MODELบริหารสถานศึกษา

รูปแบบการพัฒนาคุณภาพการศึกษา 2K DTK Q4GS Model  คือ รูปแบบการบริหารจัดการ ภายใต้แนวทางศาสตร์พระราชา ที่สอดคล้องกับสถานการณ์ปัจจุบัน โดยเป็นรูปแบบการบริหารจัดการสถานศึกษาเป็นแบบแผนในการปฏิบัติ  ที่เกี่ยวข้องสัมพันธ์กันเชิงระบบ อันจะนำไปสู่การดำเนินงานที่เป็นไปอย่างต่อเนื่องจนเกิดความยั่งยืน ประกอบด้วย ปัจจัยนำเข้า (Input) กระบวนการ (Process) ผลผลิต (Output) และผลลัพธ์ (Outcome) โดยมีการสะท้อน ผลกลับทั้งปัจจัยและกระบวนการ ดังนี้

1. ปัจจัยนำเข้า (Input) หมายถึง สภาพการปฏิบัติงานและความต้องการในการพัฒนา สถานศึกษา  สู่ความเป็นโรงเรียนดีใกล้บ้าน ประกอบด้วย ผู้บริหารสถานศึกษา ครู และนักเรียน โรงเรียนขนาดกลางในจังหวัดราชบุรี และผลการวิเคราะห์บริบท นโยบายของกระทรวงศึกษาธิการ สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และนโยบายของสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาราชบุรี

2. กระบวนการ (Process) หมายถึง กระบวนการที่ใช้ในการพัฒนาคุณภาพการบริหารจัดการคุณภาพสถานศึกษาให้ถึงเป้าหมาย และผลลัพธ์สุดท้าย ด้วยการบริหารแบบมีส่วนร่วมโดยใช้โรงเรียนเป็นฐาน ขับเคลื่อนการดำเนินงานด้วยระบบ PDCA น้อมนำแนวทางศาสตร์พระราชามาเป็นแนวทางหลักในการพัฒนา ยึดหลัก    ธรรมาภิบาลและระบบการประกันคุณภาพ  (2K Q4GS Model)

K1 [ในหลวงรัชกาลที่ 9] : วิธีการของศาสตร์พระราชา คือ เข้าใจ เข้าถึง พัฒนา โดยต้องเข้าใจ เข้าถึง พัฒนา คน วัตถุ สังคม สิ่งแวดล้อม และวัฒนธรรม (สุเมธ ตันติเวชกุล, 2554 : 54)

  เข้าใจ หมายถึง การเข้าใจบริบทของของสถานศึกษาและทิศทางการพัฒนา ประกอบด้วย การใช้ข้อมูลที่มีอยู่แล้ว การใช้และแสวงหาข้อมูลเชิงประจักษ์ การวิเคราะห์และการวิจัย การทดลองใช้จนได้ผลจริง  “การศึกษาข้อมูลและร่วมมือประสานงานกับทุกภาคส่วนในการพัฒนาคุณธรรมในโรงเรียน และการทำงานด้วยความเข้าใจและก่อให้เกิดประโยชน์แก่ส่วนรวม”

  เข้าถึง หมายถึง การระเบิดจากข้างใน เน้นพัฒนาคนให้เกิดการความตระหนักถึงความจำเป็นในการพัฒนา เข้าใจกลุ่มเป้าหมายในการพัฒนา คุณภาพที่ต้องการให้เกิดกับกลุ่มเป้าหมาย และสร้างปัญญาสังคม เกิดองค์ความรู้ในการพัฒนาตนเองสู่ความยั่งยืน “การจัดการองค์กรอย่างมีระบบ วิสัยทัศน์ และทิศทางที่ขัดเจน และการสร้างความรู้ให้กับครูและบุคลากรในการดำเนินงานตามนวัตกรรมการพัฒนาการบริหารและการจัดการให้เกิดคุภาพที่มีความชัดเจนและยั่งยืน”

K2 [ในหลวงรัชกาลที่ 10]  พระปฐมบรมราชโองการ พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราลงกรณ พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว “เราจะสืบสาน รักษาและต่อยอด และครองแผ่นดินโดยธรรมเพื่อประโยชน์สุขแห่งอาณาราษฎรตลอดไป”

  พัฒนา สืบสาน รักษา ต่อยอด หมายถึง การพัฒนาที่ประชาชนเริ่มต้นด้วยตนเอง พึ่งพาตนเองได้ และมีต้นแบบในการเผยเพร่ความรู้ให้ประชาชนได้รับรู้และนำไปประยุกต์ใช้ การประยุกต์แห่งศาสตร์พระราช ต้องทำให้ด้วยความรัก ความปรารถนาและด้วยใจ ต้องประยุกต์ใช้อย่างยั่งยืน ไม่ยึดติดตามตำรา ตามบุคคล ภูมิสังคม สภาพพื้นที่ และสถานการณ์ตัวอย่างของการประยุกต์แห่งศาสตร์พระราชา “การปรับประยุกต์ใช้ความรู้ ในการพัฒนางานอย่างเหมาะสม และการถ่ายทอดความรู้เพื่อสร้างความเข้มเข็งในองค์กรการดำเนินงานตามนวัตกรรมการพัฒนาการบริหารจัดการสู่คุณภาพของสถานศึกษาที่มีความชัดเจนและยั่งยืน”

[D] = Decentralization and development

[D] = Decentralization : การกระจายอำนาจ คือ การกระจายอำนาจการบริหารงานบนพื้นฐานความพร้อมและความสอดคล้อง โดยยึดหลักการมีส่วนร่วม มุ่งผลสำเร็จ คุณภาพ และความรับผิดชอบ ในเขตเขตภารกิจตามโครงสร้างการบริหารงานของสถานศึกษา  การบริหารวิชาการ การบริหารงบประมาณ การบริหารงานบุคคล และบริหารทั่วไป

[D] = Development : การพัฒนา คือ การพัฒนาการสถานศึกษา ในเรื่องของหลักสูตร ระบบการบริหารจัดการ ครูและบุคลากร อาคารสถานที่ สื่อเทคโนโลยี และนวัตกรรมการเรียนรู้ ร่วมถึงเครือข่ายร่วมพัฒนาโรงเรียน มีการพัฒนาให้ได้มาตรฐาน มีคุณภาพ โดยน้อมนำวิธีการแห่งศาสตร์พระราชาเป็นแนวทางหลักในการดำเนินงาน  เข้าใจ เข้าถึง พัฒนา สืบสาน รักษา ต่อยอด  พัฒนาโรงเรียน ผู้บริหาร ครู  บุคลากร และนักเรียน ให้มีคุณภาพเป็นที่ยอมรับและเชื่อมั่นของชุมชน

[T] = Teamwork and Technology

[T] = Teamwork : การทำงานเป็นทีม คือ การพัฒนาทีมงานให้มีความเข้มแข็ง มีความพร้อมในการปฏิบัติงาน โดยใช้หลักการมีส่วนร่วม หลักประชาธิปไตย เคารพความคิดเห็นซึ่งกันและกัน และการทำงานเป็นทีม โดยสร้างทีมงานในด้านต่างๆ ตามความถนัด เพื่อให้ร่วมกันขับเคลื่อนงานและกิจกรรมตามแผนงานที่วางไว้

[T] = Technology : การใช้เทคโนโลยี คือ การนำเทคโนโลยีมาปรับใช้ในการพัฒนางานด้านการศึกษา สร้างพัฒนานวัตกรรมในการบริหารจัดการและการจัดการเรียนรู้

[K] = Knowledge Management and Knowledge transfer

[K] =  Knowledge Management :  คือ การจัดการความรู้หรือสร้างองค์ความรู้ที่มีอยู่ในองค์กร ทั้งในตัวบุคคลและเอกสาร เพื่อให้คนในองค์กรสามารถเข้าถึงความรู้ และนำมาพัฒนาตนเองรวมถึงพัฒนาองค์กรให้เกิดประโยชน์สูงสุดทุกด้าน

[K] = Knowledge transfer : การสร้างองค์ความรู้และถ่ายทอดองค์ความรู้และประสบการณ์ ที่จะนำไปสู่การพัฒนาคุณภาพการบริหารและจัดการงานด้านการศึกษาและการจัดการเรียนรู้ที่มีความชัดเจนและยั่งยืน

         3. เป้าหมาย (Output) หมายถึง คุณภาพที่ต้องการให้เกิดที่เป็นเป้าหมายของการพัฒนา ประกอบด้วย

          Q1 [Quality Students] นักเรียนคุณภาพ : นักเรียนเป็นคนดี เก่ง และมีความสุข ตามความหวังของสังคม และเป็นไปตามเกณฑ์มาตรฐานคุณภาพที่กำหนด โดยพิจารณาได้จากทักษะ 3R8C  ซึ่งเป็นทักษะสำคัญในศตวรรษที่ 21

       Q2 [Quality School Director] ผู้บริหารคุณภาพ : ผู้บริหารมีคุณลักษณะตามมาตรฐานวิชาชีพผู้บริหารสถาน โดยมุ่งสร้างความเข้มแข็งให้เกิดแก่ชุมชนสามารถพึ่งพาตนเองได้ สามารถวัดได้จาก 3 ประเด็น ดังต่อไปนี้

    1) ผู้บริหารมีสมรรถนะในการปฏิบัติงานตามมาตรฐานตำแหน่งอย่างมีประสิทธิภาพ

    2) ผู้บริหารใช้เทคโนโลยีและนวัตกรรมและนวัตกรรมในการปฏิบัติงาน

          Q3 [Quality Teachers] ครูคุณภาพ : ครูมีคุณลักษณะตามาตรฐานวิชาชีพตามข้อบังคับคุรุสภาว่าด้วยมาตรฐานวิชาชีพ (ฉบับที่ 4) พ.ศ. 2562 ครูที่ครองตน ครองคน ครองงานเป็นแบบอย่างที่ดี และจัดการเรียนรู้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ สามารถโน้มน้าว จูงใจให้นักเรียนเกิดความพึงพอใจและมีความร่วมมือในการเรียนรู้และพัฒนาตนเองได้อย่างมีความสุข สามารถวัดได้จาก 6 ประเด็น ต่อไปนี้

    1) ครูมีการพัฒนาความรู้ ความสามารถ ตามสมรรถนะและมาตรฐานวิชาชีพ

   2) ครูจรรยาบรรณในวิชาชีพและจิตวิญญาณความเป็นครู

    3) ครูจัดการเรียนรู้แบบ Active Learning

    4) ครูจัดการเรียนรู้ด้วยเทคโนโลยีและนวัตกรรม

    5) ครูมีสมรรถนะในการปฏิบัติงานตามมาตรฐานตำแหน่งอย่างมีประสิทธิภาพ

    6) ครูใช้เทคโนโลยีและนวัตกรรมและนวัตกรรมในการปฏิบัติงาน

         Q4 [Quality School] โรงเรียนคุณภาพ : โรงเรียนมีคุณภาพ โดยยึดตามแนวทางการพัฒนา คุณภาพมาตรฐานการจัดการศึกษาขั้นพื้นฐาน ในด้านคุณภาพผู้เรียน คุณภาพการจัดการเรียนการสอน คุณภาพการบริหารจัดการตอบสนองความต้องการของชุมชนและเป็นไปตามความคาดหวังของสังคม สามารถวัดได้จาก 5 ประเด็น ดังต่อไปนี้

   1) โรงเรียนมีการพัฒนา ปรับปรุง แลบริหารหลักสูตรสอดคล้องตามความต้องการของผู้เรียน และบริบทอย่างมีประสิทธิภาพ

   2) โรงเรียนบริหารตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง

   3) โรงเรียนมีการขับเคลื่อนการจัดการศึกษาเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตและสิ่งแวดล้อม

   4) โรงเรียนมีเครือข่ายความร่วมมือในการบริหารจัดการ

   5) โรงเรียนมีการปฏิบัติงานเป็นตามมาตรฐานการปฏิบัติงานโรงเรียนมัธยมศึกษา

         4. ผลลัพธ์สุดท้าย (Outcome) หมายถึง คุณภาพที่ต้องการให้เกิดที่เป็นเป้าหมายของการพัฒนา   

[GS] Good School : โรงเรียนดีใกล้บ้าน/ผลลัพธ์สุดท้ายของคุณภาพนักเรียน การเป็นคนดี เก่ง และมีความสุข