เมื่อวันที่ 15 และ 21 กรกฎาคม 2563 เวลา 8.00-12.00 น. ณ อาคารพยาธิวิทยา ชั้น 1 เข้าอบรมเชิงปฏิบัติการการดับเพลิงขั้นต้น ประจำปี 2563 ซึ่งจัดโดยฝ่ายบริการแพทย์ฉุกเฉินและสาธารณภัย คณะแพทยศาสตร์วชิรพยาบาล มหาวิทยาลัยนวมินทราธิราช
อัคคีภัยหรือภัยที่เกิดจากการเผาไหม้ หมายถึง สาธารณภัยประเภทหนึ่งที่เกิดจากไฟ ไฟเป็นพลังงานอย่างหนึ่งที่ให้ความร้อน ความร้อนถ้าขาดการควบคุมจะทำให้เกิดติดต่อลุกลามไปตามบริเวณที่มีเชื้อเพลิงและเกิดการลุกไหม้อย่างต่อเนื่อง
สาเหตุของการเกิดอัคคีภัยเกิดจาการรวมตัว 3 องค์ประกอบ ได้แก่
1. เชื้อเพลิง เช่น ก๊าซหุงต้ม(LPG) น้ำมันเชื้อเพลิง แอลกอฮอล์ ถ่านหิน ไม้ กระดาษ
2. ความร้อน เช่น เทียน ไฟเช็ค
3. ออกซิเจน
ในสภาวะที่เหมาะสม ถ้าขาดองค์ประกอบใดองค์ประกอบหนึ่งไฟก็ไม่สามารถจะเกิดขึ้นได้
ระบบป้องกันและระงับอัคคีภัยในอาคาร
1. แบบแปลนแผนผัง ควรมีการติดตั้งแผนผังในตัวอาคารในแต่ละชั้นโดยระบุตำแหน่งของห้อง เส้นทางหนีไฟ หัวฉีดดับเพลิง อุปกรณ์ดับเพลิงอย่าชัดเจน
2. ระบบจ่ายพลังงานไฟฟ้าสำรอง จะต้องแยกเป็นอิสระจากระบบอื่นๆเพราะเมื่อเกิดเพลิงไหม้ไฟฟ้าสำรองจะส่งไฟฟ้าไปยังระบบต่างๆที่จำเป็นสำหรับดับเพลิงและการหนีไฟ
3. ระบบสัญญาณเตือนเพลิงไหม้ จะต้องมีระบบสัญญาณเตือนเพลิงไหม้ทุกชั้น ประกอบด้วยอุปกรณ์สำคัญคือ อุปกรณ์ตรวจจับความร้อนหรือควันไฟ ระบบดับเพลิงอัตโนมัติ
4. เครื่องดับเพลิง ควรมีการติดตั้งเครื่องมือดับเพลิงตามชนิดของวัสดุที่ใช้ในแต่ละกิจการ ในขนาดที่เหมาะสม ทุกชั้นของอาคาร
5. บันไดหนีไฟ จะต้องมีบันไดหนีไฟจากชั้นสูงสุดลงสู่พื้นดินอย่างน้อย 2 ทาง โดยจะอยู่ในตำแหน่งที่หาง่ายและไม่มีสิ่งกีดขวาง
6. ลักษณะที่ดีของประตูหนีไฟ จะต้องจัดให้มีผนังกันไฟโดยรอบ และมีบานประตูหนีไฟที่ทำจากวัสดุทนไฟและเป็นแบบผลักออกสู่บันไดหนีไฟ
7. ป้ายบอกชั้นและป้ายบอกทางหนีไฟ ช่องบันไดที่อยู่ภายในตัวอาคารจะต้องมีแสงสว่างจากระบบไฟฉุกเฉิน พร้อมทั้งมีป้ายบอกชั้นและป้ายบอกทางหนีไฟที่สามารถมองเห็นได้อย่างชัดเจนทั้งด้านในและด้านนอกของบันไดหนีไฟ
ประเภทของไฟ แบ่งได้ 5 ประเภท คือ
1. ไฟประเภท A สัญลักษณ์ตัวอักษร A เป็นไฟที่เกิดจากเชื้อเพลิงวัสดุทั่วไปหรือของแข็งเช่น ไม้ กระดาษ ผ้า ขยะแห้ง พลาสติก หนังสัตว์
2. ไฟประเภท B สัญลักษณ์ตัวอักษร B เป็นไฟที่เกิดจากเชื้อเพลิงน้ำมัน ก๊าซ หรือของเหลวที่ไวไฟ เช่น น้ำมันเบนซิน น้ำมันก๊าด ทินเนอร์ จารบี
3. ไฟประเภท C สัญลักษณ์ตัวอักษร C เป็นไฟที่เกิดจากเชื้อเพลิงที่มีกระแสไฟฟ้า เช่น สายไฟ ปลั๊กไฟ สวิซ และอุปกรณ์ไฟฟ้าทุกชนิด
4. ไฟประเภท D สัญลักษณ์ตัวอักษร D เป็นไฟที่เกิดจากเชื้อเพลิงที่เป็นโลหะติดไฟ เช่น โลหะ โซเดียม อลูมิเนียม
5. ไฟประเภท K สัญลักษณ์ตัวอักษร K เป็นไฟที่เกิดจากเชื้อเพลิงน้ำมันประกอบอาหาร และไขมันสัตว์
การแบ่งประเภทของถังดับเพลิง
1. ถังดับเพลิงชนิดเคมีแห้ง เหมาะสำหรับการดับเพลิงไหม้ประเภท A, B และ C ใช้ในอาคารพักอาศัย บ้าน โรงงานอุตสาหกรรม
2. ถังดับเพลิงชนิดน้ำยาระเหย สามารถดับเพลิงไหม้ได้ทั้งประเภท A, B, C และ K เหมาะกับการใช้งานในห้องอุปกรณ์คอมพิวเตอร์
3. ถังดับเพลิงชนิดโฟม ใช้ดับเพลิงประเภท A และ B ได้ดี แต่ไม่สามารถใช้ดับเพลิงประเภท C ได้ เนื่องจากโฟมมีส่วนผสมของน้ำเป็นสื่อนำไฟฟ้า
4. ถังดับเพลิงชนิดก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ สามารถใช้ดับเพลิงได้ทั้งประเภท B และ C
5. ถังดับเพลิงชนิดน้ำ ถังดับเพลิงชนิดน้ำเหมาะสำหรับการดับเพลิงไหม้ประเภท A เพื่อลดอุณหภูมิความร้อนของเชื้อเพลิง
6. ถังดับเพลิงเคมีสูตรน้ำ FireAde 2000 สามารถดับเพลิงได้ทุกประเภท รวมถึงเพลิงที่เกิดจากสารไฮโดรคาร์บอน หรือจากน้ำมัน
เทคนิคการใช้ถังดับเพลิง
1. ดึง ทำการดึงสายฉีดจากที่เก็บ
2. ปลด มือหนึ่งจับที่ถังอีกมือหนึ่งทำการดึงสลักเพื่อปลดล็อควาล์วที่หัวถัง
3. กด มือหนึ่งทำการกดก้านฉีดเพื่อทำการฉีดออกมา ส่วนอีกมือหนึ่งจับหัวสายฉีด
4. ส่าย ในขณะที่ฉีดสารใส่ฐานของไฟจะต้องทำการส่ายสายฉีดไปมาทั้งซ้ายและขวาเพื่อกวาดต้อนและดักทิศทางของไฟ
จากการอบรมครั้งนี้ทำให้ผู้อบรมมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับสาเหตุการเกิดอัคคีภัย ประเภทของไฟ ระบบป้องกันและระงับอัคคีภัยในอาคาร ประเภทของถังดับเพลิง เทคนิคการใช้ถังดับเพลิงเบื้องต้นทั้งภาคทฤษฏีและภาคปฏิบัติ สามารถนำความรู้ที่ได้ไปประยุกต์ใช้ในการทำงานและในชีวิตประจำวัน และวิธีการป้องกันรวมถึงการเข้าระงับเหตุอัคคีภัยได้อย่างถูกต้องและรวดเร็วอย่างมีประสิทธิภาพ
ปัทมวรรณ ช่วงวัดหาด
ธนาภรณ์ พริ้งบุญเจริญ
รุ้งเพชร เหรียญทอง
มัจฉา มิตรขุนทด
ผู้เรียบเรียง