แนวทางดำเนินการ ๒๙ ประการสู่ความเป็นโรงเรียนวิถีพุทธ
นโยบาย รมต.กระทรวงศึกษาธิการ
แนวทางดำเนินการ ๒๙ ประการสู่ความเป็นโรงเรียนวิถีพุทธ
แนวทางดำเนินการ ๒๙ ประการสู่ความเป็นโรงเรียนวิถีพุทธ
อัตลักษณ์ ๒๙ ประการสู่ความเป็นโรงเรียนวิถีพุทธ การศึกษาและพัฒนาอัตลักษณ์โรงเรียนวิถีพุทธที่ได้ดำเนินมานั้นได้มีขั้นตอนที่ผ่านมาดังนี้
๑. การคัดเลือกกลุ่มตัวอย่างเพื่อศึกษา เพื่อให้การศึกษาและพัฒนาอัตลักษณ์โรงเรียนวิถีพุทธครอบคลุมและเป็นตัวแทนที่ดีของโรงเรียน ได้มีการพัฒนาเครื่องมือสำหรับการรับสมัครโรงเรียนทั่วไปประเทศทั้งที่เป็นโรงเรียนวิถีพุทธและไม่เป็นโรงเรียนวิถีพุทธผ่านเครือข่ายอินเตอร์เน็ตด้วยเว็บไซต์ http://www.vitheebuddha.com เพื่อให้โรงเรียนที่มีความพร้อมและสนใจได้ลงทะเบียนสมัคร โดยโรงเรียนจะต้องส่งข้อมูลเพื่อใช้ประกอบในการพิจารณาโรงเรียนวิถีพุทธประกอบด้วย ข้อมูลพื้นฐานของโรงเรียน และข้อมูลการดำเนินงานตามแนวทาง ๒๙ ประการสู่ความเป็นโรงเรียนวิถีพุทธ
๒. จัดทำสนทนากลุ่ม (Focus group) โดยนำโรงเรียนทั้งหมด จำนวน ๕๑ โรง โรงเรียนที่เป็นตัวแทนของโรงเรียนวิถีพุทธ ๑๒ ประชุมออนไลน์เพื่อแลกเปลี่ยนเรียนรู้ รับฟังปัญหา อุปสรรค ข้อเสนอแนะการดำเนินงานตามแนวทาง ๒๙ ประการสู่ความเป็นโรงเรียนวิถีพุทธเพื่อสังเคราะห์หาข้อสรุป แนวปฏิบัติของการพัฒนาอัตลักษณ์โรงเรียนวิถีพุทธ โดยการแบ่งกลุ่มออกเป็น ๘ สหวิทยาเขต โรงเรียนแกนนำกับไม่เป็นโรงเรียนแกนนำ และโรงเรียนที่มีระดับมากที่สุดกับน้อยที่สุด
๓. โรงเรียนนำแนวปฏิบัติของการพัฒนาอัตลักษณ์โรงเรียนวิถีพุทธ ไปใช้ในสภาพจริง
๔. ประเมินผลโดยคณะทำงานประเมินผล เพื่อตรวจสอบผลสำเร็จของการดำเนินงานโดยใช้กรอบแนวคิด CIPP model ของสตัฟเฟิลบีม (Stufflebeam) ได้แก่ การประเมินสภาพแวดล้อม การประเมินปัจจัยนำเข้า การประเมินกระบวนการ และการประเมินผลผลิตที่ได้ จากผู้มีส่วนได้ส่วนเสียได้แก่ ประชาชนในพื้นที่ บุคลากรในโรงเรียน นักเรียน สำนักงานเขตพื้นที่
๕. สรุปผลการดำเนินงานและรายงาน สรุปผลและรายงานอัตลักษณ์โรงเรียนวิถีพุทธ การประเมินผลความสำเร็จของโครงการต่อสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน เพื่อเป็นแนวทางในการนำไปปฏิบัติ ซึ่งจากแนวทางการดำเนินการที่รับทราบร่วมกันตั้งแต่เริ่มต้น คณะผู้บริหาร ครู ได้ร่วมกันวิเคราะห์ สังเคราะห์ แนวทางดำเนินการเดิม ยกร่างเป็นแนวทางดำเนินการ ที่เป็นรูปธรรม
จึงเห็นสมควรที่จะมีการได้พัฒนาตนเองไปสู่ความเป็นอัตลักษณ์ ๒๙ ประการของความเป็นโรงเรียนวิถีพุทธ และเพื่อให้เป็นแนวทางการในพัฒนาให้เป็นโรงเรียนวิถีพุทธที่สมบูรณ์แบบ และเป็นแนวทางต่อๆ ไป ได้กำหนดให้ ๒๙ ประการสู่ความเป็นโรงเรียนวิถีพุทธ เป็นแนวทางของการประเมินถึงความเป็นไปได้ในแต่ละด้าน
แนวทางดำเนินการ ๒๙ ประการสู่ความเป็นโรงเรียนวิถีพุทธ ประกอบด้วย
๑. ด้านกายภาพ ๗ ประการ
๑.๑ มีป้ายโรงเรียนวิถีพุทธ
๑.๒ มีพระพุทธรูปหน้าโรงเรียน
๑.๓ มีพระพุทธรูปประจำห้องเรียน
๑.๔ มีพระพุทธศาสนสุภาษิต วาทะธรรม พระราชดำรัสติดตามที่ต่างๆ
๑.๕ มีความสะอาด สงบ ร่มรื่น
๑.๖ มีห้องพระพุทธศาสนาหรือลานธรรม
๑.๗ ไม่มีสิ่งเสพติด เหล้า บุหรี่ ๑๐๐ %
๒. ด้านการเรียนการสอน ๕ ประการ
๒.๑ บริหารจิต เจริญปัญญา ก่อนเข้าเรียน เช้า บ่าย ทั้งครู และ นักเรียน
๒.๒ บูรณาการวิถีพุทธ ทุกกลุ่มสาระ และในวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา
๒.๓ ครู พานักเรียนทำโครงงานคุณธรรม กิจกรรมจิตอาสาสัปดาห์ละ ๑ ครั้ง
๒.๔ ครู ผู้บริหาร และ นักเรียน ทุกคน ไปปฏิบัติศาสนกิจที่วัดเดือนละ ๑ ครั้ง มีวัดเป็นแหล่งเรียนรู้
๒.๕ ครู ผู้บริหาร และ นักเรียนทุกคน เข้าค่ายปฏิบัติธรรมอย่างน้อยปีละ ๑ ครั้ง
๓. ด้านพฤติกรรม ครู ผู้บริหารโรงเรียน และนักเรียน ๕ ประการ
๓.๑ รักษาศีล ๕
๓.๒ ยิ้มง่าย ไหว้สวย กราบงาม
๓.๓ ก่อนรับประทานอาหารจะมีการพิจารณาอาหารรับประทานอาหาร ไม่ดัง ไม่หก ไม่เหลือ
๓.๔ ประหยัด ออม ถนอมใช้ เงิน และ สิ่งของ
๓.๕ มีนิสัยใฝ่รู้ สู้สิ่งยาก
๔. ด้านการส่งเสริมวิถีพุทธ ๘ ประการ
๔.๑ ไม่มีอาหารขยะขายในโรงเรียน
๔.๒ ไม่ดุ ด่า นักเรียน
๔.๓ ชื่นชมคุณความดี หน้าเสาธงทุกวัน
๔.๔ โฮมรูมเพื่อสะท้อนความรู้สึก เช่นความรู้สึกที่ได้ทำความดี
๔.๕ ครู ผู้บริหาร และนักเรียน มีสมุดบันทึกความดี
๔.๖ ครู ผู้บริหาร และนักเรียน สอบได้ธรรมศึกษาตรีเป็นอย่างน้อย
๔.๗ บริหารจิต เจริญปัญญา ก่อนการประชุมทุกครั้ง
๔.๘ มีพระมาสอนอย่างสม่ำเสมอ
๕. ด้านกิจกรรมประจำวันพระ ๔ ประการ
๕.๑. ใส่เสื้อขาวทุกคน
๕.๒. ทำบุญใส่บาตร ฟังเทศน์
๕.๓. รับประทานอาหารมังสวิรัติในมื้อกลางวัน
๕.๔ สวดมนต์แปล