กศน.อำเภอบ้านม่วง - แหล่งเรียนรู้

ตั้งอยู่หมู่ที่ 5 ตำบลม่วง อำเภอบ้านม่วง จังหวัดสกลนคร

สมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินีนาถ มีพระราชดำริ ให้จัดตั้งขึ้นเมื่อปี 2529

เมื่อปี พ.ศ.2526 คณะกรรมการหมู่บ้าน (กม.) บ้านจารได้ประชุมหารือเพื่อบริจาคที่ดินสาธารณะของหมู่บ้านบริเวณหาดทรายงาม เนื้อที่ประมาณ 200 ไร่ อยู่ห่างจากหมู่บ้านประมาณ15 กม. ถวายแด่สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ เพื่อจัดทำเป็นโครงการ “ป่ารักน้ำ” เดิมชื่อ ศูนย์ศิลปาชีพพิเศษบ้านจาร ตั้งอยู่ที่บ้านจาร ตำบลม่วง อำเภอบ้านม่วง จังหวัดสกลนคร สืบเนื่องจากที่สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ทรงริเริ่มโครงการป่ารักน้ำขึ้นที่อ่างเก็บน้ำคำจวง ตำบลส่องดาว อำเภอส่องดาว จังหวัดสกลนคร

วันที่ 15 พฤศจิกายน 2526 สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ได้เสด็จพระราชดำเนินเยี่ยมราษฎรและทรงทราบถึงความเดือดร้อนของราษฎรบ้านจารที่บริจาคที่ดินถวายเพื่อปลูกป่าจึงทรงรับ ราษฎรบ้านจารเข้าเป็นสมาชิกโครงการส่งเสริมศิลปาชีพ จำนวน 20 คน และราษฎรบ้านจารมีความสำนึกในพระมหากรุณาธิคุณ จึงเกิดกำลังใจร่วมกันพัฒนาหมู่บ้านและจัดตั้งกลุ่มอาชีพปลูกหม่อมเลี้ยงไหมขึ้น

แผนที่ ศูนย์ศิลปาชีพบ้านจาร

วันที่ 20 พฤศจิกายน 2527 พันเอกเรวัต บุญทับ ได้รับพระราชเสาวนีย์ให้ไปติดตามงานและให้ความช่วยเหลือราษฎรที่เป็นสมาชิกและเยี่ยมโครงการป่ารักน้ำ ราษฎรบ้านจารได้ร้องขอความช่วยเหลือในการสร้างอ่างเก็บน้ำ เพื่อแก้ปัญหาการขาดแคลนน้ำสำหรับอุปโภคบริโภคและน้ำเพื่อการเกษตร พันเอกเรวัต บุญทับ จึงได้ขอพระบรมราชานุญาตนำคณะกรรมการหมู่บ้านเข้าเฝ้า พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯและทรงโปรดเกล้าให้กรมชลประทานสร้างอ่างเก็บน้ำขึ้นที่ห้วยวังแคน ซึ่งอยู่ห่างจากหมู่บ้านประมาณ 3 กิโลเมตรและในเวลาเดียวกันสมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนารถ ทรงมีพระราชเสาวนีย์ให้ราษฎรบ้านจารอีก 40 ครอบครัว เข้าเฝ้าทรงรับไว้เป็นสมาชิกในโครงการส่งเสริมศิลปาชีพในเดือนธันวาคม 2527 พันเอกเรวัต บุญทับ ก็ได้ดำเนินการจัดชุดครูสอนเข้าไปฝึกอบรมเรื่องการปลูกหม่อมเลี้ยงไหมให้แก่ราษฎรบ้านจาร ซึ่งมีผู้สมัครเป็นสมาชิกจำนวนมาก

เมื่อวันที่ 28 พฤศจิกายน 2528 สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนารถ ได้ทรงเสด็จพระราชดำเนินเยี่ยมราษฎรบ้านจารครั้งที่ 2 ได้ทรงทอดพระเนตรภายในหมู่บ้าน สวนป่ารักน้ำ อ่างเก็บน้ำ สวนสมุนไพรแปลงปลูกผักสวนครัว ก่อนเสด็จกลับทรงมีพระราชเสาวนีย์ให้นำคณะกรรมการหมู่บ้านเข้าเฝ้าอีกวาระหนึ่ง และทรงมีพระราชดำริอยากให้มีการฝึกอาชีพเพิ่มเติมพร้อมทั้งทรงมีพระเมตตา พระราชทานเงินจำนวน 100,000 บาทให้แก่ราษฎรเพื่อใช้เป็นทุนเริ่มแรกสำหรับการฝึกอาชีพ เพื่อให้ราษฎรบ้านจานจะได้ไม่ต้องอาชีพต้มเกลือก็สามารถดำรงชีวิตอยู่ได้

เป้าหมายการดำเนินการโครงการ

มีพื้นที่เป้าหมาย 7 ตำบล 22 หมู่บ้าน ประกอบด้วย

ต.ม่วง 4 หมู่บ้าน ได้แก่ บ้านจาร, บ้านดงยาง, บ้านโพนสมุทรชัย, บ้านโพธิ์ศิลา

ต.ดงหม้อทอง 1 หมู่บ้าน ได้แก่ บ้านดงห้วยเปลือย

ต.ดงหม้อทองใต้ 3 หมู่บ้าน ได้แก่ บ้านดงหม้อทอง, บ้านโคกสง่า, บ้านนาเจริญ

ต.บ่อแก้ว 5 หมู่บ้าน ได้แก่ บ้านหว้าน, บ้านหนองลุมพุก, บ้านสามแยกพิทักษ์, บ้านลืมบอง, บ้านท่างาม

ต.โนนสะอาด 3 หมู่บ้าน ได้แก่ บ้านโนนสะอาด, บ้านสุขสำราญ, บ้านนาเต่า

ต.ดงเหนือ 3 หมู่บ้าน ได้แก่ บ้านนาทวี, บ้านคำยาง, บ้านคำปลาผ่า

ต.มาย 3 หมู่บ้าน ได้แก่ บ้านกล้วยน้อย, บ้านนาจาร, บ้านโนนสว่าง

รายได้เฉลี่ยของสมาชิกศูนย์ส่งเสริมศิลปาชีพบ้านจาร มีรายได้เฉลี่ยคนละ 40,825 บาท/ปี

โครงการศูนย์ส่งเสริมศิลปาชีพบ้านจาร

ปัจจุบันมีสมาชิกทั้งสิ้นจำนวน 417 คน เป็นชาย 6 คน เป็นหญิง 412คน โดยแบ่งกลุ่มอาชีพ มี 4 กลุ่ม ดังนี้

กลุ่มทอผ้าไหม มีสมาชิก จำนวน 188 คน

กลุ่มทอผ้าฝ้าย มีสมาชิก จำนวน 68 คน

กลุ่มปักผ้า มีสมาชิก จำนวน 156 คน

กลุ่มเฟอร์นิเจอร์ มีสมาชิก จำนวน 6 คน

ศูนย์ส่งเสริมศิลปาชีพบ้านจาร ตั้งอยู่หมู่ที่ 5 ตำบลม่วง อำเภอบ้านม่วง จังหวัดสกลนคร สมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินีนาถ มีพระราชดำริ ให้จัดตั้งขึ้นเมื่อปี 2529 เพื่อให้ราษฎรได้มีอาชีพเสริม ปัจจุบันศูนย์ศิลปาชีพบ้านจาร ได้จัดกิจกรรมเพื่อฝึกอาชีพ และผลิตผลิตภัณฑ์เพื่อสร้างรายได้ให้แก่สมาชิก โดยแบ่งเป็น 7 แผนก ได้แก่ แผนกทอผ้าไหม แผนกดอกไม้ประดิษฐ์ แผนกไหมพรม แผนกปักผ้า แผนกตัดเย็บเสื้อผ้า แผนกเฟอร์นิเจอร์ และแผนกตีเหล็ก พร้อมทั้งได้ดำเนินการพัฒนาฝีมือและปรับปรุงวิธีการทำงานของสมาชิกศิลปาชีพฯ ให้มีประสิทธิภาพดีขึ้น โดยได้รับความร่วมมือจากศูนย์บริการการศึกษานอกโรงเรียน กรมการศึกษานอกโรงเรียน ในการจัดฝึกอบรมให้แก่สมาชิก จำนวน 3 ครั้งต่อปี อีกทั้ง ได้นำกลุ่มทอผ้าไหมไปดูงานในสถานที่ต่างๆ เพื่อแลกเปลี่ยนความคิดเห็นและปรับปรุงพัฒนาผลงานของตนเอง มีการสาธิตการทำผ้าไหม ผ้าปัก การปักลายบนเนื้อผ้า