Polder 3D Experience

Weet je nog weinig over de historie van Heerhugowaard en wil je op een leuke wijze en in korte tijd daar toch meer over weten? En ook nog nooit pratende schilderijen gezien? Kom dan vooral langs om onze nieuwe Polder 3D Experience te bekijken!

Reacties bezoekers:

"Erg leuk klein museum over het ontstaan van heerhugowaard en een bezoekje meer dan waard"

"Het oude gemaal van Heerhugowaard is een museum met aantrekkelijke en bijzondere bezienswaardigheden. Er is voor de bezoekers een informatie video waar de geschiedenis van de streek en de noodzaak van het gemaal wordt aangegeven. Het oude gemaal biedt ook ruimte voor expositie en andere functies. bv bruiloften en partijen. Een leuke bijkomstigheid is er voor behoeftige recreanten een stukje van het gebouw als café restaurant is ingericht. Al met al. Het oude gemaal is een bezoekje waard als bezienswaardigheid en als rust moment voor fietser of wandelaar en recreanten die de omgeving van Heerhugowaard willen ontdekken."

"Leuk gelegen. Knap gerestaureerd. Erg klein. Wel leerzaam en vriendelijke ontvangst. Cafetaria met binnen en buiten zitplaatsen. Goed bereikbaar met fiets"

"Dit oude gemaal is als museum mooi verbouwd en aangepast; de mogelijkheid die het horecagedeelte biedt, is een welkome aanvulling."

"Gewoon een keer gaan kijken de moeite waard"

"Borden aan de weg vermelden Café de Pomp, maar er wordt ook een goede lunch geserveerd. Leuke plek om even op te steken."

"Goed onderhouden. "

"Heerlijke plek voor een fiets stop"

"Het is een super leuk museum. Veel te bekijken en er wordt veel uitgelegd. Ook kan je er met je school heen en staan ze daar achter. Gewoon super vriendelijk."

"Lekkere koffie mooie plek!"

"Erg leuk klein museum over het ontstaan van Heerhugowaard een bezoekje meer dan waard"

"Enorm leuke film/presentatie over de geschiedenis van Heerhugowaard."

"Voor kinderen echt een spectaculaire 3D presentatie, over het ontstaan van Heerhugowaard."

Van​ ​Poldergemaal​ ​tot​ ​Poldermuseum

De drooglegging van De Grote Waert was in 1631 gerealiseerd met behulp van 47 molens. Daarna door stoom-, diesel en elektrische bemaling drooggehouden.

Het​ ​Poldermuseum​ ​Heerhugowaard​ ​is​ ​gevestigd​ ​in​ ​het​ ​voormalige​ ​Poldergemaal uit 1877 aan​ ​de​ ​Huigendijk,​ ​de​ ​zuidelijke​ ​ringdijk,​ ​waar​ ​de​ ​polder​ ​het​ ​diepst​ ​is,​ ​3.90m​ ​onder NAP.​ ​In​ ​het​ ​noorden​ ​is​ ​de​ ​polder​ ​hoger,​ ​2.50m​ ​onder​ ​NAP,​ ​en​ ​al​ ​het​ ​water​ ​stroomt dus​ ​af​ ​naar​ ​het​ ​enige​ ​uitslaande​ ​gemaal.

• In​ ​​1877​​ ​werd​ ​het​ ​eerste​ ​gedeelte​ ​van​ ​het​ ​gemaal​ ​gebouwd,​ ​daar​ ​waar​ ​eerder​ ​de poldermolens​ ​aan​ ​het​ ​zuideinde​ ​van​ ​de​ ​Oostertocht​ ​stonden.​ ​Twee​ ​stoommachines, samen​ ​goed​ ​voor​ ​120​ ​pk​ ​met​ ​schroefpompen​ ​(vijzels)​ ​werden​ ​geplaatst.
• Van​ ​​1889​ ​​werd​ ​het​ ​gebouw​ ​vergroot​ ​en​ ​in​ ​1907​ ​waren​ ​er​ ​twee​ ​stoommachines​ ​van elk​ ​210​ ​pk​ ​en​ ​2​ ​centrifugaalpompen​ ​in​ ​bedrijf.​ ​Zij​ ​deden​ ​hetzelfde​ ​werk​ ​als​ ​in​ ​1629 de​ ​47​ ​molens​ ​met​ ​scheprad​ ​!
• In​ ​​1935​​ ​werden​ ​de​ ​stoommachines​ ​vervangen​ ​door​ ​2​ ​dieselmotoren,​ ​terwijl​ ​in 1941,​ ​in​ ​oorlogstijd,​ ​er​ ​2​ ​elektromotoren​ ​gekoppeld​ ​werden​ ​aan​ ​dezelfde​ ​pompen als​ ​de​ ​diesels.​ ​Afwisselend​ ​werden​ ​ze​ ​gebruikt​ ​om​ ​per​ ​minuut​ ​350​ ​m3​ ​water​ ​te verpompen.​ ​In​ ​1961​ ​werd​ ​de​ ​vroegere​ ​ketelruimte​ ​ingericht​ ​als​ ​vergaderruimte voor​ ​het​ ​Polderbestuur.​ ​Het​ ​oude​ ​polderhuis​ ​bij​ ​Vroneroord​ ​was​ ​te​ ​vervallen.
• In​ ​​1972​​ ​werd​ ​een​ ​aanvang​ ​gemaakt​ ​met​ ​de​ ​automatisering​ ​van​ ​het​ ​waterbeheer​ ​in de​ ​polder,​ ​tevens​ ​een​ ​volledig​ ​geautomatiseerde​ ​krooshek​ ​reinigingsinstallatie achter​ ​het​ ​gemaal​ ​aangebracht.
• In​ ​​1979​​ ​bij​ ​het​ ​350-jarig​ ​bestaan​ ​van​ ​de​ ​polder​ ​en​ ​toen​ ​de​ ​polder​ ​deel​ ​ging uitmaken​ ​van​ ​het​ ​Waterschap​ ​Groot​ ​Geestmerambacht,​ ​werd​ ​de​ ​vergaderzaal​ ​als museum​ ​ingericht​ ​en​ ​de​ ​Stichting​ ​“Den​ ​Huygen​ ​Dijck”​ ​opgericht.
• In​ ​​1994​​ ​zijn​ ​de​ ​bijna​ ​100​ ​jaar​ ​oude​ ​pompen​ ​voorgoed​ ​tot​ ​stilstand​ ​gebracht​ ​en nam​ ​het​ ​nieuwe​ ​gemaal​ ​hun​ ​taken​ ​over.​ ​De​ ​Stichting​ ​heeft​ ​toen​ ​het​ ​gehele​ ​gebouw van​ ​het​ ​Waterschap​ ​overgenomen​ ​en​ ​als​ ​museum​ ​ingericht.
• Al​ ​deze​ ​wapenfeiten​ ​zijn​ ​in​ ​de​ ​pompenruimte​ ​van​ ​het​ ​museum​ ​te​ ​zien​ ​op​ ​fraaie plaquettes​ ​aan​ ​de​ ​wanden,​ ​onder​ ​vermelding​ ​van​ ​de​ ​namen​ ​van​ ​het​ ​toenmalige polderbestuur.​ ​De​ ​pompen​ ​uit​ ​1907​ ​met​ ​bijbehorende​ ​apparatuur;​ ​een​ ​prachtig houten​ ​schaalmodel​ ​van​ ​de​ ​stoommachine​ ​met​ ​ketel​ ​en​ ​pompen,​ ​evenals​ ​de vergadertafel​ ​en​ ​stoelen​ ​van​ ​het​ ​polderbestuur​ ​zijn​ ​te​ ​zien​ ​in​ ​deze​ ​ruimte,​ ​waar men​ ​tegenwoordig​ ​ook​ ​kan​ ​trouwen​ ​!
• Vanuit​ ​de​ ​bedieningsruimte​ ​van​ ​de​ ​krooshekreinigers​ ​installatie​ ​heeft​ ​men​ ​een​ ​fraai uitzicht​ ​op​ ​het​ ​zuidoostelijk​ ​deel​ ​van​ ​de​ ​Stad​ ​van​ ​de​ ​Zon,​ ​waar​ ​het​ ​water​ ​weer​ ​de ruimte​ ​krijgt​ ​!
• Een​ ​belangrijke​ ​educatieve​ ​taak​ ​van​ ​ons​ ​museum​ ​is​ ​om​ ​de​ ​inwoners,​ ​maar​ ​vooral de​ ​jeugd​ ​van​ ​Heerhugowaard​ ​kennis​ ​te​ ​laten​ ​nemen​ ​van​ ​het​ ​verleden​ ​en​ ​het ontstaan​ ​van​ ​de​ ​polder.​ ​Ook​ ​om​ ​hen​ ​ervan​ ​te​ ​doordringen​ ​dat​ ​wij​ ​gemiddeld​ ​‘3 meter​ ​onder​ ​zee’​ ​wonen​ ​en​ ​dat​ ​het​ ​overtollig​ ​water​ ​vroeger,​ ​nu​ ​en​ ​in​ ​de​ ​toekomst uit​ ​de​ ​polder​ ​in​ ​de​ ​ringvaart​ ​gepompt​ ​moet​ ​worden.​ ​Het​ ​blijft​ ​voor​ ​altijd​ ​“pompen of​ ​verzuipen”!

Als Poldermuseum vertellen we primair het verhaal over het​ ​ontstaan​ ​van​ ​de​ ​polder​

Om​ ​het​ ​ontstaan​ ​van​ ​de​ ​polder​ ​Heerhugowaard​ ​in​ ​een​ ​goed​ ​historisch​ ​perspectief te​ ​zetten,​ ​moeten​ ​wij​ ​ver​ ​teruggaan​ ​in​ ​de​ ​tijd.​ ​Het​ ​“Hollands​ ​Noorderkwartier” heeft​ ​een​ ​zeer​ ​jonge​ ​geschiedenis​ ​en​ ​is​ ​gevormd​ ​na​ ​de​ ​laatste​ ​ijstijd,​ ​10.000​ ​jaar geleden.​ ​Door​ ​de​ ​stijging​ ​van​ ​de​ ​zeespiegel​ ​vormden​ ​zich​ ​strandwallen,​ ​waarachter de​ ​binnenzee​ ​verzoette​ ​door​ ​aanvoer​ ​van​ ​rivierwater;​ er​ ​vormde​ ​zich​ ​hoogveen.

Door​ ​het​ ​“Gat​ ​van​ ​Bergen”​ ​bouwde​ ​de​ ​Noordzee​ ​de​ ​kleigronden​ ​van​ ​West-Friesland op,​ ​later​ ​door​ ​veenmos​ ​overwoekerd.​ ​Rond​ ​het​ ​jaar​ ​2000​ ​v.​ ​Chr.​ ​zwom​ ​dan​ ​ook,​ ​in het​ ​huidige​ ​Heerhugowaard,​ ​een​ ​dwergvinvis​ ​rond.

De​ ​mens​ ​vestigde​ ​zich​ ​op​ ​de​ ​veengronden​ ​en​ ​ging​ ​het​ ​ontginnen​ ​(brandstof​ ​en goede​ ​bouwgrond)​ ​met​ ​als​ ​gevolg​ ​inklinking​ ​en​ ​dus​ ​bodemdaling;​ ​het​ ​land​ ​kwam onder​ ​de​ ​zeespiegel​ ​te​ ​liggen!​ ​Het​ ​water​ ​is​ ​een​ ​probleem;​ ​het​ ​Noorderkwartier dreigt​ ​verloren​ ​te​ ​gaan.​ ​Terpen​ ​en​ ​dijken​ ​zijn​ ​een​ ​voorwaarde​ ​voor​ ​bewoning.​ ​Het is​ ​een​ ​drassig​ ​gebied​ ​met​ ​vele​ ​meren​ ​en​ ​plassen.

Vanuit​ ​Alkmaar​ ​wordt​ ​op​ ​een​ ​doorwaadbare​ ​plaats​ ​een​ ​“dijk”​ ​aangelegd​ ​naar​ ​het hoger​ ​gelegen​ ​vissersdorpje​ ​Oterleek,​ ​de​ ​Huygendijk!​ ​Gelukkig,​ ​want​ ​bij​ ​de stormvloed​ ​van​ ​1248​ ​ontstaat​ ​de​ ​“Grote-​ ​of​ ​Zuider​ ​Waert”.​ ​De​ ​Huygendijk​ ​behoedt het​ ​Noorderkwartier​ ​voor​ ​tweedeling.

De​ ​West-Friese​ ​Omringdijk​ ​wordt​ ​voltooid​ ​en​ ​beschermt​ ​het​ ​binnenliggende​ ​land tegen​ ​de​ ​Noordzee.​ ​Echter​ ​dit​ ​blijkt​ ​later​ ​een​ ​nadeel;​ ​de​ ​zee​ ​brengt​ ​geen vruchtbaar​ ​slib​ ​en​ ​dus​ ​is​ ​de​ ​grond​ ​van​ ​de​ ​polder​ ​zeer​ ​onvruchtbaar.​ ​Maar​ ​dat​ ​weet men​ ​dan​ ​nog​ ​niet.

Zo’n​ ​400​ ​jaar​ ​is​ ​het​ ​meer​ ​De​ ​Waert​ ​een​ ​belangrijk​ ​vaargebied​ ​voor​ ​de​ ​boeren​ ​om hun​ ​waren​ ​naar​ ​de​ ​markten​ ​van​ ​Hoorn​ ​en​ ​Alkmaar​ ​te​ ​brengen.​ ​In​ ​1620​ ​wordt​ ​het idee​ ​geboren​ ​de​ ​Waert​ ​droog​ ​te​ ​leggen​ ​en​ ​in​ ​1625​ ​op​ ​4​ ​april​ ​wordt​ ​het​ ​Octrooi verleend​ ​door​ ​de​ ​Staten​ ​van​ ​Holland.​ ​

Het​ ​grote​ ​werk​ ​kon​ ​beginnen:​ ​een​ ​ringdijk aanleggen,​ ​een​ ​ringvaart​ ​graven,​ ​molens​ ​bouwen.​ ​47​ ​molens​ ​stonden​ ​er​ ​in​ ​1634​ ​bij de​ ​drooglegging!​ ​Het​ ​uitgeven​ ​van​ ​de​ ​kavels​ ​vond​ ​plaats​ ​in​ ​Alkmaar.​ ​Het​ ​waterpeil van​ ​de​ ​polder​ ​varieert​ ​tussen​ ​–​ ​2,5​ ​m​ ​NAP​ ​in​ ​de​ ​Noord​ ​tot​ ​–3,9​ ​m​ ​NAP​ ​bij​ ​het gemaal/museum.

De​ ​elektrische​ ​bemaling​ ​van​ ​nu​ ​krijgt​ ​toch​ ​weer​ ​een​ ​deel​ ​van​ ​de​ ​energie​ ​bij​ ​een windmolen​ ​vandaan,​ ​de​ ​moderne​ ​windturbine.​ ​Een​ ​moderne​ ​windturbine​ ​kan​ ​zoveel vermogen​ ​leveren​ ​dat​ ​die​ ​in​ ​staat​ ​is​ ​om​ ​vier​ ​gemalen​ ​van​ ​energie​ ​te​ ​voorzien​ ​zoals die​ ​nu​ ​achter​ ​het​ ​Poldermuseum​ ​aan​ ​de​ ​Huigendijk​ ​staat....

Voor het uitgebreide historische verhaal volg deze link