ประเด็นท้าทาย เรื่อง การพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง การอ่านจับใจความสำคัญ ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ด้วยการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบ Active Learning โดยใช้เทคนิคบันได 6 ขั้น ในรายวิชาภาษาไทย
ประเด็นท้าทาย เรื่อง การพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง การอ่านจับใจความสำคัญ ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ด้วยการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบ Active Learning โดยใช้เทคนิคบันได 6 ขั้น ในรายวิชาภาษาไทย
การอ่าน ถือเป็นทักษะที่มีความสำคัญเป็นอย่างยิ่งในการสื่อสาร ซึ่งนอกจากจะเกี่ยวข้องกับวิชาภาษาไทยโดยตรงแล้ว การเขียนยังเป็นเครื่องมือสำคัญที่นักเรียนจะใช้ในการรับสาร ทั้งข้อเท็จจริงและข้อคิดเห็นที่อยู่ในสารประเภทต่าง ๆ ที่ตนรับมาในชีวิตประจำวันอีกด้วย นอกจากนี้ การมีทักษะการอ่านที่ดียังสามารถต่อยอดในสิ่งต่าง ๆ ได้หลากหลาย แต่จากการจัดการเรียนรู้ในชั้นเรียนพบว่า นักเรียนยังขาดทักษะการอ่าน โดยเฉพาะอย่างยิ่งการอ่านจับใจความสำคัญ แต่จากการประเมินผลด้านความฉลาดรู้เรื่องการอ่าน (Reading Literacy) จากการทดสอบ PISA พบว่า สมรรถนะด้านความฉลาดรู้เรื่องการอ่านของนักเรียนไทยลดลง เมื่อเทียบกับผลการทดสอบของประเทศอื่นที่เข้าร่วม ซึ่งการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบ Active Learning โดยเทคนิคบันได 6 ขั้น มีความน่าสนใจ เป็นกระบวนการที่จะช่วยให้ผู้เรียนได้มีสมรรถนะด้านการอ่านที่สูงขึ้น ครูผู้สอนจึงได้เลือกวิธีดังกล่าวมาใช้ในการพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง การอ่านจับใจความสำคัญ ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2
1. วิเคราะห์ตัวชี้วัดที่เกี่ยวข้องกับเรื่อง การเขียนเชิงสร้างสรรค์ ในหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 (ฉบับปรับปรุงพุทธศักราช 2561) และหลักสูตรสถานศึกษาโรงเรียนมะขามสรรเสริญ ฉบับปรับปรุง พุทธศักราช 2563
2. ปรับปรุงหน่วยการเรียนรู้ โดยวิเคราะห์เนื้อหาและกำหนดเนื้อหาเพื่อความเหมาะสมในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบ Active Learning โดยใช้เทคนิคบันได 6 ขั้น
3. เขียนแผนจัดการเรียนรู้โดยเน้นกิจกรรมการเรียนรู้แบบ Active Learning โดยใช้กระบวนการกลุ่ม ที่ให้ผู้เรียนได้ค้นพบองค์ความรู้ด้วยตนเอง แผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่นักเรียนสามารถเรียนรู้ด้วยตนเองได้อย่างมีประสิทธิภาพ
4. สร้างสื่อการเรียนรู้ให้สอดคล้องกับการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบ Active Learning โดยเป็นสื่อที่ทำให้นักเรียนสามารถค้นพบองค์ความรู้ได้ด้วยตนเอง
5. ประเมินผลสัมฤทธิ์ก่อนเรียนด้วยแบบทดสอบก่อนเรียน
6. จัดกิจกรรมการเรียนรู้ตามแผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ข้างต้น โดยมีผู้บริหาร หัวหน้ากลุ่มสาระ หรือครูในกลุ่มสาระการเรียนรู้ภาษาไทยร่วมสังเกตการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ในห้องเรียน และสะท้อนผลการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่เกิดขึ้น เพื่อนำผลไปใช้ในการปรับปรุงแผนการจัดการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ และสื่อการเรียนรู้
7. ประเมินผลสัมฤทธิ์หลังเรียน ด้วยแบบทดสอบหลังเรียน
8. ปรับปรุงหรือพัฒนาแผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ และสื่อการเรียนรู้ให้มีคุณภาพมากขึ้นตามผลการสะท้อนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ และผลการประเมินผลสัมฤทธิ์หลังเรียน
เชิงปริมาณ
ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชาภาษาไทย ของนักเรียนที่ได้ใช้กระบวนการจัดการเรียนรู้แบบ Active Learning โดยใช้เทคนิคบันได 6 ขึ้นผ่านเกณฑ์ที่กำหนด (ร้อยละ 70 ของคะแนนเต็ม) คิดเป็นร้อยละ 70 ขึ้นไปจากนักเรียนทั้งหมด
เชิงคุณภาพ
นักเรียนสามารถสร้างองค์ความรู้ด้วยตนเอง และนำองค์ความรู้ที่ได้มาใช้ หรือแก้ปัญหาในสถานการณ์ ต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวัน
สรุปผลการดำเนินงาน
1. นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 จำนวน 33 คน ได้รับการพัฒนาทักษะการอ่านจับใจความสำคัญ โดยใช้กิจกรรมดำเนินการพัฒนาสมรรถนะการอ่านขั้นสูงผ่านกระบวนการจัดการเรียนรู้ด้วยเทคนิคบันได 6 ขั้น สู่การอ่านจับใจความสำคัญ โดยมีคะแนนทดสอบก่อนเรียนผ่านเกณฑ์คิดเป็นร้อยละ 51.22 มีคะแนนทดสอบหลังเรียนผ่านเกณฑ์คิดเป็นร้อยละ 81.24 และมีคะแนนหลังเรียนมากกว่าร้อยละ 70
2. นักเรียนทั้งหมดมีความพึงพอใจต่อการจัดการเรียนรู้ด้วยกิจกรรม ดำเนินการพัฒนาสมรรถนะการอ่านขั้นสูงผ่านกระบวนการจัดการเรียนรู้ด้วยเทคนิคบันได 6 ขั้น สู่การอ่านจับใจความสำคัญ มีค่าเฉลี่ยอยู่ในระดับ มากขึ้นไป
ข้อเสนอแนะ
1. การจัดกิจกรรมการจัดการเรียนรู้ด้วยเทคนิคบันได 6 ขั้น สู่การอ่านจับใจความสำคัญ เนื้อหาที่ใช้ควรสอดคล้องกับความสนใจและระดับความสามารถของนักเรียน หากนักเรียนมีความยากลำบากในการจับใจความ อาจพิจารณาเลือกบทความที่ง่ายขึ้นหรือใช้สื่อเสริมเพื่อช่วยให้นักเรียนเข้าใจเนื้อหามากขึ้น
2. หากพบว่านักเรียนยังไม่สามารถสรุปใจความสำคัญได้ดี ควรเพิ่มเวลาในการสรุปเนื้อหาและให้คำแนะนำในการสร้างแผนผังความคิด (Mind Map) หรือนำเสนอเทคนิคการสรุปเนื้อหาเพิ่มเติม
ผลความสำเร็จ
จากการจัดกิจกรรมการเรียนรู้เพื่อพัฒนาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน เรื่อง การอ่านจับใจความสำคัญ ของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ด้วยการจัดกิจกรรมการเรียนรู้แบบ Active Learning โดยใช้เทคนิคบันได 6 ขั้น ในรายวิชาภาษาไทย ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 จำนวน 33 คน
1. ผู้เรียนสามารถจับใจความสำคัญของสิ่งที่อ่านได้ง่ายขึ้น
2. ผู้เรียนสามารถนำทักษะการจับใจความสำคัญ มาประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้
ตัวอย่างชุดกิจกรรมฝึกทักษะ
ตัวอย่างผลงานนักเรียน
ตัวอย่างข้อสอบวัดผลการเรียนรู้