ทักษะชีวิตเป็นคุณลักษณะสำคัญที่ต้องเกิดขึ้นกับเด็กและเยาวชนไทยในทุกภูมิภาคหรือแม้กระทั้งผู้ใหญ่ในสังคมปัจจุบัน เพราะทักษะชีวิตเป็นผลการเรียนรู้ตลอดชีวิต โดยพัฒนาไปตามการเปลี่ยนแปลงของสังคมและวัฒนธรรม จากสภาพของสังคมปัจจุบันซึ่งมีการเปลี่ยนแปลงทำให้เยาวชนได้รับการฝึกทักษะชีวิตจากบ้าน โรงเรียนและชุมชนน้อยกว่าเดิม การเปลี่ยนแปลงของสภาพสังคมสูงขึ้นจึงมีความจำเป็นที่เยาวชนไทยต้องรับการพัฒนาทักษะชีวติ เพื่อให้สามารถดำรงชีวิตอยู่ในสังคมปัจจุบัน ได้อย่างมีความสุข  การจัดการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยีโรงเรียนป่าไม้อุทิศ 4 ไม่ประสบผลสำเร็จเนื่องจากครูยังไม่เข้า ใจวิธีการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญอย่างแท้จริงครูผู้สอนไม่ค่อยกระตุ้นและฝึกให้ผู้เรียนได้ลงมือปฏิบัติจริงส่วนมากครูมักจะเน้นการสอนเพื่อผลสัมฤทธิ์ทางด้านพุทธิพิสัยมากกว่าทักษะพิสัยและเจตพิสัยผู้เรียนส่วนใหญ่ไม่มีส่วนร่วมในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนขาดการส่งเสริมและสนับสนุนจากครูด้านการทางานเกษตรเป็นเหตุให้ผู้เรียนขาดทักษะกระบวนการทางานขาดทักษะชีวิตพื้นฐานอันน่าจะเกิดกับวัยแต่ละวัยจึงไม่สนใจทางานไม่มีนิสัยรักการทางานไม่รับผิดชอบงานที่ได้รับมอบหมายผลงานที่ทาไม่เป็นที่น่าพอใจทาใหผู้เรียนมีเจตคติที่ไม่ดีต่อการทางานทาให้เกิดความเบื่อหน่ายไม่มีความสุขในการเรียนต่างคนต่างทางานของตนขาดการช่วยเหลือซึ่งกันและกันสภาพที่เกิดขึ้นไม่สอดคล้องกับนโยบายการปฏิรูปการศึกษาที่มุ่งหวังให้ผู้เรียนเก่งดีมีสุขส่งผลให้ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนกลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพมีปัญหาและมีอุปสรรคไม่เป็นที่น่าพึงประสงค์จากเหตุผลดังกล่าวข้างต้นและจากการศึกษาเอกสารที่เกี่ยวข้องผู้วิจัยเห็นว่าการจัดการเรียนรู้ที่บูรณาการทักษะชีวิตจะเป็นเครื่องมือที่สำคัญในการพัฒนานักเรียนและเยาวชนของชาติให้เป็นบุคคลมีคุณภาพและจัดการแก้ไขปัญหามีทักษะชีวติการวิจัยครั้งนี้มีความมุ่งหมาย เพื่อพัฒนาการจัด กิจกรรมการเรียนรู้บูรณาการทักษะชีวิตในกลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4/6 เรื่อง การปลูกผักสวนครัวที่มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 80/80 หาค่าดัชนีประสิทธิผลของแผนการจัดการเรียนรู้เรื่อง การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ บูรณาการทักษะชีวิตใน กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพชั้นมัธยมศึกษาปี ที่ 4/6 เรื่อง การปลูกผักสวนครัว และ เพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนด้วยแผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้บูรณาการทักษะชีวิตใน กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4/6 เรื่อง การปลูกผักสวนครัว   ประจำภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2566  ดังนั้น 

   ข้าพเจ้า นายบุญชอบ  ลี้มงคลเลิศ  ตำแหน่ง ครู  ผู้สอนวิชาหลักการผลิตพืชชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4/ุ6 โปรแกรมเกษตรสมัยใหม่  รับผิดชอบทำการสอนให้กับนักเรียนทั้งหมด จำนวน 20 คน  การวิจัยครั้งนี้มีความมุ่งหมาย เพื่อพัฒนาการจัด กิจกรรมการเรียนรู้บูรณาการทักษะชีวิตในกลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4/6 เรื่อง การปลูกผักสวนครัวที่มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 80/80 หาค่าดัชนีประสิทธิผลของแผนการจัดการเรียนรู้เรื่อง การจัดกิจกรรมการเรียนรู้ บูรณาการทักษะชีวิตใน กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพชั้นมัธยมศึกษาปี ที่ 4/6 เรื่อง การปลูกผักสวนครัว และ เพื่อศึกษาความพึงพอใจของนักเรียนที่มีต่อการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนด้วยแผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้บูรณาการทักษะชีวิตในกลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี   

ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4/6 เรื่อง การปลูกผักสวนครัว เพื่อเป็นการพัฒนาระดับวุฒิภาวะทางจิตใจให้มีคุณธรรมและสามารถปรับตัวให้อยู่ในสังคมอย่างมีความสุข  ผู้วิจัยจึงมีความสนใจที่จะศึกษาเกี่ยวกับความสามารถการใช้ทักษะชีวิตตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐานพุทธศักราช 2551   ผู้วิจัยในฐานะที่เป็นครูผู้สอนกลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4/6 ซึ่งมีปัญหาในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนจึงสนใจที่จะแก้ปัญหาและพัฒนากิจกรรมการเรียนการสอนโดยการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ด้วยการปฏิบัติบูรณาการทักษะชีวิตในกลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4/6 เรื่อง การปลูกผักสวนครัว ให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้นเพื่อใหผู้เรียนเกิดการเรียนรู้เต็มศักยภาพมีโอกาสฝึกปฏิบัติจริงตามวัยและสภาพชีวิตจริงของผู้เรียนมีขั้นตอนการปฏิบัติงานอย่างต่อเนื่องเป็นลำดับสามารถนำทักษะกระบวนการทางานไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันตามพระราชดำริในด้านเศรษฐกิจพอเพียงและช่วยเสริมสร้างคุณลักษณะอันพึงประสงค์แก่ผู้เรียนตามวัตถุประสงค์ที่ตั้งไว้

                    1. ศึกษาและวิเคราะห์หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 (ฉบับปรับปรุงพุทธศักราช 2560) ตัวชี้วัดและสาระการเรียนรู้แกนกลาง กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) และหลักสูตรสถานศึกษา โรงเรียนชุมพลโพนพิสัย ฉบับปรับปรุง พุทธศักราช 2560 เกี่ยวกับมาตรฐานการเรียนรู้ และตัวชี้วัดที่จะนำมาพัฒนาทักษะความคิดสร้างสรรค์ ระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4
=> เอกสารข้อ 1 เพิ่มเติม

                    2. ศึกษาหลักการ แนวคิด ทฤษฎีที่เกี่ยวข้องกับการจัดการเรียนรู้เพื่อพัฒนาทักษะความคิดสร้างสรรค์ (Creative Thinking) ทฤษฎีการสอนแบบสร้างสรรค์เป็นฐาน (Creativity-Based Learning) และเอกสารอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้อง
=> เอกสารข้อ 2 เพิ่มเติม

                    3. วิเคราะห์ผู้เรียนรายบุคคลเพื่อจัดการเรียนรู้ตามความแตกต่างของผู้เรียน
=> เอกสารข้อ 3 เพิ่มเติม

                    4. จัดทำหน่วยการจัดการเรียนรู้และแผนการจัดการเรียนรู้ สื่อการสอน และแบบทดสอบทักษะความคิดสร้างสรรค์
=> เอกสารข้อ 4 เพิ่มเติม

                    5. จัดกิจกรรมการเรียนรู้ตามเทคนิคการสอนแบบสร้างสรรค์เป็นฐาน ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 4 มีขั้นตอน ดังนี้

                  5.1 ทดสอบทักษะความคิดสร้างสรรค์ ก่อนการจัดการเรียนรู้โดยใช้การสอนแบบสร้างสรรค์เป็นฐาน
=> เอกสารข้อ 5.1 เพิ่มเติม

                  5.2 จัดการเรียนรู้โดยใช้การสอนแบบสร้างสรรค์เป็นฐาน

                            ขั้นที่ 1 กระตุ้นความสนใจ  เป็นการกระตุ้นเชิงบวกที่ส่งผลให้ผู้เรียนสนใจ อยากเรียน อยากรู้อยากค้นหาคำตอบ และตื่นตัวในการค้นหาความรู้ด้วยตนเอง เช่น การนำปัญหาที่ผู้เรียนสนใจมาตั้งเป็นหัวข้อ ให้ค้นคว้า หรือใช้เหตุการณ์ต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับผู้เรียน หรือสิ่งที่ผู้เรียนสนใจเป็นตัวกระตุ้น ด้วยวิธีนี้เด็กจะ ไม่ได้เรียนเพื่อสอบ แต่เรียนเพื่อรู้ และความรู้ที่เด็กค้นหาก็สามารถนำไปใช้ในชีวิตได้จริง กระตุ้นการเรียนด้วย สื่อ คลิป วิดีโอเกม เป็นตัวเลือกที่ดีมากในการกระตุ้นความสนใจของผู้เรียน เพราะเด็กได้ฝึกทักษะการสื่อสาร ด้านปฏิสัมพันธ์  การทำงานร่วมกับผู้อื่น รู้จักแพ้ ชนะ และรู้จักปรับปรุงแก้ไขตนเองมากกว่าการคิดเอาชนะ อย่างเดียว

                            ขั้นที่ 2 ตั้งปัญหาและแบ่งกลุ่ม  เนื้อหาที่สอนมีประโยชน์อะไร หรือจะนำไปใช้งานเรื่องอะไรที่เกี่ยวข้องกับชีวิตจริงอย่างไร การนำปัญหาในชีวิตจริงเป็นตัวตั้ง เช่น อ่านออกเสียงผิดจะทำให้ความหมายผิดตามไปด้วยหรือไม่

                            ขั้นที่ 3 ค้นคว้าและคิด  หนึ่งในบริบทของ CBL คือการให้ความสมัครใจ ความสนใจ และความร่วมมือกันของเด็ก ดังนั้นการแบ่งกลุ่มเพื่อค้นและคิดจึงให้แบ่งตามความสนใจ ซึ่งจะทำให้เด็กร่วมกันค้นคว้าในเรื่องที่ตนสนใจ เป็นการค้นหาด้วยความ “อยากรู้” ครูตั้งปัญหาให้แต่ละกลุ่มค้นคว้าเรื่องที่แตกต่างกัน เพราะจะทำให้เด็กได้ความรู้ นอกเหนือจากเรื่องที่ตนค้นหามาเอง และไม่เบื่อที่จะฟังกลุ่มอื่นนำเสนอ

                            ขั้นที่ 4 นำเสนอ  หลังจากที่ได้ค้นคว้าหาข้อมูลและร่วมกันคิดหาข้อสรุปแล้ว ผู้เรียนจะออกมานำเสนอผลงานทีละกลุ่ม ยิ่งผู้เรียนมีโอกาสนำเสนอบ่อย ๆ ก็ยิ่งเพิ่มพูนทักษะการนำเสนอส่วนสมาชิกในกลุ่มก็เกิดทักษะการทำงานร่วมกัน ทักษะการค้นคว้า และทักษะการคิด ครูส่งเสริมทักษะต่าง ๆ โดยสนับสนุนและเปิดโอกาสให้แสดงความสามารถตามความถนัดให้กับผู้เรียน เช่น นำเสนอด้วย PowerPoint

พูดคนเดียว อภิปรายกลุ่มหรือนำเสนอเป็นโปสเตอร์แชร์ลง Facebook แชร์ลงเพจ หรือนำเสนอทางโซเชียลมีเดีย ครูกำหนดกติกาของห้องเรียน เช่น ต้องฟังเวลาเพื่อนนำเสนอครูอาจใช้วิธีถามผู้เรียนกลุ่มอื่น ๆ ทันที่หลังจากจบการนำเสนอหรือให้ผู้เรียนต่างกลุ่มถามคำถาม เพื่อเป็นการกระตุ้นให้ตั้งใจฟัง ควรให้เวลากับการถามตอบ เพราะเป็นกระบวนการที่ทำให้ผู้นำเสนอและผู้ฟัง ได้ทบทวนตรวจสอบความถูกต้องของข้อมูลที่นำเสนอครูช่วยเพิ่มเติมหรือแก้ไขได้

                            ขั้นที่ 5 ประเมินผล  การประเมินผลจึงจำเป็นต้องทำให้ครอบคลุมทั้ง 3 ด้านได้แก่ความรู้ (Knowledge) ทักษะ (Skills) และคุณลักษณะอันพึงประสงค์ (Attributes) และควรแยกแสดงผลแต่ละด้าน โดยไม่นำมาร่วมกัน เพื่อให้ผู้เรียนใช้ผลการประเมินไปพัฒนาตนเอง
=> เอกสารข้อ 5.2 เพิ่มเติม

                  5.3 ทดสอบทักษะความคิดสร้างสรรค์ หลังการจัดการเรียนรู้โดยใช้การสอนแบบสร้างสรรค์เป็นฐาน
=> เอกสารข้อ 5.3 เพิ่มเติม

                    6. ให้ผู้เรียนทำแบบสอบถามความคิดเห็นที่มีต่อการเรียนวิชาเทคโนโลยี ที่จัดการเรียนรู้โดยใช้การสอนแบบสร้างสรรค์เป็นฐาน
=> เอกสารข้อ 6 เพิ่มเติม

                    7. รวบรวมข้อมูลของแบบสอบถามความพึงพอใจของผู้เรียนที่มีต่อการจัดการเรียนรู้ เพื่อนำมา วิเคราะห์และปรับปรุงแก้ไขในประเด็นต่าง ๆ
=> เอกสารข้อ 7 เพิ่มเติม

                    8. นำผลการวิเคราะห์ความพึงพอใจของผู้เรียนที่มีต่อการจัดการเรียนรู้ เข้าร่วมชุมชนการเรียนรู้ทางวิชาชีพของกลุ่มสาระฯ เพื่อแลกเปลี่ยนข้อมูลและหาแนวทางการพัฒนา
=> เอกสารข้อ 8 เพิ่มเติม