Embedded Files
Inhoud pagina
Inhoud pagina
Powerpoint-presentatie als inleiding voor een debatavond
Powerpoint-presentatie als inleiding voor een debatavond
Hier een powerpoint-presentatie die de moderator kan helpen om de debatavond voor te bereiden en/of in te leiden. De presentatie bestaat uit het scheppen van een context waarna de verschillende stellingen/thema's doorlopen worden. Elk van de stellingen of thema's wordt gekoppeld aan discussiestukken die ter verdieping dienen.
Deze presentatie kan gecombineerd worden met de slides van de draaiboeken.
Inleiding themajaar voor afdelingen aug2025 ii.pptxModellen van draaiboeken voor een debatavond
Modellen van draaiboeken voor een debatavond
Quiz-avond met als thema: het Nederlands anno 2025-2026. Het draaiboek bestaat uit een aantal quizvragen per stelling, met na elke spelronde een discussie.
Interactief met een online peiling: bij elke debatronde worden een aantal vragen op de groep losgelaten waarop de deelnemers, bij het zien van de respons, kunnen reageren.
Een 'klassiek' gemodereerd debat met 3 delen: tafeldiscussies met een vaste verdeling van de gasten aan de tafels, een expertenpanel en een slotdebat. Per tafel is er een woordvoerder. Er wordt in rondes gewerkt met na elke ronde volgt een kort verslag van het tafelgesprek met commentaar van de experten. Op het einde is er een plenair slotdebat.
Als eerste variant op het klassiek debat: het wereldcafé. Bij deze tafeldiscussies krijgt elke tafel 1 of 2 stellingen en één expert/woordvoerder toegewezen. Bij elke ronde wisselen de gasten. De woordvoerder noteert de resultaten van elk gesprek. Op het einde wordt alles bij elkaar gelegd en ontstaat een plenair debat.
Als tweede variant op het klassieke debat: verhalencarrousel “Mijn Nederlands, jouw Nederlands”: iedereen spreekt vanuit zijn/haar eigen ervaring en rol in de maatschappij. Iedereen moet dus een eigen, persoonlijk verhaal brengen. Door in groepjes te verdelen en een aantal gespreksrondes te houden, zit er voldoende dynamiek in het debat en kan iedereen aan bod komen.
Nodig een OvdP-taalexpert uit voor een lezing. De open vragen na de lezing kunnen, mits goed gemodereerd aanleiding geven tot een leerrijk en levendig debat.
1. Taalquiz
1. Taalquiz
Er zijn 4 rondes, elk gerelateerd naar een thema. De moderator stelt vragen die gerelateerd zijn aan het thema. Elke ronde bestaat uit vijf vragen met telkens drie keuzemogelijkheden. Meestal is slechts één antwoord juist, soms zijn het er meer.
Afhankelijk van de tijd die je hebt, speel je alle rondes of kies je er twee of drie.
Je kunt in groepjes spelen, of individueel.
Vragen zijn een mengeling van kennisvragen, dictee, puzzelwoorden, ... Vooraf worden afspraken gemaakt of er al dan niet een smartphone gebruikt mag worden.
Las na elke ronde een discussie van tien tot vijftien minuten in rond de voorgestelde stelling of vragen.
Nodig iemand uit om een korte reflectie op de avond en de discussies te schrijven. Bezorg die aan de NT&C-verantwoordelijke binnen het centrale bestuur.
Een powerpoint-presentatie staat hier klaar. Die kan je downloaden en projecteren tijdens de quiz. Na een dia met de vragen verschijnt d evolgende dia met het antwoord. En als je nog 1x verderklikt, krijg je ook de bronnen of de referenties die het antwoord duiden.
Met dank aan Miet Ooms, afd. Leuven-Arenberg, voor het opsteeln van de taalquiz.
Draaiboek taalquiz OVDP-MO V1.pptx2. Online peiling
2. Online peiling
Dit debat ontstaat door een live-peiling te houden tijdens de vergadering. Alle aanwezigen kunnen na het inscannen van een QR-code of intypen van een ID-nummer inloggen op de online peiling-app.
Na een aantal testvragen worden bepaalde stellingen of vragen op het publiek losgelaten. Als iedereen zijn/haar stem heeft ingevoerd, wordt het resultaat van de peiling aan de aanwezigen getoond. Haast automatisch ontstaat er een discussie, zeker wanneer men ziet dat de meningen verdeeld zijn.
Draaiboek online peiling OVDP 17juni2025.pptx3. 'Klassieke' debatavond
3. 'Klassieke' debatavond
Inleiding (15 minuten)
In principe fungeert de lokale NT&C-secretaris als moderator. Hij/zij kan zich laten assisteren of iemand anders kan zijn/haar taak overnemen.
Bij het begin van de vergadering, voor het diner, geeft de moderator een prikkelende introductie, eventueel met een filmpje over het thema en de opzet van de avond (zie slides hieronder)
Aan tafel kan er dan al een eerste ideeënuitwisseling ontstaan.
Na de maaltijd, bv. bij de koffie, worden de aanwezigen in groepen verdeeld, bv. 4 à 6 personen per tafel. Idealiter zijn er 4 à 6 groepen.
Er worden ook enkele 'experts' aangesteld, dat zijn aanwezige leden die iets meer weten over dit onderwerp en graag het woord nemen.
Stellingen per tafel (20 minuten)
Elke tafel krijgt een blad met een viertal stellingen om te bespreken, telkens een ietwat andere keuze uit een reeks van vragen en stellingen (zie mogelijke lijst hieronder of op het infopunt).
Elke groep kiest een woordvoerder, die zijn naam bovenaan noteert en de bevindingen van de groep tijdens de discussie zal noteren en nadien presenteren.
De stellingen dienen beantwoord te worden met akkoord: ja of neen (de meerderheid beslist welke kant het opgaat) en waarom
De tafels rapporteren / het expertenpanel reageert (20 minuten)
De woordvoerders presenteren de antwoorden op de verschillende stellingen.
De experts geven commentaar op de verschillende stellingen vanuit hun eigen ervaring.
Na deze ronde worden de antwoordbladen verzameld door de moderator. Ze zullen dienen voor het slotdebat en het latere verslag.
Debat met alle leden (20 minuten)
Het debat is open voor alle deelnemers. De moderator moedigt iedereen aan om vragen te stellen en meningen te geven.
Na een tiental minuten gaat de discussie over in een overleg over wat de leden, de afdeling of de hele vereniging zelf zou kunnen doen om bepaalde suggesties van verbetering te ondersteunen.
De vergadering wordt afgesloten met een samenvatting van de belangrijkste punten, inclusief suggesties voor initiatieven om er iets aan te doen.
Met dank aan An De Moor, afd. Gent Willem I.
Voorbeelden van stellingen en vragen:
Kies uit de reeks van stellingen van het Infopunt
Hier andere mogelijke stellingen of vragen
Taal en identiteit
Zal het Nederlands over 50 jaar nog steeds de dominante taal zijn in Vlaanderen en Nederland?
Binnen 50 jaar is het Nederlands een streektaal in de internationale context, terwijl onderwijs, instellingen en industrie overwegend in het Engels gebeuren. Mogelijk of niet?
Taal in verandering
Is de spelling een uitvinding van de 19de eeuw en volledig achterhaald? Weg ermee dus?
Moet de Nederlandse taal zich aanpassen aan genderneutraal en inclusief taalgebruik om relevant te blijven in de moderne samenleving?
Zal Engels het Nederlands volledig vervangen in het hoger onderwijs, zowel master als bachelor?
Het gebruik van het Nederlands in wetenschappelijk onderzoek en hoger onderwijs moet worden beperkt ten gunste van het Engels, want dat is de taal van de wetenschap en het bedrijfsleven.
Taal en maatschappij
Moet het beleid van de regering strenger toezien op het toepassen van de wettelijke bescherming van het Nederlands in het openbare leven en in het onderwijs en sancties opleggen waar en wanneer dat nodig is?
Zijn dialecten en tussentaal toegelaten in de uitzendingen van de openbare omroep? Creëert Standaardnederlands een te grote afstand en klinkt het niet natuurlijk?
Moeten dialecten en regionale varianten van het Nederlands actief worden beschermd en gepromoot?
Is de verschuiving van een traditioneel meertalige bevolking in Vlaanderen en Nederland (Nederlands - Frans - Duits - Engels) naar tweetaligheid (Nederlands-Engels) een positieve of negatieve trend?
4. Wereldcafé
4. Wereldcafé
Wereldcafé is een beproefde methode om het debat vorm te geven.
Hoe werkt het?
De deelnemers worden in groepjes verdeeld van 3 tot 7 deelnemers (het groepje moet klein genoeg zijn om iedereen de kans te geven zijn/haar mening te geven). Elk groepje verzamelt zich om een ronde tafel. Elke tafel heeft een gastheer/vrouw die het gesprek leidt, ervoor zorgt dat iedereen aan het woord komt en de uitkomsten opschrijft.
Op elke tafel ligt een ‘tafelkleed’ (bv. een flipchart-papier) verdeeld in evenveel driehoeken of vakken als er groepen zijn. In het midden van elk ‘tafelkleed’ ligt de stelling van deze tafel. Elke tafel heeft een andere stelling.
Aan de slag
De gastheer/vrouw leidt de stelling kort in en vraagt wat de deelnemers daarvan denken. Hij/zij schrijft in overleg met de leden van de groep in vakje 1 de resultaten van het debat op. Na een bepaalde van te voren afgesproken tijd wordt het debat afgerond en wisselen de groepjes deelnemers van tafel. De gastvrouw/heer blijft bij de tafel en ontvangt groepje twee.
Groepje twee bespreekt de stalling en de resultaten van groepje één en bouwt daarop voort. De resultaten van het debat met groepje twee worden genoteerd in vakje 2. En zo verder tot alle groepjes over alle stellingen hebben gedebatteerd.
Afrondend plenair debat
Na afloop van alle tafeldebatten worden de ‘tafelkleden’ op een tafel neergelegd of opgehangen en brengen de gastheren/vrouwen kort verslag uit van de discussies aan hun tafel. De avond wordt met een plenair debat afgerond.
Verslaglegging
Na afloop wordt er een verslag van de avond opgesteld.
Met dank aan Marjolein van Griethuyzen, afd. Den Haag.
Foto Dgurteen, genomen tijdens Gurteen Knowledge Cafe, the British Dental Association, mei 2009, Londen. CC BY-SA 3.0 via Wikimedia cCommons
Voorbeelden van stellingen en vragen:
Kies uit de reeks van stellingen van het Infopunt.
Ook andere stellingen zijn mogelijk zoals hierboven.
5. Verhalencarrousel "Mijn Nederlands, jouw Nederlands"
5. Verhalencarrousel "Mijn Nederlands, jouw Nederlands"
Met debatformule "Verhalencarrousel Mijn Nederlands, jouw Nederlands” gaan de afdelingsleden op een persoonlijke manier nadenken over het Nederlands. Geen academisch debat, maar met eigen verhalen, herinneringen, ervaringen ... Iedereen spreekt Nederlands – maar niemand spreekt het op dezelfde manier. Onze taal is tegelijk iets heel individueels dat ons onderscheidt van elkaar én iets dat ons verbindt.
Iedereen krijgt de kans om vanuit zijn/haar eigen ervaring en rol in de maatschappij een persoonlijk verhaal te brengen. Door in groepjes te verdelen en een aantal gespreksrondes te voorzien, zit er voldoende dynamiek in het debat en kan iedereen aan bod komen.
Draaiboek verhalencarrousel OVDP 17juni2025.pptx6. Lezing door een taalexpert, met nadien een discussieronde
6. Lezing door een taalexpert, met nadien een discussieronde
Deze formule vertrekt van een traditioneel scenario van een OvdP-vergadering: een voordracht met nadien open vragen. Een moderator, die de spreker inleidt, kan nadien bij de vragenronde zorgen dat iedereen aan bod komt en dat een geanimeerde discussie ontstaat waarin nieuwe inzichten ontstaan.
Als taalexpert kan je de OvdP-taaldeskundigen aanspreken. Een lijst vind je op dit Infopunt. Of kijk op de lijst hieronder.
Suggesties voor taalkundigen / sprekers over het jaarthema 'Nederlands anno 2025-2026'
Suggesties voor taalkundigen / sprekers over het jaarthema 'Nederlands anno 2025-2026'
Hieronder een lijst van OvdP-leden / taalkundigen die bereid zijn om een debatavond te helpen animeren. Naast een debatavond kan het Bestuur alleen maar aanmoedigen om ook op een andere avond de klemtoon te leggen op het jaarthema en een van deze taalexperten uit te nodigen voor een lezing. Dat laat toe aan de taalexpert om zijn/haar visie te geven over de Staat van het Nederlands en iets meer te vertellen over zijn/haar expertisegebied binnen de Neerlandistiek.
Afspraken gebeuren rechtsreeks met de experten. De voorwaarden voor vergoedingen zijn met hen af te stemmen. Hou er rekening mee dat sommige sprekers 'freelancers' zijn en dus leven van het inkomen van lezingen.
Miet Ooms, afdeling Leuven-Arenberg - miet@webred.be | Vooral in combinatie met draaiboek nr. 1, de taalquiz
Nicoline van der Sijs, afdeling Utrecht - post@nicolinevdsijs.nl | In combinatie met draaiboek 6, klassieke lezing met vragenronde | De locatie moet wel bereikbaar blijven vanuit Utrecht met openbaar vervoer
An De Moor, afdeling Gent Willem I - an.demoor@outlook.com | vooral in combinatie van draaiboek nr. 3, de klassieke debatavond
Marinel Gerritsen, afdeling Utrecht - marinel.gerritsen@ru.nl, met als thema: het Engels in Nederlandstalig Europa: kenmerken, competenties, domeinen en status, zie ook haar recent artikel | In combinatie met draaiboek 6, klassieke lezing met vragenronde | De locatie moet wel bereikbaar blijven vanuit Utrecht met openbaar vervoer
Ludo Beheydt, afdeling Leuven - ludo.beheydt@skynet.be, met een lezing over standaardtaal onder de titel ‘Aan de haal met de standaardtaal’ | In combinatie met draaiboek 6, klassieke lezing met vragenronde.
Page updated
Report abuse