ชุมชนคนทำตาล บ้านโพนขวาว
....หอมอะไร ก็หอมสู้น้ำตาลโตนดบ้านโพนขวาว น้ำตาลก้อน น้ำตาลสดมีหมดเด้อจ้าอาชีพเสริม อาชีพเก่าดั้งเดิม ช่วยเพิ่มรายได้วันละหลายๆ พัน ใครขยันก็ไปขึ้นต้นตาลเด้อจ้า....
เมื่อพูดถึงแหล่งผลิตน้ำตาลโตนดที่ขึ้นชื่อในเขตพื้นอำเภอหัวตะพาน จังหวัดอำนาจเจริญ ไม่มีใครไม่รู้จักชุมชนคนทำตาลบ้านโพนขวาว ตำบลจิกดู่ อำเภอหัวตะพาน จังหวัดอำนาเจริญ
เรามารู้จักแหล่งผลิตตาลโตนดแห่งดินแดนที่ราบสูงบ้านโพนขวาว ตำบลจิกดู่ อำเภอหัวตะพาน แหล่งเงินแหล่งงานของชาวบ้านในช่วงหลังฤดูทำนาซึ่งอยู่สูงจากพื้นดินหลาย 10 เมตร บนยอดต้นตาลโตนด เพื่อหวังแก้ปัญหาปากท้องแก้ไขความยากจนอย่างเบ็ดเสร็จบนต้นทุนทรัพยากรในนาจากรุ่นพ่อแม่
บ้านโพนขวาวก่อตั้งมาตั่งแต่ปี พ.ศ.2225 ประมาณ 200 กว่าปีที่ผ่านมาชาวบ้านส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม ทำนา หลังจากทำนาก็จะมีอาชีพเสริมคือการทำน้ำตาลโตนดซึ่งสืบทอดกันมาตั้งแต่บรรพบุรุษถึงแม้ปัจจุบันชาวบ้านจะไม่ได้ทำน้ำตาลโตนดเยอะเหมือนในอดีตแต่ก็ยังมีบางครอบครัวที่ยังคงยึดอาชีพการทำน้ำตาลโตนดสืบทอดมาจากบรรพบุรุษอยู่
น้ำตาลโตนดแห่งบ้านโพนขวาว
แม้ว่าพืชส่วนใหญ่จะเป็นข้าวหอมมะลิ ข้าวเหนียว มันสำปะหลัง และอ้อย แต่พืชที่สร้างรายได้ในช่วงหลังการทำนาอีก 1 อย่างก็คือตาลโตนดที่หมู่บ้านโพนขวาว ตำบลจิกดู่ อำเภอหัวตะพาน จังหวัดอำนาจเจริญ
บ้านโพนขวาว ต.จิกดู่
ต้นตาลโตนดบ้านโพนขวาว
ลูกตาลโตนด
ขั้นตอนการทำน้ำตาลโตนด
ในช่วงเดือนตุลาคมจะเริ่มมัดทะลายตาล พอตาลออกรวงจะเริ่มนวดทะลายตาล เพื่อให้ได้น้ำตาลออกมา พอมีน้ำตาลไหลออกมาก็จะใช้กระบอกไม้ไผ่ที่เตรียมไว้ไปรองน้ำตาลช่วง เช้าและเย็น
นำน้ำตาลที่ได้มากรองด้วยผ้าขาวบางแล้วนำไปต้มด้วยไฟแรงต้มเคี่ยวน้ำตาลจนเป็นก้อน ใช้เวลาประมาณ 3 ชั่วโมง ก็จะได้น้ำตาลโตนดที่เข้มข้น เมื่อเคี่ยวน้ำตาลจนได้ที่ก็จะยกกระทะออกจากเตามาตั้งพักไว้และใช้ไม้พายเล็ก ๆ กวนน้ำตาลต่ออีกประมาณ 1 ชั่วโมง เพื่อให้น้ำตาลแห้งและจับตัวกัน
สร้างรายได้ ให้กับชาวบ้านหลังฤดูทำนา
สำหรับชาวบ้านที่ทำน้ำตาลโตนดขายจะมีรายได้ประมาณวันละ 400 บาทเป็นอย่างน้อย แต่ถ้าบางครอบครัวที่ทำเยอะก็จะได้ประมาณวันละ 600-800 บาท บางคนก็จะน้ำตาลออกไปขายตามจังหวัดใกล้เคียงโดยจะเหมารถไปตามพื้นที่ต่าง ๆ และช่วยกันออกค่าน้ำมัน บางคนก็จะเร่ขายตามหมู่บ้านใกล้เคียงเพราะหมู่บ้านใกล้เคียงไม่มีน้ำตาลก็จะซื้อไว้กินเป็นรายได้วันละ 500-600 บาท
ดงตาลโตนดแหล่งทำงาน ทำเงินชุมชนบ้านโพนขวาว
ชมธรรมชาติพักผ่อน กิน เที่ยวที่เดียวจบกับชุมชนคนทำตาล
เส้นทางธรรมชาติต้นตาลโตนด
การทำน้ำตาลโตนดของชาวบ้านโพนขวาว เป็นการสร้างรายได้หลังจากการทำนา เพื่อแก้ปัญหาปากท้อง ของชาวบ้านโพนขวาวได้เป็นอย่างดีและยังคงรักษาภูมิปัญญาที่สืบทอดมาจากบรรพบุรุษในการทำน้ำตาลโตลดไว้อีกด้วย
ตำแหน่งที่ตั้ง : บ้านโพนขวาว หมู่ที่ 4 และ หมู่ที่ 10 ตำบลจิกดู่ อำเภอหัวตะพาน จังหวัดอำนาจเจริญ
ผู้ให้ข้อมูล : นายจำนงค์ สง่าพันธ์ ผู้ใหญ่บ้านโพนขวาว
มูลเนื้อหา เรื่องราว เขียนโดย นางวรรณา แสงบุญศรี
ภาพถ่าย/ภาพประกอบโดย นางวรรณา แสงบุญศรี
อ้างอิงข้อมูลจาก : อ้างอิงเว็บไซต์ : https://thecitizen.plus/node/39693