โรงเรียนคณะราษฎร์บำรุงปทุมธานี เป็นโรงเรียนมัธยมศึกษาขนาดใหญ่ สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต 4 ปัจจุบันเปิดสอนแบบสหศึกษาทั้งในระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น และชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย

การถือกำเนิดของ "โรงเรียนสตรีประจำจังหวัดปทุมธานี"
พ.ศ. 2472 ได้มีการก่อตั้งโรงเรียนที่สอนหนังสือให้แก่สตรีในจังหวัดปทุมธานีเป็นครั้งแรก ใช้ชื่อว่า "โรงเรียนสตรีปทุมธานี" โดยพื้นที่ของโรงเรียนตั้งอยู่บริเวณที่ทำการเทศบาลเมืองปทุมธานีในปัจจุบัน และมีนางสาวอรุณ พิศลยบุตร ดำรงตำแหน่งครูใหญ่คนแรกของโรงเรียน
กิจการของโรงเรียนสตรีปทุมธานีดำเนินมาเป็นเวลาหลายปี นางสาวอรุณ พิศลยบุตร และนายวิโรจน์ กมลพันธ์ ธรรมการจังหวัดปทุมธานีในขณะนั้น ได้หารือข้อปัญหาเกี่ยวกับสภาพที่ตั้งของโรงเรียนที่มีพื้นที่คับแคบ ไม่สามารถขยายพื้นที่ของโรงเรียนได้ ทั้งยังไม่มีรั้วรอบขอบชิด และตั้งอยู่ใกล้กับสถานีตำรวจภูธรเมืองปทุมธานีมาก จึงไม่เหมาะสมที่พัฒนาให้บริเวณนี้เป็นสถานศึกษาต่อไป แต่ยังมิทันได้ดำเนินการนายวิโรจน์ กมลพันธ์ก็ย้ายไปเสียก่อน

จากฝั่งตะวันตกสู่ฝั่งตะวันออก
พ.ศ. 2478 นางสาวอรุณ พิศลยบุตร และขุนศึกษาการพิสิษฐ์ ศึกษาธิการจังหวัดปทุมธานีในขณะนั้น ได้ขอความอนุเคราะห์จากพระครูบวรธรรมกิจ (หลวงปู่เทียน) เจ้าอาวาสวัดโบสถ์ อำเภอเมือง จังหวัดปทุมธานี เพื่อขอใช้พื้นที่ธรณีสงฆ์ของวัดจัดตั้งเป็นสถานศึกษาแห่งใหม่แทนพื้นที่เดิมที่มีความคับแคบ ซึ่งได้รับความอนุเคราะห์จากจากพระครูบวรธรรมกิจ (หลวงปู่เทียน) มอบธรณีสงฆ์ให้ใช้เป็นสถานที่ตั้งสถานศึกษาแห่งใหม่บนเนื้อที่ธรณีสงฆ์ประมาณ 6 ไร่ 7 ตารางวา เมื่อวันที่ 28 มกราคม พ.ศ. 2478

ที่มาของชื่อ "คณะราษฎร์บำรุง"
หลวงนรกิจกำจร (ชื้น วรคามิน) ผู้ว่าราชการจังหวัดปทุมธานีในขณะนั้น ร่วมกันสำนักงานศึกษาธิการจังหวัดปทุมธานี ดำเนินการขอความอนุเคราะห์เงินทุนช่วยเหลือในการก่อสร้างอาคารเรียนหลังใหม่จากสโมสรคณะราษฎร เป็นจำนวนเงิน 9,031 บาท โดยเป็นอาคารเรียนไม้ 2 ชั้น จำนวน 10 ห้องเรียน ความกว้าง 12 เมตร และความยาว 28 เมตร มีมุขหน้า 2 มุข และมีระเบียงเชื่อมอยู่ตรงกลางอาคาร
พ.ศ. 2480 อาคารเรียนหลังใหม่ก่อสร้างแล้วเสร็จ โดยมีพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉลิมพลฑิฆัมพร ทรงเสด็จเป็นประธานในพิธีเปิดอาคารเรียน และมีการเปลี่ยนชื่อโรงเรียนจาก "โรงเรียนสตรีปทุมธานี" มาเป็น "โรงเรียนสตรีปทุมธานี คณะราษฎร์บำรุง 3"

การเปลี่ยนชื่อโรงเรียนครั้งที่ 3
พ.ศ. 2506 นางประจวบ ชำนิประศาสน์ ผู้อำนวยการโรงเรียนในขณะนั้นได้ดำเนินการเปลี่ยนชื่อโรงเรียนจาก โรงเรียนสตรีปทุมธานี "คณะราษฎร์บำรุง 3" มาเป็น โรงเรียนคณะราษฎร์บำรุง 3 จังหวัดปทุมธานี ใช้อักษรย่อ ค.บ.

จากอดีตสู่ปัจจัน
พ.ศ. 2522 นางวณิช เฟื่องทอง ผู้อำนวยการโรงเรียนในขณะนั้นได้ดำเนินการเปลี่ยนชื่อโรงเรียนจาก โรงเรียนคณะราษฎร์บำรุง 3 จังหวัดปทุมธานี มาเป็น โรงเรียนคณะราษฎร์บำรุงปทุมธานี ใช้อักษรย่อ ค.ป. และใช้ชื่อดังกล่าวมาจนถึงปัจจุบัน