Polder 3D Experience

Weet je nog weinig over de historie van Heerhugowaard en wil je op een leuke wijze en in korte tijd daar toch meer over weten? En ook nog nooit pratende schilderijen gezien? Kom dan vooral langs om onze nieuwe Polder 3D Experience te bekijken!

Reacties bezoekers:

"Enorm leuke film/presentatie over de geschiedenis van Heerhugowaard."

"Voor kinderen echt een spectaculaire 3D presentatie, over het ontstaan van Heerhugowaard."

Openingstijden museum

• Elke zaterdag en zondag is het museum en cafe De Pomp weer geopend van 11:00 - 17:00.
• Op de zondagmiddag zijn er tevens weer vrijwilligers aanwezig die waar gewenst een mondelinge toelichting kunnen geven op specifieke onderwerpen.
• Rolstoelvriendelijk, inclusief invalidentoilet.
• Voor zaalverhuur zie onze tarieven.

Entree museum

• Volwassenen - € 4
• Kinderen 13 t/m 17 - € 2
• Kinderen t/m 12 jaar - Gratis
• Museum jaarkaart - Gratis (kaart tonen)
• Vrijwilligers - Gratis (op naam)
• Voor bootjes verhuur kijk hier bij Cafe De Pomp.

Als Poldermuseum vertellen we primair het verhaal over het​ ​ontstaan​ ​van​ ​de​ ​polder​

Om​ ​het​ ​ontstaan​ ​van​ ​de​ ​polder​ ​Heerhugowaard​ ​in​ ​een​ ​goed​ ​historisch​ ​perspectief te​ ​zetten,​ ​moeten​ ​wij​ ​ver​ ​teruggaan​ ​in​ ​de​ ​tijd.​ ​Het​ ​“Hollands​ ​Noorderkwartier” heeft​ ​een​ ​zeer​ ​jonge​ ​geschiedenis​ ​en​ ​is​ ​gevormd​ ​na​ ​de​ ​laatste​ ​ijstijd,​ ​10.000​ ​jaar geleden.​ ​Door​ ​de​ ​stijging​ ​van​ ​de​ ​zeespiegel​ ​vormden​ ​zich​ ​strandwallen,​ ​waarachter de​ ​binnenzee​ ​verzoette​ ​door​ ​aanvoer​ ​van​ ​rivierwater;​ er​ ​vormde​ ​zich​ ​hoogveen.

Door​ ​het​ ​“Gat​ ​van​ ​Bergen”​ ​bouwde​ ​de​ ​Noordzee​ ​de​ ​kleigronden​ ​van​ ​West-Friesland op,​ ​later​ ​door​ ​veenmos​ ​overwoekerd.​ ​Rond​ ​het​ ​jaar​ ​2000​ ​v.​ ​Chr.​ ​zwom​ ​dan​ ​ook,​ ​in het​ ​huidige​ ​Heerhugowaard,​ ​een​ ​dwergvinvis​ ​rond.

De​ ​mens​ ​vestigde​ ​zich​ ​op​ ​de​ ​veengronden​ ​en​ ​ging​ ​het​ ​ontginnen​ ​(brandstof​ ​en goede​ ​bouwgrond)​ ​met​ ​als​ ​gevolg​ ​inklinking​ ​en​ ​dus​ ​bodemdaling;​ ​het​ ​land​ ​kwam onder​ ​de​ ​zeespiegel​ ​te​ ​liggen!​ ​Het​ ​water​ ​is​ ​een​ ​probleem;​ ​het​ ​Noorderkwartier dreigt​ ​verloren​ ​te​ ​gaan.​ ​Terpen​ ​en​ ​dijken​ ​zijn​ ​een​ ​voorwaarde​ ​voor​ ​bewoning.​ ​Het is​ ​een​ ​drassig​ ​gebied​ ​met​ ​vele​ ​meren​ ​en​ ​plassen.

Vanuit​ ​Alkmaar​ ​wordt​ ​op​ ​een​ ​doorwaadbare​ ​plaats​ ​een​ ​“dijk”​ ​aangelegd​ ​naar​ ​het hoger​ ​gelegen​ ​vissersdorpje​ ​Oterleek,​ ​de​ ​Huygendijk!​ ​Gelukkig,​ ​want​ ​bij​ ​de stormvloed​ ​van​ ​1248​ ​ontstaat​ ​de​ ​“Grote-​ ​of​ ​Zuider​ ​Waert”.​ ​De​ ​Huygendijk​ ​behoedt het​ ​Noorderkwartier​ ​voor​ ​tweedeling.

De​ ​West-Friese​ ​Omringdijk​ ​wordt​ ​voltooid​ ​en​ ​beschermt​ ​het​ ​binnenliggende​ ​land tegen​ ​de​ ​Noordzee.​ ​Echter​ ​dit​ ​blijkt​ ​later​ ​een​ ​nadeel;​ ​de​ ​zee​ ​brengt​ ​geen vruchtbaar​ ​slib​ ​en​ ​dus​ ​is​ ​de​ ​grond​ ​van​ ​de​ ​polder​ ​zeer​ ​onvruchtbaar.​ ​Maar​ ​dat​ ​weet men​ ​dan​ ​nog​ ​niet.

Zo’n​ ​400​ ​jaar​ ​is​ ​het​ ​meer​ ​De​ ​Waert​ ​een​ ​belangrijk​ ​vaargebied​ ​voor​ ​de​ ​boeren​ ​om hun​ ​waren​ ​naar​ ​de​ ​markten​ ​van​ ​Hoorn​ ​en​ ​Alkmaar​ ​te​ ​brengen.​ ​In​ ​1620​ ​wordt​ ​het idee​ ​geboren​ ​de​ ​Waert​ ​droog​ ​te​ ​leggen​ ​en​ ​in​ ​1625​ ​op​ ​4​ ​april​ ​wordt​ ​het​ ​Octrooi verleend​ ​door​ ​de​ ​Staten​ ​van​ ​Holland.​ ​

Het​ ​grote​ ​werk​ ​kon​ ​beginnen:​ ​een​ ​ringdijk aanleggen,​ ​een​ ​ringvaart​ ​graven,​ ​molens​ ​bouwen.​ ​47​ ​molens​ ​stonden​ ​er​ ​in​ ​1634​ ​bij de​ ​drooglegging!​ ​Het​ ​uitgeven​ ​van​ ​de​ ​kavels​ ​vond​ ​plaats​ ​in​ ​Alkmaar.​ ​Het​ ​waterpeil van​ ​de​ ​polder​ ​varieert​ ​tussen​ ​–​ ​2,5​ ​m​ ​NAP​ ​in​ ​de​ ​Noord​ ​tot​ ​–3,9​ ​m​ ​NAP​ ​bij​ ​het gemaal/museum.

De​ ​elektrische​ ​bemaling​ ​van​ ​nu​ ​krijgt​ ​toch​ ​weer​ ​een​ ​deel​ ​van​ ​de​ ​energie​ ​bij​ ​een windmolen​ ​vandaan,​ ​de​ ​moderne​ ​windturbine.​ ​Een​ ​moderne​ ​windturbine​ ​kan​ ​zoveel vermogen​ ​leveren​ ​dat​ ​die​ ​in​ ​staat​ ​is​ ​om​ ​vier​ ​gemalen​ ​van​ ​energie​ ​te​ ​voorzien​ ​zoals die​ ​nu​ ​achter​ ​het​ ​Poldermuseum​ ​aan​ ​de​ ​Huigendijk​ ​staat....

Voor het uitgebreide historische verhaal volg deze link

Van​ ​Poldergemaal​ ​tot​ ​Poldermuseum

De drooglegging van De Grote Waert was in 1631 gerealiseerd met behulp van 47 molens. Daarna door stoom-, diesel en elektrische bemaling drooggehouden.

Het​ ​Poldermuseum​ ​Heerhugowaard​ ​is​ ​gevestigd​ ​in​ ​het​ ​voormalige​ ​Poldergemaal uit 1877 aan​ ​de​ ​Huigendijk,​ ​de​ ​zuidelijke​ ​ringdijk,​ ​waar​ ​de​ ​polder​ ​het​ ​diepst​ ​is,​ ​3.90m​ ​onder NAP.​ ​In​ ​het​ ​noorden​ ​is​ ​de​ ​polder​ ​hoger,​ ​2.50m​ ​onder​ ​NAP,​ ​en​ ​al​ ​het​ ​water​ ​stroomt dus​ ​af​ ​naar​ ​het​ ​enige​ ​uitslaande​ ​gemaal.

• In​ ​​1877​​ ​werd​ ​het​ ​eerste​ ​gedeelte​ ​van​ ​het​ ​gemaal​ ​gebouwd,​ ​daar​ ​waar​ ​eerder​ ​de poldermolens​ ​aan​ ​het​ ​zuideinde​ ​van​ ​de​ ​Oostertocht​ ​stonden.​ ​Twee​ ​stoommachines, samen​ ​goed​ ​voor​ ​120​ ​pk​ ​met​ ​schroefpompen​ ​(vijzels)​ ​werden​ ​geplaatst.
• Van​ ​​1889​ ​​werd​ ​het​ ​gebouw​ ​vergroot​ ​en​ ​in​ ​1907​ ​waren​ ​er​ ​twee​ ​stoommachines​ ​van elk​ ​210​ ​pk​ ​en​ ​2​ ​centrifugaalpompen​ ​in​ ​bedrijf.​ ​Zij​ ​deden​ ​hetzelfde​ ​werk​ ​als​ ​in​ ​1629 de​ ​47​ ​molens​ ​met​ ​scheprad​ ​!
• In​ ​​1935​​ ​werden​ ​de​ ​stoommachines​ ​vervangen​ ​door​ ​2​ ​dieselmotoren,​ ​terwijl​ ​in 1941,​ ​in​ ​oorlogstijd,​ ​er​ ​2​ ​elektromotoren​ ​gekoppeld​ ​werden​ ​aan​ ​dezelfde​ ​pompen als​ ​de​ ​diesels.​ ​Afwisselend​ ​werden​ ​ze​ ​gebruikt​ ​om​ ​per​ ​minuut​ ​350​ ​m3​ ​water​ ​te verpompen.​ ​In​ ​1961​ ​werd​ ​de​ ​vroegere​ ​ketelruimte​ ​ingericht​ ​als​ ​vergaderruimte voor​ ​het​ ​Polderbestuur.​ ​Het​ ​oude​ ​polderhuis​ ​bij​ ​Vroneroord​ ​was​ ​te​ ​vervallen.
• In​ ​​1972​​ ​werd​ ​een​ ​aanvang​ ​gemaakt​ ​met​ ​de​ ​automatisering​ ​van​ ​het​ ​waterbeheer​ ​in de​ ​polder,​ ​tevens​ ​een​ ​volledig​ ​geautomatiseerde​ ​krooshek​ ​reinigingsinstallatie achter​ ​het​ ​gemaal​ ​aangebracht.
• In​ ​​1979​​ ​bij​ ​het​ ​350-jarig​ ​bestaan​ ​van​ ​de​ ​polder​ ​en​ ​toen​ ​de​ ​polder​ ​deel​ ​ging uitmaken​ ​van​ ​het​ ​Waterschap​ ​Groot​ ​Geestmerambacht,​ ​werd​ ​de​ ​vergaderzaal​ ​als museum​ ​ingericht​ ​en​ ​de​ ​Stichting​ ​“Den​ ​Huygen​ ​Dijck”​ ​opgericht.
• In​ ​​1994​​ ​zijn​ ​de​ ​bijna​ ​100​ ​jaar​ ​oude​ ​pompen​ ​voorgoed​ ​tot​ ​stilstand​ ​gebracht​ ​en nam​ ​het​ ​nieuwe​ ​gemaal​ ​hun​ ​taken​ ​over.​ ​De​ ​Stichting​ ​heeft​ ​toen​ ​het​ ​gehele​ ​gebouw van​ ​het​ ​Waterschap​ ​overgenomen​ ​en​ ​als​ ​museum​ ​ingericht.
• Al​ ​deze​ ​wapenfeiten​ ​zijn​ ​in​ ​de​ ​pompenruimte​ ​van​ ​het​ ​museum​ ​te​ ​zien​ ​op​ ​fraaie plaquettes​ ​aan​ ​de​ ​wanden,​ ​onder​ ​vermelding​ ​van​ ​de​ ​namen​ ​van​ ​het​ ​toenmalige polderbestuur.​ ​De​ ​pompen​ ​uit​ ​1907​ ​met​ ​bijbehorende​ ​apparatuur;​ ​een​ ​prachtig houten​ ​schaalmodel​ ​van​ ​de​ ​stoommachine​ ​met​ ​ketel​ ​en​ ​pompen,​ ​evenals​ ​de vergadertafel​ ​en​ ​stoelen​ ​van​ ​het​ ​polderbestuur​ ​zijn​ ​te​ ​zien​ ​in​ ​deze​ ​ruimte,​ ​waar men​ ​tegenwoordig​ ​ook​ ​kan​ ​trouwen​ ​!
• Vanuit​ ​de​ ​bedieningsruimte​ ​van​ ​de​ ​krooshekreinigers​ ​installatie​ ​heeft​ ​men​ ​een​ ​fraai uitzicht​ ​op​ ​het​ ​zuidoostelijk​ ​deel​ ​van​ ​de​ ​Stad​ ​van​ ​de​ ​Zon,​ ​waar​ ​het​ ​water​ ​weer​ ​de ruimte​ ​krijgt​ ​!
• Een​ ​belangrijke​ ​educatieve​ ​taak​ ​van​ ​ons​ ​museum​ ​is​ ​om​ ​de​ ​inwoners,​ ​maar​ ​vooral de​ ​jeugd​ ​van​ ​Heerhugowaard​ ​kennis​ ​te​ ​laten​ ​nemen​ ​van​ ​het​ ​verleden​ ​en​ ​het ontstaan​ ​van​ ​de​ ​polder.​ ​Ook​ ​om​ ​hen​ ​ervan​ ​te​ ​doordringen​ ​dat​ ​wij​ ​gemiddeld​ ​‘3 meter​ ​onder​ ​zee’​ ​wonen​ ​en​ ​dat​ ​het​ ​overtollig​ ​water​ ​vroeger,​ ​nu​ ​en​ ​in​ ​de​ ​toekomst uit​ ​de​ ​polder​ ​in​ ​de​ ​ringvaart​ ​gepompt​ ​moet​ ​worden.​ ​Het​ ​blijft​ ​voor​ ​altijd​ ​“pompen of​ ​verzuipen”!