả công việc và lập kế hoạch từ tổng thể đến chi tiết; tập trung thảo luận để xây dựng dự thảo kế hoạch chi tiết. Thông qua cơ chế này, PEMANDU bảo đảm rằng các sáng kiến quốc gia đã được định hướng đúng theo nhu cầu thực tế và chỉ rõ trách nhiệm của các bên liên quan, xác định cụ thể các Bộ chủ trì và thời gian thực hiện, qua đó sẽ giúp PEMANDU theo dõi, giám sát được kế hoạch này.
Bước 3. Lấy ý kiến công khai
Sau khi thống nhất được kế hoạch, PEMANDU tổ chức lấy ý kiến công khai người dân thông qua tổ chức và hoạt động dưới hình thức Ngày mở (Open Days) để thu thập phản hồi từ công chúng; tổ chức hội thảo chia sẻ, theo đó thống nhất được nhiều mục tiêu và nhận được sự ủng hộ của người dân và các bộ, ngành.
Bước 4. Hoàn thiện lộ trình thực hiện
PEMANDU tổng hợp ý kiến các phản hồi của người dân, doanh nghiệp, hoàn thiện lại kế hoạch triển khai, xác định rõ trách nhiệm của các bộ chủ trì và lộ trình cụ thể triển khai các nhiệm vụ theo Chương trình mục tiêu của quốc gia, trình Thủ tướng Chính phủ quyết định ban hành.
Bước 5. Xác định các mục tiêu thực hiện chỉ số đánh giá hiệu quả công việc
Sau khi xác định các chỉ số đánh giá hiệu quả công việc (KPI), để Thủ tướng Chính phủ, các Bộ trưởng có thể theo dõi được KPI, PEMANDU xây dựng hệ thống theo dõi, giám sát, đánh giá các chỉ tiêu trọng tâm quốc gia, thiết kế Bảng theo dõi, đánh giá việc thực hiện nhiệm vụ hoặc chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. PEMANDU cập nhật kết quả thực hiện KPI vào cuối thứ Sáu hàng tuần và gửi đến các Bộ để thúc đẩy các cơ quan tiếp tục nghiên cứu giúp nâng cao chất lượng thực hiện sau từng tuần triển khai. Hệ thống này được vận hành trên mạng chuyên dùng (không công khai trên Internet), có các giải pháp bảo đảm hệ thống được hoạt động an ninh, an toàn, thông suốt.
Bước 6. Triển khai
Để triển khai kế hoạch đã đề ra, các Bộ, cơ quan thành lập đơn vị triển khai, bảo đảm hoạt động hiệu quả, theo dõi, đôn đốc, trực tiếp đến cơ sở để hỗ trợ xử lý các khó khăn, vướng mắc. Ví dụ: trong lĩnh vực giáo dục, Bộ Giáo dục Malaysia đã thành lập Đơn vị thực thi và đánh giá kết quả trong lĩnh vực Giáo dục (PADU) để triển khai độc lập các sáng kiến thực thi trong chương trình chuyển đổi quốc gia liên quan đến giáo dục.
Đối với những nhiệm vụ chưa đạt hiệu quả, PEMANDU sẽ làm việc với Bộ chủ trì, nếu chưa thống nhất về giải pháp sẽ trình Thủ tướng cho ý kiến chỉ đạo để thực hiện.
Bước 7. Đánh giá và kiểm toán
Định kỳ 6 tháng một lần, Thủ tướng Chính phủ làm việc với Bộ trưởng về việc thực hiện các KPI, đánh giá hoạt động của Bộ, chấm điểm Bộ trưởng. Cuối năm tại cuộc họp nội các sẽ đánh giá kết quả thực hiện của các Bộ. Trường hợp Bộ nào không hoàn thành nhiệm vụ được giao, Bộ trưởng đó sẽ không được tái bổ nhiệm.
Để đánh giá KPI của các Bộ một cách độc lập, PEMANDU mời công ty kiểm toán vào đánh giá, như mời công ty kiểm toán PwC. Thông thường, PEMANDU sẽ lựa chọn 1/3 số nhiệm vụ để được kiểm toán.
Bước 8. Báo cáo hàng năm
Hàng năm, PEMANDU ban hành các Báo cáo thường niên đánh giá kết quả đạt được và công bố rộng rãi, qua đó người dân và doanh nghiệp sẽ đánh giá hiệu quả hoạt động của Chính phủ.
Tháng 6/2001, PMDU được thành lập trong Văn phòng Nội các để cung cấp hỗ trợ và xem xét kỹ lưỡng về việc lựa chọn các PSA ưu tiên cao nhất của Chính phủ. Những việc này liên quan rộng rãi đến các cam kết tuyên ngôn tranh cử năm 2001 của Đảng Lao động về cải cách dịch vụ công.
Mục tiêu chung của PMDU là thay đổi căn bản việc thực thi dịch vụ công ở 4 bộ gồm Bộ Nội Vụ, Bộ Y tế, Bộ Giáo dục và Bộ Giao thông, nhằm đáp ứng các ưu tiên của chính phủ trên 17 Thoả thuận Dịch vụ Công (PSA).
Nhiệm vụ vượt trội của PMDU là đảm bảo việc cung cấp các kết quả ưu tiên dịch vụ công hàng đầu của Thủ tướng vào năm 2005
PMDU báo cáo trực tiếp với Thủ tướng. Quyền Trưởng Ban là ông Peter Thomas - Cố vấn trưởng của Thủ tướng về Cung cấp dịch vụ công
Nhiệm vụ vượt trội của PMDU là đảm bảo việc cung cấp các kết quả ưu tiên dịch vụ công hàng đầu của Thủ tướng vào năm 2005. PMDU báo cáo trực tiếp với Thủ tướng. Quyền Trưởng Ban là ông Peter Thomas - Cố vấn trưởng của Thủ tướng về Cung cấp dịch vụ công
PMDU triển khai công việc trong sự phối hợp với Kho bạc, số 10 Downing Street, các bộ phận khác của Văn phòng nội các và các bộ liên quan, để đánh giá việc cung cấp dịch vụ và quản lý thực hiện các lĩnh vực cung cấp dịch vụ chính, và có trách nhiệm chia sẻ với Kho bạc về mục tiêu chung của các Thoả thuận Dịch vụ Công (PSA)
- Năm 1, PMDU đặt ra chương trình nghị sự về thực thi
- Năm 2, họ thiết lập các nguyên tắc thực thi trên toàn Whitehall
- Năm 3, PMDU tăng tốc và đẩy mạnh việc đạt các kết quả.
Vui lòng liên hệ email admin@phattriendiaphuong.vn để nhận thêm thông tin về chủ đề Quản Trị Thực Thi.