chemia
12.10.2020
KWASY
https://forms.gle/syXAw5hUyGMrqgSV6
13.032020
Czytaj bardzo uważnie wszystkie polecenia.
Temat: Kwasy karboksylowe
Obetrzyj film ( możesz go oglądać wielokrotną ilość razy) https://www.youtube.com/watch?v=yLyXcPpAmtA
Zapisz do zeszytu wzory i nazwy:
-kwasu mrówkowego(metanowego)
-kwasu octowego(etanowego)
-kwasu masłowego(butylowego)
Zapisz wzory ogólne kwasów karboksylowych.
Wyjaśnij co to jest grupa alkilowa.
Przeczytaj i naucz się- podręcznik str157 do 168. Zwróć uwagę na właściwości i zastosowania kwasów: metanowego i etanowego.
https://www.youtube.com/watch?v=MMuQFSf-ET4
Obejrzyj film https://www.youtube.com/watch?v=JxKC3OBofV0
Zapisz w zeszycie reakcję kwasu etanowego z magnezem, wpisz pod zapisaną reakcją nazwę otrzymanej soli.
Napisz w jaki sposób wykrywamy obecność wodoru w obserwowanej reakcji.
Rozwiąż zadania w zeszycie ćwiczeń str88 do94.( Zadania rachunkowe wykonują uczniowie ambitni)
https://docwiczenia.pl/kod/c8y9xb doświadczenie ze str.93 w zeszycie ćwiczeń.
https://docwiczenia.pl/kod/c8l6as porównanie mocy kwasu etanowego i węglowego. Zwróć uwagę na produkty reakcji (CO2 i H2O- pochodzą z rozkładu H2CO3)
20.03.2020
Temat: Wyższe kwasy karboksylowe
1.Przeczytaj rozdział w podręczniku str 169 do 173.
2. Uzupełnij zeszyt ćwiczeń str95 do 98.
3. Schemat doświadczenia ze str. 96 dotyczy filmu
https://docwiczenia.pl/kod/c86uca
obejrzyj go i uzupełnij treści w zeszycie ćwiczeń
4. Jak "działa" mydło?( i świetnie usuwa z naszych rąk koronawirusa) zwróć uwagę na rysunki prezentowane pod koniec filmu.
https://www.youtube.com/watch?v=rqx_T5HW9EI
Jak zbudowane jest mydło? Jak zrobić mydło?
https://www.youtube.com/watch?v=HdO9nGVkfJ4
https://www.youtube.com/watch?v=qlmqD4QQwn4
ciekawostka
https://www.youtube.com/watch?v=2YNu7zRiTPE
23.03.2020
Temat: Co to są estry?
1. Przeczytaj i naucz się -podręcznik str. 177 do 181
2. Obejrzyj film
https://www.youtube.com/watch?v=WihPFk9UDG8
3. Napisz w zeszycie
- wzór ogólny estrów, zakreśl we wzorze grupę estrową,
- przepisz tabelkę z nazwami zapachów i odpowiadającym im wzorom
i nazwom estrów,
-wyjaśnij pojęcie estryfikacja,
4.Obejrzyj film
https://www.youtube.com/watch?v=15yP8p43em0
-przepisz do zeszytu ogólny schemat reakcji estryfikacji,
-przepisz do zeszytu reakcję otrzymywania etanianu(octanu)metylu, pod wzorami substratów wpisz odpowiednio nazwę kwasu i alkoholu, które uczestniczą w reakcji.
31.o32020
Temat: Co to są estry?
1. Przeczytaj i naucz się -podręcznik str. 177 do 181
2. Obejrzyj film
https://www.youtube.com/watch?v=WihPFk9UDG8
3. Napisz w zeszycie
- wzór ogólny estrów, zakreśl we wzorze grupę estrową,
- przepisz tabelkę z nazwami zapachów i odpowiadającym im wzorom
i nazwom estrów,
-wyjaśnij pojęcie estryfikacja,
4.Obejrzyj film
https://www.youtube.com/watch?v=15yP8p43em0
-przepisz do zeszytu ogólny schemat reakcji estryfikacji,
-przepisz do zeszytu reakcję otrzymywania etanianu(octanu)metylu, pod wzorami substratów wpisz odpowiednio nazwę kwasu i alkoholu, które uczestniczą w reakcji.
6.04.2020
Temat: Powtórzenie wiadomości o pochodnych węglowodorów.( bez aminokwasów!!)
Przeczytaj i naucz się z podręcznika- str.186 do 187, pomiń aminokwasy.
Rozwiąż zadania w zeszycie ćwiczeń str. 107 oraz 108 do zad.8 włącznie,nie musisz zapisywać wzoru glicyny.
Rozwiąż test- termin wykonania zadania- środa-8.o8.2020 do godz.16.
Jeśli nie zdążysz możesz wykonać go później, w dogodnym dla Ciebie terminie.
Poniższy link skopiuj, wklej do przeglądarki internetowej, naciśnij enter.
Nie musisz przesyłać żadnych wyników, stworzony przeze mnie system zapisuje Twoje osiągnięcia.
W oparciu o ilość zdobytych punktów ,będę wpisywać do dziennika oceny.
https://forms.gle/QbEDHgAJ2GifLxiK6
20.04.2020
Temat: Budowa, właściwości i zastosowanie aminokwasów.
1.Zapisz w zeszycie ogólny wzór aminokwasów- wykorzystaj informację z filmu( film oglądaj tylko do 3,45 min.)
https://www.youtube.com/watch?v=P9PvME5_RNY
2.Przepisz z podręcznika ze zrozumieniem do zeszytu wzór glicyny, zaznacz grupę aminową i karboksylową.
3.Zapisz do zeszytu reakcję łączenia się dwóch aminokwasów-glicyny z glicyną i zaznacz wiązanie peptydowe
https://docwiczenia.pl/kod/c8y598
4. Wyjaśnij jak powstają peptydy?
5.Z ilu aminokwasów są budowane białka?
6.Ile aminokwasów występuje w przyrodzie?
7. Jak są zbudowane polipeptydy?
8.Jakie właściwości ma glicyna(kwas aminoetanowy)?
9.Jakie zastosowanie mają aminokwasy.
Pytania od nr 4 do nr 9 mają ukierunkować Twoje uczenie się, nie musisz zapisywać odpowiedzi do zeszytu, musisz to wiedzieć.
10. Rozwiąż zadania w zeszycie ćwiczeń str. 105 do 106
27.04.2020
Temat: Tłuszcze (podr. str.190 do 195)
Odpowiedz na pytania:
1.Co to są tłuszcze?
2.Zapisz wzór ogólny cząsteczki tłuszczu.
3.Zapisz reakcję otrzymywania cząsteczki tłuszczu.
4.Wymień rodzaje tłuszczów ze względu na występowanie i budowę oraz podaj przykłady.
5.Opisz właściwości tłuszczów.
obejrzyj
https://docwiczenia.pl/kod/c8awju dośw. pkt.4, zeszyt ćwiczeń str 110
https://docwiczenia.pl/kod/c84x2w dośw. pkt. 5, zeszyt ćwiczeń str 110
6. Jakie zastosowania mają tłuszcze?
7. Funkcje tłuszczów w organizmie człowieka.
8. Zapisz słowami przemiany chemiczne podczas trawienia tłuszczów
w organizmie człowieka.
( podr. str.195-ramka -dla dociekliwych)
9. Rozwiąż zadania w zeszycie ćwiczeń str. 109 do 111
Dla powtórzenia wiadomości o tłuszczach obejrzyj
https://www.youtube.com/watch?v=VlmzQwrzHMY&t=50s
Za tydzień -test o aminokwasach i tłuszczach.
4.05.2020
Temat: Powtórzenie wiadomości o aminokwasach, aminach i tłuszczach.
1. AMINY , AMINOKWASY
Pochodnymi węglowodorów, które zawierają azot są:
• aminy
• aminokwasy
Aminy to pochodne węglowodorów zawierające grupę aminową –NH2.
Ogólny wzór amin to R–NH2, gdzie R- alkil.
Nazwy aminy tworzy się dodając do nazwy alkilu końcówkę –amina.
Aminy tworzą szereg homologiczny, podobnie jak alkohole, czy kwasy karboksylowe.
Metyloamina to najprostsza amina w tym szeregu, jest gazem bezbarwnym, dobrze rozpuszcza się w wodzie, ma zapach nieświeżych ryb (powstaje podczas rozkładu ryb), jest trująca, palna, wykazuje odczyn zasadowy, podobnie jak inne aminy.
Aminokwasy to pochodne węglowodorów, w których cząsteczkach występują dwie grupy funkcyjne: grupa karboksylowa (-COOH) i grupa aminowa (-NH2).
Nazwy aminokwasów tworzy się dodając przedrostek amino- do nazwy kwasu karboksylowego, od którego aminokwas pochodzi.
Najprostszym aminokwasem jest kwas aminoetanowy (kwas aminooctowy, glicyna) CH2(NH2)COOH
Aminokwasy mają zdolność łączenia się w duże cząsteczki, tworzą wówczas wiązanie peptydowe.
Peptydy – to produkty łączenia się cząsteczek aminokwasów.
Polipeptydy – to związki chemiczne zbudowane z dużej liczby fragmentów aminokwasowych.
Białka –to polipeptydy o dużych cząsteczkach.
2.TŁUSZCZE
Tłuszcze (glicerydy) – mieszaniny estrów wyższych kwasów karboksylowych (tłuszczowych) i glicerolu. Powstają w reakcji estryfikacji,
Tłuszcze roślinne to w większości substancje ciekłe, a zwierzęce to najczęściej ciała stałe.
Tłuszcze nie rozpuszczają się w wodzie, dobrze rozpuszczają się w benzynie.
Z wodą tworzą emulsje. Ich gęstość jest mniejsza od gęstości wody. Tłuszcze pod wpływem tlenu, temperatury, bakterii ulegają jełczeniu. Tłuszcze po długotrwałym ogrzewaniu wydzielają akroleinę (substancję o ostrym, duszącym zapachu), reakcja ta to próba akroleinowa.
Emulsja – to mieszanina niejednorodna dwóch nierozpuszczających się w sobie cieczy, z których jedna jest rozproszona w drugiej w postaci małych kropelek.
Jełczenie – powstawanie szkodliwych dla organizmu związków chemicznych m. in. o nieprzyjemnym zapachu i smaku np. kwas masłowy.
Próba akroleinowa – próba umożliwiająca odróżnienie tłuszczu od substancji tłustej np. oleju mineralnego (powstałego z ropy naftowej).
Tłuszcze ulegają reakcji zmydlania
Reakcja zmydlania - reakcja tłuszczu z wodorotlenkiem sodu lubwodorotlenkiempotasu, której produktem jest mydło i glicerol, jest wykorzystywana do produkcji mydła.
W organizmie człowieka w czasie trawienia tłuszcze ulegają hydrolizie, pod wpływem enzymów.
Hydroliza tłuszczu – to rozkład tłuszczu pod wpływem wodyna glicerol iwyższe kwasy karboksylowe.
Tłuszcze stałe można otrzymać z ciekłych w reakcji utwardzania tłuszczów (uwodornienia). Reakcja polega na przyłączaniu wodoru do związku nienasyconego (tłuszczu ciekłego) w obecności katalizatora niklowego
4. Rozwiąż test:
https://forms.gle/xu6zC7h1uF19YRpG6
Postaraj się to zrobić 4 maja.
11.05.2020
Temat: Budowa i rola białek.
1.Zapoznaj się z informacjami o białkach
https://epodreczniki.pl/a/bialka---budowa/D1GxRoLpt
2. Rozwiąż zadania znajdujące się na końcu analizowanych treści, ale robisz to wyłącznie dla siebie aby się sprawdzić.
3,Przeczytaj podręcznik str.196 do 201.
4. Rozwiąż zadania w zeszycie ćwiczeń str.112 do 115.
5. Te doświadczenia musisz znać:
https://docwiczenia.pl/kod/c82fhr
https://docwiczenia.pl/kod/c8erdy
18.05.2020
Temat: Powtórzenie wiadomości o białkach.
Białka to wielkocząsteczkowe związki naturalne, które występują w organizmach zarówno roślinnych, jak i zwierzęcych. Stanowią podstawowy materiał budulcowy tkanek.
Białka powstają z aminokwasów, które łączą się ze sobą za pomocą wiązań peptydowych.
Białka (proteiny) można podzielić na:
• proste – zbudowane z reszt aminokwasowych
• złożone – oprócz reszt aminokwasowych zawierają pierwiastki lub przyłączone cząsteczki związków chemicznych
Każda cząsteczka białka zbudowana jest: z węgla, wodoru, tlenu i azotu. W skład niektórych białek wchodzą: siarka, fosfor, cynk, chlor, żelazo, jod, miedź, fluor.
Wykrywanie obecności pierwiastków w białkach:
• węgla, wodoru i tlenu – ogrzewanie białka – zwęglanie substancji i wydzielanie pary wodnej
• azotu –ogrzewanie z NaOH – wydzielanie amoniaku
• siarki – ogrzewanie z azotanem (V) ołowiu (II) – powstanie czarnego osadu siarczku ołowiu (II)
Reakcje rozpoznawcze (charakterystyczne) białek:
• reakcja ksantoproteinowa – działanie stężonym kwasem azotowym (V) – żółknięcie białka
• reakcja biuretowa – reakcja z wodorotlenkiem miedzi (II) – pojawienie się zabarwienia ciemnofioletowego
Białko jaja kurzego z wodą tworzy koloid (zol), który wykazuje efekt Tyndalla (rozpraszanie światła).
Białko ścina się –przechodzi z zolu w żel, pod wpływem:
• podwyższonej temperatury
• kwasów
• zasad
• alkoholi
• soli metali lekkich (o gęstości mniejszej od 5 g/cm3 ; np. Na, K, Al)
• soli metali ciężkich (o gęstości większej od 5 g/cm3 ; np. Cu, Pb)
Koagulacja – proces zamiany zolu w żel.
Osad powstały w wyniku działania soli metali lekkich rozpuszcza się w wodzie, przechodzi ponownie w zol – zachodzi proces peptyzacji.
Wysalanie białka to proces tworzenia osadu (żelu) pod wpływem soli metali lekkich; odwracalny proces koagulacji białek.
Denaturacja – nieodwracalny proces ścinania białka; nieodwracalna koagulacja. Zachodzi pod wpływem: podwyższonej temperatury, roztworów kwasów, zasad, alkoholi oraz soli metali ciężkich.
ROZWIĄŻ TEST:
https://forms.gle/DrRnQJfduAw8Ndv27
25.05.2020
Temat: Sacharydy: glukoza, fruktoza, sacharoza.
1.Obejrzyj film:
https://www.youtube.com/watch?v=Y0TsZrRGyos
2. Zapoznaj się z informacjami, naucz się pojęć ze słowniczka zamieszczonego w udostępnionym materiale, rozwiąż dla własnej samooceny interaktywne zadania.
https://epodreczniki.pl/a/cukry---glukoza-i-fruktoza/DRD64iNzp
3. Zapoznaj się z doświadczeniami- musisz je znać
https://docwiczenia.pl/kod/c8raus
https://docwiczenia.pl/kod/c88y3r
https://www.youtube.com/watch?v=6jhmqMuTLu4
4.Przeczytaj podręcznik str.202 do 211.
Zapoznaj się z doświadczeniami- musisz je znać
https://docwiczenia.pl/kod/c8raus
https://docwiczenia.pl/kod/c88y3r
https://www.youtube.com/watch?v=6jhmqMuTLu4
5. Rozwiąż zadania w zeszycie ćwiczeń str.116 do 120
1.06.2020
Temat: Polisacharydy(wielocukry): skrobia i celuloza.
Zapoznaj się z informacjami o polisacharydach:
https://epodreczniki.pl/a/cukry---skrobia-i-celuloza/DZQQ5kibs
Te doświadczenia musisz znać!
Wykrywanie skrobii
https://www.youtube.com/watch?v=ThJgt1cx66Y
Badanie właściwości skrobii
https://www.youtube.com/watch?v=x3eN25EuGeQ
1.Przeczytaj rozdział z podręcznika str.212 do 217
2. Rozwiąż zadania w zeszycie ćwiczeń str.121 i 122.
8.06.2020
Temat: Powtórzenie wiadomości o cukrach.
Sacharydy (cukry, węglowodany) związki chemiczne zbudowane z atomów węgla, wodoru i tlenu, w których stosunek ilości atomów wodoru do tlenu jest taki jak w wodzie i wynosi 2 : 1.
Można je przedstawić ogólnym wzorem: Cn (H2O)m , n i m liczby naturalne.
Fruktoza – cukier owocowy, izomer glukozy.
Izomery –związki chemiczne o takich samych wzorach sumarycznych, lecz różnych wzorach strukturalnych.
Sacharoza – cukier buraczany, cukier trzcinowy – najczęściej używany przez nas cukier. W środowisku kwasowym ulega reakcji hydrolizy rozkładając się na dwa cukry proste: glukozę i fruktozę. Oto równanie reakcji hydrolizy:
Hydroliza - reakcja z wodą prowadząca do rozkładu cząsteczki związku chemicznego.
Skrobia – wytwarzana przez rośliny w procesie fotosyntezy i odkładana w komórkach jako materiał zapasowy.Jako cukier złożony ulega reakcji hydrolizy. Jest to proces bardziej złożony niż w przypadku sacharozy, pośrednimi produktami hydrolizy są dekstryny, a końcowy produkt hydrolizy skrobi to glukoza:
Reakcja charakterystyczna dla skrobi, pozwalająca wykryć obecność skrobi w produktach to reakcja z jodem (jodyną)– pojawia się ciemnoniebieskie zabarwienie.
Celuloza – inaczej błonnik, składnik ścian komórkowych. Nie jest trawiona w organizmie człowieka, ale odgrywa ważną rolę w trawieniu pokarmów, reguluje pracę jelit, ułatwia przesuwanie treści pokarmowej.
1.Przeczytaj podręcznik str. 218 do 220.
2.Rozwiąż zadania z zeszytu ćwiczeń str123 do 124
Rozwiąż test:
https://forms.gle/4apyF6qJM5TUA2L78
15.06.2020
Temat: Substancje występujące w pożywieniu.
Zapoznaj się z prezentacją.
Udziel pisemnych odpowiedzi w zeszycie na pytania zawarte w prezentacji.
https://drive.google.com/file/d/1bqKBfEQCeSqJfbYxicPZRtO6pfpLI5t3/view?usp=sharing
22.06.2020
Temat: Substancje o znaczeniu biologicznym- powtórzenie wiadomości.
Składniki żywności (składniki odżywcze) – to składniki, które człowiek przyjmuje głównie z pokarmem.
Produkty spożywcze bogate w:
• białka
mięso czerwone, drób, ryby, nabiał, jaja – pochodzenia zwierzęcego
warzywa strączkowe, kasze, orzechy, makarony – pochodzenia roślinnego
• tłuszcze
masło, śmietana, smalec, sery (żółte, pleśniowe, topione)– pochodzenia zwierzęcego
oleje roślinne, oliwa, margaryna – pochodzenia roślinnego
• cukry (sacharydy)
pieczywo, ziemniaki, kasze, płatki śniadaniowe, warzywa, owoce, czekolada, cukierki, ciastka, lody
Woda - związek chemiczny, bez którego nie może prawidłowo funkcjonować organizm człowieka.
Dzienne spożycie wody to od 1,5 do 3 litrów.
Rozwiąż test:
Podany link musisz skopiować i wkleić w okienko przeglądarki.