Het kruis

Buis 125mm

Om de inox schoorsteen buizen te bevestigen maken we gebruik van een dubbel wandige 125mm stuk buis van 20cm.

1. Zaag één van de twee 20cm x125mm buis, twee maal in de lengterichting door met een tussenafstand van 2cm.
   Hierdoor kan dit doorgezaagd stuk binnenin de andere buis gelijmd worden met PVC lijm.

2. Laat de lijm uitharden alvorens de gaten voor de 40mm buis te maken.

Arm 40mm

De gaten worden horizontaal gemaakt, maar niet mooi in het midden van de lengte van de dubbelwandige buis. maar 8cm van het einde van de buis.
Dit is nodig omdat de mof 75mm diep op de buis gaat en de kap maar 4cm.
Je kan dit gat maken met een klokboor, meestal komen deze in maten van 38mm/45mm.
Neem de 38mm versie die je nadien met een vijl groter maakt of met een heteluchtblazer verwarmt om dan de 40mm buis erdoor te drukken.
Hierdoor worden de randen wat opgerokken, wat extra stevigheid geeft.

Mof 125/125

Je kan de mof er reeds op monteren, de kap laat je los (niet verlijmen)

Buis 40mm en steel

1. Zaag de dikwandige buis en steel af op een lengte van 100cm, dit omdat we trachten alle onderdelen kleinen te maken dan 1m, zodat het goed transporteerbaar wordt.

2. Schuif deze ineen en door de gaten.

3. Schroef beide parker schroeven door de buis en steel aan de binnenkant van de grote buis, nadat je deze gecentreerd hebt.
   Hierdoor kan deze niet meer uit de grote buis schuiven.

Verkorte dipool

De verkorte dipool bestaat uit een set van inox/aluminium schoorsteen buizen 1000mmx150mm. Je kan dit eventueel verlengen door er extra buizen aan te zetten en met klinknagels aan elkaar te maken.

Gaten inox/alu buis

1. Aan de bovenzijde van de buis voorzien we twee gaten van 6,5mm om de buis te bevestigen op het kruis.
   Deze gaten zitten op 4cm en op 35cm van de rand van de volle zijde van de buis, niet de rand die in de volgende buis past.

2. Tevens voorzien we ook onderaan op 2cm een gat, voor het aansluiten van de antenne.
   Dit gat leggen we niet echt 180 graden tov de bovenkant, omdat dit zou uitkomen op de naad van de buis, maar er even langs.
   Dit doen we voor beide buizen anders, links en rechts ervan, waardoor de aansluiting na montage niet echt volledig onderaan in de buis zit en eventueel water geen invloed zal hebben op deze aansluiting.

Gaten en bouten kruis

Voor de gaten door de 40mm buis nemen we 4,5cm en 35,5cm als punten, zodat na montage van de buizen, de onderkant ervan kan rusten tegen de buitenzijde van de mof.
Hierdoor blijft de buis steeds horizontaal.
Verifieer na de montage van één schroef of het tweede gat correct zit, door de buis er even over te zetten.
De bouten M6x50 worden aangedraaid tot de dikte van de steel.
Hierdoor wordt de kunststof buis licht samengedrukt.

Montage

Monteer nu ook de bouten onderaan en voorzie deze van kartelringen, zodat de galvanisch verbinding goed kan gemaakt worden.
Je ziet dat beide iets uit het center staan, waardoor als de antenne gemonteerd wordt, dit niet het laagste punt van de buis is en we verhinderen dat deze verbinding steeds vochtig zou kunnen staan (condens of bij regen).

Monteer de buis, eventueel met borgmoeren op het kruis.

Vaste band houder

Deze wordt gemaakt met buis diameter 100mm en kappen.
Tevens wordt de choke mee ingebouwd in de spoel, zodat de verbinding tussen antenne en choke zeer kort is.

We voorzien in de bovenste kap een gat van 20mm, voor de condensator alsook 3 gaatjes 5mm voor de aansluitdraden.
In de onderste buis voorzien we eveneens een gat van 20mm voor de doorvoer van de condensator buis, maar daarnaast ook nog een gat voor de plaatsing van een PL plug (diameter 16mm).
Vermits in deze onderste kap ook de balun wordt geplaatst, kies je de positie van het gat voor de condensator buis in het midden van de balun.
Daarnaast heb je nog juist voldoende plaats om de PL plug te monteren.

De kappen worden verdikt met 3 stukken buis opengezaagd (110mm), van 3cm hoog zodat de diameter past binnen een buis van 125mm.

In de spoelhouder voorzie je bovenaan en onderaan een gat 5mm, voor de doorvoering van de draad.
Eveneens voorzie je ter hoogte van de rand van de kap onderaan 4 gaten van 16mm (om de 90 graden), die later zullen dienst doen om de aftakking van de spoel, aangesloten op de choke, naar buiten te brengen .
Deze gaten worden half afgedicht wanneer de kap erop staat, waarbij er voldoende opening blijft om de draad niet te klemmen.

Multiband stopcontact montage.

Hiervoor maken we gebruik van een stop 110mm, die verdikt wordt met 2 lagen buis, met een opening ertussen.
Deze opening geeft ons de nodige dikte voor de montage van de haak.

De stop wordt nadien in de Y gemonteerd en past daardoor perfect.

Voor het stopcontact kiezen we een inbouw versie, waar we de metalen frame en de spanbeugels rond uit halen.
Deze zitten bevestigd met M3 boutjes, waardoor je ze terug kan gebruiken voor de montage van het stopcontact in de stop.

Voorzie ook de gaten voor de doorvoering van de aansluitdraden.

Spoel wikkelen

Wikkel de draad vast tegen elkaar op de spoelhouder.
Wikkel alle draad, dus het benodigd aantal windingen plus de aansluitlengtes.
Indien je 100m draad op een buisdiameter wikkelt die kleiner is dan de spoelhouder (vb op buis van 100mm, spoelhouder 110mm), kan je hiervan de benodigde lengtes afsnijden en spant deze nog op de definitieve spoelhouder.
Denk eraan dat je meer windingen nodig zal hebben (vb 10% op 100mm buis tov 110mm) om het uiteindelijke correcte aantal te bekomen.

Voer de aansluitdraad van de onderkant spoel door de spoelhouder deksel bovenaan en de spoelhouder onderaan
Laat ongeveer een 30cm vrij aan de uiteinden.

Indien je een spoel hebt met veel windingen (160m en 80m band), kan je een hulpmiddel maken om de windingen vast te lijmen.
Dit wordt gemaakt van stukjes buis waarop je twee draden naast elkaar wikkeld. Hierna haal je deze twee spoelen uit elkaar en verlijm ze op buisje.
De dikte van de daden vormt dan de opening tussen de windingen en kan je als kam gebruiken om de spoelwindingen op afstand te houden tijdens het verlijmen. (Hot glue)

Indien je de lengte van de spoelhouder berekent op 6mm/winding, houd je na zulk een montage waarbij je de verlijming start vanaf de onderkant van de spoel, een gedeelte over met een bredere spoed (bovenaan de spoel).
Dit is handig, vermits dit deel van de spoel in de Y terecht komt.

Buizen

De lengte van de beide buizen zijn gelijk en 20cm langer dan de spoelhouder. Hierop wordt zelfklevende folie aangebracht. De capaciteit is ongeveer 4pf/cm koperfolie.

• Kleef de folie op de binnenste buis, waarbij je deze 1cm over de rand bovenaan laat uitkomen.
  Dit einde plooi je naar de binnenkant van de buis.

• Soldeer hierin een koper draad die je als ring plooit.
  Vertin eerst de draad en soldeer deze pas nadien in de buis, anders loop je het risico dat de buis smelt.

• Leg beide buizen naast elkaar en plaats de folie op de buitenste buis ongeveer 2cm lager dan de folie op de binnenste buis.
  Hierdoor weet je dat als beide buizen in elkaar geschoven zitten er geen capaciteit wordt gevormd.

• Soldeer hier eveneens een aansluiting op die langer is dan de buis.
  Deze wordt nadien op de spoelhouder aan een van de spoeldraden gesoldeerd.

• Tape de buitenste buis folie af met isolatietape.

Montage condensator

Voorzie als top 2 opengezaagde stukjes 20mm buis, die je op de buiten buis verlijmt.

Je kan dit herhalen aan de bovenkant, zodat de condensator vast zit in de kap.

De aansluiting voer je door het gat langs de buis, het middelste gat van de bovenste kap, zal de onderste aansluiting van de spoeldraad doorvoeren, waarop deze draad zal gesoldeerd worden.
Hierdoor vormt een eventuele capacitieve koppeling met de condensator geen probleem ( het zelfde potentiaal).

Onderaan zaag je in de buitenste buis een slip en maak je dmv 2.5mm een klemming, zodat de condensator kan ingesteld worden en op zijn waarde blijft.

Aftak aansluitingen

Om de aftakking op de spoel te maken, maak je gebruik van het binnenste van een half doorgeslepen luchterklem.
Om te verhinderen dat de tin tijdens het solderen in de gaten vloeit, plaats je de schroefjes tijdelijk terug langs de binnenzijde en in de middelste opening. Na het solderen van de aansluitdraden (2x soepel teflon AWG18) kan je de schroefjes verwijderen en houd je een mooi aftak contact over,

Choke en PL

De choke wordt met één einde aan de PL aansluiting aangesloten en het aandere aan de spoel.

• De mantel zijde van de aansluiting , sluit je aan op de draad van de spoel die naar boven gaat.

• De ader zijde van de aansluiting, sluit je aan op de draden van het aftak contact, wat je isoleert met krimpkous.

Kap boven en onder

Vermits de kap bovenaan gaten bevat voor het doorvoeren van de spoeldraden, kan deze maar op één manier gemonteerd worden.
De kap onderaan dient daarom pas op de buis verschroeft te worden, nadat de bovenste kap is gemonteerd zodat de condensator mooi door de kern kan gevoerd worden en de buizen ervan recht naar beneden komen.
Om de kap op de buis te schroeven voorzie je een paar verzonken schroefjes. Hierdoor is het geheel nadien nog steeds te demonteren.

Multiband

Hier wordt alles via het stopcontact verbonden.
De stop met het stopcontact wordt identiek gemonteerd als de bovenste kap van de vaste band spoel.

In de spoelhouder voorzie je een gat, waarin de haak kan ingrijpen, zodat de spoel niet uit het stopcontact kan vallen.

Het voorzien van een gat in de spoel houder buis en een haak, bevestigd aan de bout/moer in de adapter, zorgen ervoor dat je de spoel tijdens het afregelen op zijn plaats kan houden.

De lengte van de buitenste beschermbuis met stop zal hier afhangen van de lengte van je spoelen.
Het is best mogelijk dat je voor alle banden dezelfde lengte kan gebruiken, behalve voor de 160m band.

Wanneer je niet voor elke spoel een nieuwe choke wil voorzien, kan je ook voor een afneembare kap gaan.
In deze kap monteer je de choke, PL plug en een stekkerverbinding om de spoel en het aftak contact te verbinden.
In het voorbeeld heb ik hiervoor PowerPole stekkers gebruikt.

Moer bevestiging

We gaan gebruik maken van een moer/bout om de straler en de afschermbuis vast te zetten op de Y.

De moer heeft dezelfde dikte als de uitsparing van de gummy ringen, waardoor deze daarin kan gepast worden.
Echter, wanneer we de moer alleen zouden verlijmen, is de kans groot dat deze los komt.

Om de oppervlakte van verlijmen te vergroten, plaatsen we de moer in een stuk krimpkous.

Straler op Y

• Haal de gummy ring uit de mof.

• Plaats de bovenste bevestigingsring op de Y, deze zal verhinderen dat de mof tot tegen zijn aanslag op de Y kan en bepaalt zo de afstand.

• Boor doorheen de mof en de Y op de verdikking waar voorheen de gummy ring zat, een gat van 6,5mm.

• Monteer de moer in de gleuf en vul de gleuf verder op met silicone.
  Let er wel op dat de silicone niet voorbij de rand komt.

• Door het aandraaien van de bout, wordt de moer goed in de gleuf gehouden, tot de silicone droog is.

Verlengstuk Y

Om de Y te kunnen bevestigen op een mast, dien je onderaan de Y nog een stuk buis te voorzien.

Hier laat je de gummy zitten.

Vermits dit gedeelte (20cm of meer), niet mag "draaien", wordt dit geborgd met een inox zelftapper, identiek aan de borging van de mof op de straler.

Wanneer je bovenop je HF antenne ook een omni VHF/UHF voorziet, loopt de coax hiervan binnenin door de buis. Om beschadiging van deze coax te vermijden, kort je de zelftappers in tot 1cm, voldoende om de buis op zijn plaats te houden.

Afscherming op Y

Wanneer we de gummy gebruiken om de beschermende buis op zijn plaats te houden, lopen we het risico, dat deze niet meer los te krijgen is.
Daarom monteren we de beschermbuis voor de spoel zonder gummy (of snijd je de lip af van de gummy)

Om deze op zijn plaats te houden voorzien we een bout M6x25 inox die door de wand van de Y gaat, op de plaats waar de gymmy oorspronkelijk zat.

We monteren de beschermbuis samen met de spoel, zodat de openingen onderaan overeenkomen met de positie van de spoel en boren een gat 6,5 mm doorheen de Y en de buis tot tegen de spoel.

We voorzien de bout van een extra moer, alvorens de silicone aan te brengen en de moer met krimpkous in de gleuf te leggen.
Hierdoor kunnen we de bout aandraaien zonder dat deze tot tegen de spoel komt en kunnen we de tweede moer gebruiken om het geheel te borgen.

Laat de silicone drogen en snij overtollige silicone weg, zodat de beschermbuis vlot in de Y kan geschoven worden (als de bout is teruggedraaid).
Na positionering draai je de bout dieper, waardoor deze in het gat van de buis als borging zit en deze er niet meer uit kan vallen.
Door de tweede moer aan te draaien, kan de bout niet meer los komen en blijft alles op zijn plaats.

Variant 90mm spoelen in Multiband

Wanneer je de spoelen op spoelhouders van 90mm hebt gewikkeld, dien je de bodem van de afscherming te voorzien van een centrering.
Plaats in de stop van 125, een stop van 110.
Hierdoor blijft er nog slechts een kleine opening over.

PL montage

Door gebruik te maken van een mobiel antennekabel, heb je een haakse verbinding vanuit de plug en de nodige afdichtingen tegen waterinsijpeling.
Tevens zijn deze reeds voorzien van een plug, die nadien rechtstreeks in de transceiver kan, of in de diplexer.

• Voorzie 2 gaten voor het vastbinden van de coax met een thigh wrap.

• Dicht het geheel volledig af met siliconen.

• Indien gewenst (voor een definitieve montage), kan je hier eveneens een bout/moer borging voorzien om de dop in de straler PVC vast te zetten.
  Zo blijft alles op zijn plaats.

Bij de montage kunnen beide borg bouten aangedraaid worden, zodat de straler en afscherming niet meer loskomen.

De AWM versie hier getoond, heeft verbindingsstukken voor de aansluiting tussen de straler en de Y, wat voor een portable versie noodzakelijk is.
De RST versie heeft dit niet, vermits de montage eenmalig gebeurt.

Bij de montage kan je de condensator buis gebruiken als een trekontlasting voor je coax.
Dit verhindert dat de PL plug los kan komen door het trillen van de coax in de wind.

We zien hier een AWM versie, die transportabel is en voorzien is van 2 x1m straler en de RST versie, die bedoeld is voor een vaste montage en bestaat uit 2x2m straler.

Voor een vaste montage kan je de straler best monteren zonder kunststof kruis, maar met een klauwplaat.
Dit maakt het geheel veel steviger, maar is voor een portabele opstelling niet handig. De kunststoffen voorzien van een laagje witte verf is eveneens noodzakelijk voor vaste montage, waardoor de weerbestendigheid verbeterd. (hammerit white)

Veel knutselgenot,

73 de ON4AWM, Walter