นางชฎาภรณ์  โมฬิชาติ

                   การเรียนรู้ภาษาอังกฤษเป็นสิ่งสำคัญในยุคที่ภาษาอังกฤษเป็นภาษากลางในการสื่อสารระดับโลก ทักษะ   การเขียนถือเป็นหัวใจสำคัญที่ช่วยให้นักเรียนสามารถเข้าถึงความรู้และพัฒนาความคิดวิเคราะห์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ อย่างไรก็ตาม นักเรียนมัธยมศึกษาหลายคนในประเทศไทยยังคงประสบปัญหาในการพัฒนาทักษะนี้ ซึ่งส่งผลกระทบ    ต่อผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและความสามารถในการแข่งขันระดับสากล

สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5/4 ซึ่งเป็นช่วงเตรียมตัวเข้าสู่การศึกษาต่อในระดับอุดมศึกษา ทักษะการเขียนภาษาอังกฤษไม่เพียงจำเป็นต่อการสอบวัดระดับต่างๆ เช่น NETSAT  แต่ยังเป็นเครื่องมือสำคัญในการเตรียมความพร้อมสำหรับการศึกษาต่อหรือทำงานในอนาคต อย่างไรก็ตาม สถานการณ์ในปัจจุบันสะท้อนให้เห็นถึงความท้าทายที่เกิดขึ้นทั้งในด้านของตัวผู้เรียน ครูผู้สอน และระบบการจัดการเรียนรู้ ซึ่งพบสภาพปัญหาและการจัดการเรียนรู้ ดังนี้

1) สภาพปัญหาของผู้เรียน (Learners’ Problem)

   1.1) ผลสัมฤทธิ์ทางการเขียนต่ำ (Low Writing Achievement)

      จากข้อมูลการประเมินผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน ภาคเรียนที่ 1/2567 พบว่านักเรียนจำนวนมากมีผลคะแนนในวิชาภาษาอังกฤษต่ำ โดยเฉพาะในทักษะการเขียนบทความ ตีความ และการวิเคราะห์ข้อมูล นักเรียนจำนวนไม่น้อยยังขาดความสามารถในการทำความเข้าใจเนื้อหาเชิงลึกและแก้ไขปัญหาที่เกี่ยวข้องกับการเขียน แม้ว่าบางส่วนอาจมีความสามารถด้านการเขียน แต่ยังคงขาดความเข้าใจในเนื้อหาที่ซับซ้อน ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญสำหรับการเรียนในระดับที่สูงขึ้น

   1.2) ขาดแรงจูงใจในการเรียนภาษาอังกฤษ (Lack of Motivation in Learning English)

      การเรียนภาษาอังกฤษในมุมมองของนักเรียนบางกลุ่มยังถูกมองว่าเป็นเรื่องยากและไม่น่าสนใจ ปัจจัยนี้ส่งผลให้ผู้เรียนมีแรงจูงใจต่ำ ไม่มุ่งมั่นพัฒนาตนเอง และมองไม่เห็นความสำคัญของการเรียนภาษาอังกฤษในชีวิต ประจำวัน นักเรียนบางส่วนยังมีทัศนคติในเชิงลบต่อภาษาอังกฤษ เนื่องจากประสบการณ์การเรียนที่ผ่านมาที่ไม่ประสบความสำเร็จ

   1.3) ความแตกต่างในศักยภาพของผู้เรียน  (Differences in Learners' Capabilities)

      นักเรียนในชั้นเรียนเดียวกันมีพื้นฐานความรู้และศักยภาพที่แตกต่างกันอย่างมาก บางคนมีความสามารถในการอ่านและวิเคราะห์เนื้อหาได้ดี ในขณะที่บางคนยังคงมีปัญหาในการทำความเข้าใจคำศัพท์พื้นฐาน ความแตกต่างนี้ทำให้การจัดการเรียนรู้ในลักษณะเดียวกันสำหรับนักเรียนทั้งหมดไม่สามารถตอบสนองความต้องการของทุกคนได้

   1.4) การขาดการฝึกฝนที่เพียงพอ (Insufficient Practice)

      ในสถานการณ์ปัจจุบัน นักเรียนส่วนใหญ่ยังขาดโอกาสในการฝึกฝนทักษะการอ่านอย่างต่อเนื่องและหลากหลาย วิธีการเรียนรู้ในห้องเรียนส่วนใหญ่มักเน้นการสอนแบบบรรยาย ซึ่งให้ผู้เรียนมีบทบาทที่ค่อนข้างจำกัด ขณะเดียวกัน การเข้าถึงแหล่งข้อมูลและสื่อการเรียนรู้สำหรับการฝึกฝนทักษะการอ่านภาษาอังกฤษยังคงเป็นปัญหาสำหรับนักเรียนในบางพื้นที่

2) สภาพการจัดการเรียนรู้ (Learning Management)

   2.1) การสอนแบบดั้งเดิม (Traditional Teaching Methods)

      แม้ว่าการสอนแบบดั้งเดิม การให้ผู้เรียนเขียนเนื้อหาจากเรื่องที่กำหนดให้ จะช่วยสร้างกรอบพื้นฐานบางอย่างสำหรับนักเรียน แต่ยังมีข้อจำกัดในแง่ของการกระตุ้นการเรียนรู้เชิงลึกและการพัฒนาทักษะการคิดวิเคราะห์ วิธีการเหล่านี้ไม่ได้ส่งเสริมการมีส่วนร่วมและการเรียนรู้แบบองค์รวม

   2.2) ขาดการบูรณาการเทคโนโลยี (Lack of Technology Integration)

      การใช้เทคโนโลยีในการจัดการเรียนรู้ยังคงเป็นสิ่งที่พบได้น้อยในหลายโรงเรียน แม้ว่าจะมีสื่อการเรียนรู้ออนไลน์และอุปกรณ์ที่ทันสมัย แต่การนำมาใช้ในกระบวนการสอนยังไม่แพร่หลายเพียงพอที่จะสร้างผลกระทบ  เชิงบวกต่อการเรียนรู้ของนักเรียน

   2.3) การประเมินผลไม่ครอบคลุม (Inadequate Assessment Coverage)

     การประเมินผลที่ใช้ในปัจจุบันมักเน้นไปที่การสอบแบบเลือกเขียนคำตอบที่จำกัด ทำให้นักเรียนขาดโอกาสในการแสดงความสามารถในการอ่านและวิเคราะห์เนื้อหาอย่างลึกซึ้ง อีกทั้งยังไม่สามารถวัดผล  การพัฒนาทักษะการอ่านในเชิงองค์รวมได้อย่างแท้จริง

   2.4) ขาดการเรียนรู้แบบมีส่วนร่วม (Lack of Interactive Learning)

      การจัดการเรียนรู้ในปัจจุบันยังขาดการออกแบบกิจกรรมที่ส่งเสริมการเรียนรู้แบบกลุ่มหรือการทำงานร่วมกัน ผู้เรียนจำนวนมากจึงไม่ได้รับประสบการณ์ในการเรียนรู้จากเพื่อนหรือการแก้ไขปัญหาในลักษณะกลุ่ม

3) การจัดการเรียนรู้ที่ตอบโจทย์ปัญหา (Learning Solutions)

3.1) จัดการเรียนรู้พื้นฐานก่อนใช้งาน AI:
              สอนพื้นฐานโครงสร้าง Conditionals 1 และการตั้งคำถามเพื่อใช้งาน AI อย่างมีประสิทธิภาพ

3.2) สร้างแบบฝึกที่น่าสนใจ:
  พัฒนาแบบฝึกทักษะที่มีภาพประกอบ กิจกรรมแบบเกม หรือสถานการณ์สมมุติเพื่อดึงดูดความสนใจ

3.3) สนับสนุนการใช้ AI อย่างเหมาะสม:
          สอนนักเรียนให้ใช้ AI เป็นตัวช่วยตรวจสอบและปรับปรุงงานเขียน แต่อย่าให้พึ่งพามากเกินไป

3.4) ประเมินผลแบบให้ข้อเสนอแนะ:
      ใช้เกณฑ์การประเมินที่ชัดเจน และให้คำแนะนำเชิงสร้างสรรค์หลังการเขียน

  3.5) แก้ปัญหาเรื่องอุปกรณ์:
                    จัดเตรียมห้องเรียนที่มีอุปกรณ์พร้อมใช้ หรือให้นักเรียนฝึกในโรงเรียนที่มีอินเทอร์เน็ตเสถียร

 จากผลการจัดการเรียนรู้ในรายวิชาวิทยาการคำนวณ ที่ผ่านมา พบว่า ทักษะพื้นฐานด้านการพูด การเขียนและการแสดงออก  ด้านการนำเสนออย่างเป็นระบบ ด้านการใช้เครื่องมือในการเรียนรู้ และด้านทักษะการออกแบบและการวางแผนการทำงานของผู้เรียนยังมีผลลัพธ์ทางการเรียนรู้ไม่เป็นไปตามเกณฑ์ระดับปฏิบัติการที่กำหนดและยังพบว่าผู้เรียนควรได้รับการพัฒนาด้านความสามารถในการเรียนรู้ด้านการคิดเชื่อมโยงในสถานการณ์ต่างๆ การคิดสร้างสรรค์ กระบวนการสืบเสาะหาความรู้ กระบวนการคิดการตัดสินใจ กระบวนการคิดเชิงเหตุผล กระบวนการคิดเชิงระบบและการบูรณาการทักษะการทำงาน  อย่างเช่น ทักษะกระบวนการ การวิเคราะห์วิจารณ์ การกำกับตนเองในการเรียนรู้  ทักษะทางสังคม การทำงานร่วมกับผู้อื่น ทักษะการจัดการเวลาหรือการจัดการทรัพยากรและจัดการทีมในการทำงาน ทักษะทางการใช้คอมพิวเตอร์ในการเรียนรู้ และสุดท้ายทักษะการแก้ปัญหาที่ซับซ้อนหลายระดับ

ทั้งนี้ มีสาเหตุมาจาก 1. รูปแบบการจัดการเรียนรู้ 2. สื่อและนวัตกรรมในการเรียนรู้  3. การวัดประเมินผลใช้การวัดและประเมินผลจากชิ้นงาน และ 4. ตัวผู้เรียนยังขาดทักษะพื้นฐานในการจัดการตนเองและควบคุมตนเองในการเรียนรู้

         ดังนั้น เพื่อให้ผู้เรียนได้เกิดทักษะพื้นฐานความสามารถในการเรียนรู้และทักษะการบูรณาการทำงานของผู้เรียนจึงได้พัฒนานวัตกรรมรูปแบบการจัดการเรียนรู้เชิงรุกฐานสมรรถนะ ผ่านกระบวนการชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ โดยดำเนินการตามหลักการและแนวคิดในการออกแบบและพัฒนาผ่านกระบวนการชุมชนแห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ (Professional Learning Community) ซึ่งเป็นการรวมกลุ่มของผู้สอนและบุคลากรทางการศึกษาในลักษณะของชุมชนทางวิชาชีพที่มีเป้าหมายเพื่อการพัฒนาคุณภาพการศึกษา โดยใช้กระบวนการเรียนรู้จากการปฏิบัติ การถอดบทเรียน และการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่วมกันอย่างต่อเนื่อง ซึ่งชุมชนแห่งการเรียนรู้มีลักษณะเฉพาะดังนี้   1. การแลกเปลี่ยนวิสัยทัศน์ของผู้ร่วมวิชาชีพและผู้ที่เกี่ยวข้อง 2. มีวัฒนธรรมการร่วมพลังเป็นการร่วมมือร่วมพลังของผู้บริหาร ผู้สอน ผู้เชี่ยวชาญ นักวิชาการ และชุมชน 3. เป็นการให้ความสำคัญต่อการเรียนรู้ของนักเรียน หรือผลการเรียนรู้ของนักเรียน 4.มีการแนะนำโดยผู้เชี่ยวชาญรวมทั้งการศึกษาแบบเยี่ยมเยียนเพื่อเปิดโลกทัศน์ และ 5.มีการสะท้อนคิดด้วยสุนทรียสนทนา โดยมีกระบวนการเริ่มด้วยการสร้างทีม การเลือกปัญหา การประชุม/การออกแบบบทเรียน การลงมือปฏิบัติ และการสะท้อนผลและจัดกิจกรรมการจัดการเรียนรู้ด้วยรูปแบบการเรียนรู้เชิงรุก (Active Learning) เน้นให้ผู้เรียนสร้างความรู้ด้วยตนเอง รวมทั้งประยุกต์ใช้ความรู้ได้บนฐานวิธีการทางวิทยาศาสตร์ นักเรียนมีการปฏิบัติกิจกรรมแบบทำงานกลุ่มรวมพลัง โดยทุกคนร่วมด้วยช่วยกัน เด็กเก่งช่วยเด็กเรียนช้ากว่า เด็กถนัดกว่าช่วยเด็กถนัดน้อยกว่า เพื่อให้มีความสุขในการเรียน บทบาทของผู้เรียนเป็นผู้เรียนรู้ ส่วนบทบาทของครูเป็นผู้อำนวยความสะดวก และดำเนินผ่านกระบวนการเพื่อนำมาใช้กับผู้เรียนให้เกิดผลลัพธ์ทางการเรียนรู้ (Learning Outcomes) สอดคล้องกับสภาพปัญหา บริบท ความต้องการของผู้เรียน ผู้ปกครองและชุมชน สู่เป้าหมายการพัฒนาสมรรถนะอย่างต่อเนื่องและยั่งยืน 

จาก ประเด็นท้าทาย เรื่อง การพัฒนาบทเรียนสำเร็จรูปโดยใช้เทคโนโลยีปัญญาประดิษฐ์รังสรรค์(AI) เพื่อแก้ไขปัญหาทักษะอ่านภาษาอังกฤษ ของนักเรียนชั้น มัธยมศึกษาปีที่ 5/4 สามารถวางแผนการดำเนินงานตามวงจร PDCA (Plan-Do-Check-Act) ได้ดังนี้

1) วางแผน (Plan)

1.1) วิเคราะห์สถานการณ์ปัญหา (Analyze the Problem Situation)

นักเรียน (Students): 

  - ประเมินผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนภาษาอังกฤษ 

  - สอบถามความคิดเห็นหรือทัศนคติเกี่ยวกับการเรียนภาษาอังกฤษผ่านแบบสอบถาม 

  - สำรวจพฤติกรรมการเรียน เช่น ขาดแรงจูงใจ ขาดการฝึกฝน และทัศนคติเชิงลบ 

ครูผู้สอน (Teachers): 

  - ทบทวนวิธีการสอนที่ใช้อยู่ เช่น การบรรยายหรือการฝึกทำข้อสอบ 

  - วิเคราะห์ข้อจำกัด เช่น การขาดการใช้สื่อเทคโนโลยี หรือขาดการสร้างแรงจูงใจให้นักเรียน

1.2) ตั้งเป้าหมายที่ชัดเจน (Set Clear Goals)

- นักเรียน 75% มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนในทักษะการเขียนภาษาอังกฤษสูงขึ้น 

- นักเรียนมีความสามารถวิเคราะห์และจับใจความสำคัญของบทความภาษาอังกฤษได้อย่างมีประสิทธิภาพ 

1.3) ออกแบบแผนงาน (Design an Action Plan)

1.3.1) ออกแบบบทเรียนสำเร็จรูปโดยใช้เทคโนโลยี AI (Designing Lessons Using AI):

- พัฒนาสื่อการเรียนรู้ที่ปรับให้เหมาะสมกับระดับความสามารถของผู้เรียนแต่ละคน

- ใช้ AI สร้างเนื้อหาบทเรียน เช่น บทความสั้น ข้อความเชิงวิเคราะห์ และแบบฝึกหัด

- จัดทำบทเรียนในรูปแบบที่หลากหลาย เช่น E-books, บทเรียนคอมพิวเตอร์ช่วยสอน (CAI) หรือแอปพลิเคชันเรียนภาษา

1.3.2) เพิ่มความน่าสนใจและการมีส่วนร่วม (Engagement and Participation):

- สื่อมีภาพประกอบที่ดึงดูดความสนใจและเน้นความง่ายต่อการเข้าใจ

- มีฟีเจอร์แบบโต้ตอบ (Interactive) เช่น การถามตอบ และการเลือกคำตอบที่ถูก

- เพิ่มฟีเจอร์ Interactive เช่น คำถามแบบปรนัย เกมคำศัพท์ หรือแบบฝึกหัดสรุปเนื้อหา 

1.4) จัดเตรียมทรัพยากร (Prepare Resources)

- จัดหาอุปกรณ์ เช่น คอมพิวเตอร์หรือแท็บเล็ตที่รองรับ AI 

- เตรียมสื่อการเรียน เช่น วิดีโอ, บทความภาษาอังกฤษ และแบบฝึกหัดที่หลากหลาย

 2) ดำเนินการ (Do)

2.1) ใช้ AI ในการสอน (Use AI for Teaching)

- นำ AI เข้ามาช่วยสร้างบทเรียนที่ปรับระดับเนื้อหาให้เหมาะสมกับแต่ละคน 

- สอนให้นักเรียนใช้งานบทเรียน AI เช่น การตอบคำถาม และการประเมินตนเอง 

2.2) จัดกิจกรรมเสริม (Organize Supplementary Activities)

- เพิ่มความสนุกสนานด้วยเกมหรือกิจกรรมที่เกี่ยวกับบทเรียน เช่น การแข่งขันสะสมคะแนน 

- เชื่อมโยงการเรียนกับชีวิตจริง เช่น ให้อ่านข่าวภาษาอังกฤษที่เกี่ยวข้องกับเหตุการณ์ปัจจุบัน 

2.3) สร้างบรรยากาศการเรียนรู้ (Create a Positive Learning Environment)

- สนับสนุนให้นักเรียนแสดงความคิดเห็นหรือซักถามโดยไม่รู้สึกกดดัน 

- ใช้คำชมและคำแนะนำที่สร้างสรรค์เพื่อกระตุ้นการเรียนรู้ 

3) ตรวจสอบ (Check)

3.1) ประเมินผลระหว่างการเรียน (Evaluate During Learning)

- ใช้แบบฝึกหัดจาก AI เพื่อตรวจสอบความเข้าใจ เช่น แบบทดสอบจับใจความ 

- ให้นักเรียนแสดงผลงาน เช่น การเขียนบทวิเคราะห์หรือสรุปเนื้อหา 

3.2) ติดตามผลการทำงานกลุ่ม (Monitor Group Work Performance)

- สังเกตการมีส่วนร่วมในกลุ่ม เช่น การสื่อสาร ความรับผิดชอบ และการช่วยเหลือกัน 

- ให้คะแนนความร่วมมือและการแก้ปัญหาในกลุ่ม 

3.3) รวบรวมข้อมูล (Collect Data)

- บันทึกผลการเรียนรู้ เช่น คะแนนแบบฝึกหัดและผลสัมฤทธิ์ที่ได้จากการทดสอบ 

- จัดทำรายงานสรุปความก้าวหน้าของนักเรียน 

4) ปรับปรุง (Act)

4.1) ปรับปรุงบทเรียนและการสอน (Improve Lessons and Teaching Methods)

- ใช้ข้อมูลจากการตรวจสอบมาปรับบทเรียนสำเร็จรูป เช่น เพิ่มแบบฝึกหัดในจุดที่นักเรียนยังอ่อน

- ปรับเทคนิค/กิจกรรมการจัดการเรียนการสอน เช่น เพิ่มเวลาอธิบายเนื้อหาหรือกิจกรรมกลุ่ม

4.2) สร้างการเรียนรู้อย่างต่อเนื่อง (Continuous Learning)

- จัดกิจกรรมติดตามผล เช่น การแข่งขันหรือการมอบรางวัลให้นักเรียนที่พัฒนาตนเอง 

- เชิญผู้ปกครองมาร่วมรับทราบและสนับสนุนพัฒนาการของนักเรียน

4.3) แชร์ผลลัพธ์เพื่อพัฒนาต่อเนื่อง (Share Outcomes for Further Development) 

- แลกเปลี่ยนเรียนรู้แนวทางการดำเนินงานและผลลัพธ์ให้กับครูท่านอื่น 

- แลกเปลี่ยนเรียนรู้การใช้ AI และเทคนิค CIRC ในการสอนวิชาอื่นๆ