การเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยี มีสาเหตุหรือปัจจัยมาจากหลายด้าน เช่น ปัญหา ความต้องการ ความก้าวหน้าของศาสตร์ต่าง ๆ เศรษฐกิจ สังคม โดยอาจเป็นการปรับปรุงกระบวนการผลิต ลักษณะทางกายภาพ วัสดุ หน้าที่ใช้สอย ระบบกลไกการทำงาน การใช้งาน รวมถึงประสิทธิภาพของวิธีการ สิ่งของเครื่องใช้หรือผลิตภัณฑ์
ตั้งแต่สมัยโบราณมนุษย์รู้จักประดิษฐ์สิ่งของเครื่องใช้หรือคิดวิธีการเพื่อช่วยแก้ปัญหาหรือสนองความต้องการในการดำรงชีวิต ซึ่งสิ่งของเครื่องใช้หรือวิธีการนั้นได้รับการพัฒนาอย่างต่อเนื่องให้เหมาะสมกับแต่ละยุคสมัย เช่น การเก็บเกี่ยวข้าวในอดีตมนุษย์ใช้เครื่องมือเก็บเกี่ยวอย่างง่าย โดยใช้แรงงานคนจำนวนมาก ต่อมามีการประดิษฐ์เครื่องเกี่ยวข้าว เครื่องสีข้าวทำให้ผลิตข้าวได้มากขึ้น ใช้เวลาน้อยลง วิธีเกษตรกรรมจึงเปลี่ยนแปลงไป
ผลิตภัณฑ์หรือวิธีการที่พบเห็นในปัจจุบัน หากศึกษาย้อนกลับไปในอดีตจะพบว่ามีการเปลี่ยนแปลงไปหลายด้าน ตัวอย่างเช่น
การศึกษาและวิเคราะห์การเปลี่ยนแปลงของสิ่งของเครื่องใช้หรือวิธีการนั้น ทำให้เราเรียนรู้ถึงสาเหตุหรือปัจจัยที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลง เพื่อให้สิ่งของเครื่องใช้หรือวิธีการสามารถแก้ปัญหาหรือสนองความต้องการ หรือเพิ่มความสามารถในการทำงานของมนุษย์ การเปลี่ยนแปลงสิ่งของเครื่องใช้หรือวิธีการสะท้อนให้เห็นถึงองค์ความรู้ที่มนุษย์ค้นพบมากขึ้น และนำมาประยุกต์ใช้ในการพัฒนาเทคโนโลยีอย่างต่อเนื่อง และส่งผลต่อการดำรงชีวิตและสังคมมนุษย์อย่างชัดเจน ดังตัวอย่างต่อไปนี้
ปัญหาหรือความต้องการ ?
ตอบ มนุษย์ใช้ความร้อนในการประกอบอาหาร จึงเกิดความต้องการอุปกรณ์หรือเครื่องมือสร้างความร้อนที่เหมาะสำหรับการใช้งาน เช่น ตั้งภาชนะได้ จุดไฟง่าย
การเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยีนั้น เป็นสิ่งของเครื่องใช้หรือวิธีการ ?
ตอบ สิ่งของเครื่องใช้
ตารางวิเคราะห์สาเหตุหรือปัจจัยที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงและผลการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยีเตา ?
ตอบ
4. ผู้เรียนเลือกใช้เตาแบบใดที่เหมาะสมกับบริบทตนเอง เพราะเหตุใด ?
ตอบ ขึ้นอยู่กับเหตุผลของผู้เรียน เช่น เลือกเตาอั้งโล่ เพราะใช้เชื้อเพลิงจากวัสดุธรรมชาติ ช่วยประหยัดเงินในส่วนของแหล่งพลังงานที่ใช้กับเตาอั้งโล่
คำชี้แจง ให้นักเรียนการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยี 1 เรื่อง แล้ววิเคราะห์ในประเด็นต่อไปนี้
ปัญหาหรือความต้องการที่ทำให้เกิดเทคโนโลยีในเรื่องนั้น
การเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยีนั้น เป็นสิ่งของเครื่องใช้หรือวิธีการ
สาเหตุหรือปัจจัยใดบ้างที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลง และผลการเปลี่ยนแปลงของเทคโนโลยีนั้น
นักเรียนเลือกใช้เทคโนโลยีใดในเรื่องนั้นที่เหมาะสมกับบริบทของตนเอง เพราะเหตุใด