เป็นการสร้างรูปแบบการแก้ปัญหาโดยอาศัยเครื่องมือที่ช่วยถ่ายทอดออกมาเป็นแผนภาพหรือข้อความ ทั้งนี้ควรออกแบบมาหลาย ๆ วิธี และวิเคราะห์จุดเด่นและจุดด้อย ของแต่ละวิธีเพื่อประเมินและเลือกแนวทางที่ง่ายที่สุด ประหยัดเวลา และประหยัดทรัพยากรที่สุด โดยเขียนอธิบายขั้นตอนวิธีด้วยรหัสลำลอง หรือผังงาน
รหัสลำลอง (pseudo code) เป็นการใช้ข้อความเพื่ออธิบายขั้นตอนวิธีในการแก้ปัญหา ซึ่งไม่มีรูปแบบการเขียนที่แน่นอน ขึ้นอยู่กับประสบการณืของผู็ออกแบบขั้นตอนวิธี เช่น บางคนอาจเขียนบรรยายเป็นข้อความ แต่บางคนเขียนในลักษณะกึ่งรูปแบบของการเขียนโปรแกรม
ผังงาน (Flowchart) เป็นการอธิบายขั้นตอนวิธีโดยใช้สัญลักษณ์ที่มีความหมายมาเรียงต่อกันเป็นลำดับขั้นเพื่ออธิบายการแก้ปัญหา โดยสถาบันมาตรฐานแห่งชาติอเมริกา (The American National Standard Institute: ANSI) ได้กำหนดสัญลักษณ์มาตรฐานขึ้นมาเพื่อให้สื่อสารได้ตรงกัน
ในการออกแบบขั้นตอนวิธีมีโครงส้รางควบคุมหลัก 3 รูปแบบ ดังนี้
1. โครงสร้างแบบลำดับ (sequential structure)
2.โครงสร้างแบบทางเลือก (selection structure)
3.โครงสร้างแบบวนซ้ำ (repetition structure)
โครงสร้างแบบลำดับขั้น
โครงสร้างแบบทางเลือก
โครงสร้างแบบวนซ้ำ