ตำบลห้วยเฮี้ยมีขนมธรรมเนียมประเพณีที่สืบทอดและถือปฎิบัติกันมาตั้งแต่โบราณ คือ ประเพณีเลี้ยงบ้าน เลี้ยงปู่ เป็นเรื่องความเชื่อของชาวบ้านที่สืบทอดกันมาตั้งแต่ในอดีต เชื่อในสิ่งศักสิทธิ์ เทพยดา ผีบรรพบุรุษของชุมชน (บ้าน) เป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ให้ความคุ้มครองดูแลรักษาบ้านให้ปลอดภัย ร่มเย็น หากไม่เลี้ยงบ้านจะเกิดภัยพิบัติ ซึ่งเป็นพิธีกรรมที่เปรียบเหมือนเครื่องยึดเหนี่ยวจิตใจของคนในหมู่บ้านชุมชน
ประเพณีเลี้ยงบ้าน เลี้ยงปู่ จะจัดขึ้น ณ ลานศาลปู่ประจำหมู่บ้าน การเลี้ยงบ้าน เลี้ยงปู่ จะมีขึ้นในเดือนกรกฎาคมของทุกปี ผู้นำชุมชนและผู้นำทางด้านจิตวิญญาณหรือผู้ที่เป็นตัวแทนของร่างทรงปู่จะช่วยกันหารือเพื่อกำหนดวันในการจัดพิธีเลี้ยงศาลปู่ โดยจะไม่กำหนดวันทำพิธีให้ตรงกับในช่วงขึ้น 8 ค่ำ หรือ 15 ค่ำ
ในวันที่ประกอบพิธีเลี้ยงบ้าน เลี้ยงศาลปู่ ชาวบ้านก็จะเตรียมเครื่องไหว้ศาลปู่ ได้แก่ พืชพันธุ์ธัญญาหาร ข้าวโพด ข้าวต้มมัด ผลไม้ ไก่ หัวหมู เหล้า บุหรี่ และอาหารหวานคาวต่างๆ มาถวายเพื่อให้ปู่ประจำหมู่บ้านช่วยปกปักรักษา คุ้มครอง ตนเอง ลูกหลานของตนเองและเพื่อเป็นการบนหรือแก้บนในสิ่งที่ชาวบ้านได้ตั้งคำอธิฐานไว้ และยังเป็นการแสดงความรัก ความกตัญญู ความผูกพันธ์ของชาวบ้านต่อบรรพบุรุษเป็นการส่งเสริมให้ชุมชนเกิดความสามัคคีซึ่งนำมาสู่ความมั่นคงของชุมชน
ประเพณีเลี้ยงบ้าน เลี้ยงปู่ ถือว่าเป็นการร่วมสืบทอดประเพณีทางความเชื่อที่ดีงามของตำบลห้วยเฮี้ย ซึ่งในปัจจุบันยังมีชาวบ้านส่วนใหญ่ในพื้นที่ตำบลห้วยเฮี้ย ได้แก่ บ้านห้วยกอก บ้านป่าคาย บ้านห้วยเฮี้ย บ้านซำรู้ บ้านลาดคื้อ บ้านแก่งลาด บ้านทรัพย์โสภา และบ้านสัมพันธ์ ที่ยังทำการสืบทอดประเพณีพิธีกรรมทางความเชื่อดังกล่าวไว้ให้คนรุ่นหลังๆได้รู้จักและช่วยสืบสานต่อไปในอนาคต
ผู้เขียน/เรียบเรียงโดย
นางสาวเสาวรส แก้วบัวดี ครู กศน.ตำบลห้วยเฮี้ย
ผู้ให้ข้อมูล
นายอนุวัต แก่นโงน /นางรำไพ ถิ่นแปง /นายสะท้าน จันทร์คีรี/นายชัยนาม พรมนันท์
ถ่ายภาพโดย
นายอนุวัต แก่นโงน /นายคำมูล ยศสุวรรณ /นายจักรกฤษณ์ วงค์แก้วกลาง/นายอรรถพงษ์ สุดแก้ว