Over het boek

Het boek "Ouderschap zonder opvoederschap" is gebaseerd op diepte-interviews met ouders waarvan een kind perspectiefbiedend in een pleeggezin werd geplaatst. Daarnaast werden er gesprekken gevoerd met experts op het gebied van jeugd- en pleegzorg, waarbij de positie van de ouders binnen de pleegzorg een centraal thema vormde. Uit de verhalen van ouders en de gesprekken met experts heb ik de conclusie getrokken dat er binnen de jeugd- en pleegzorg meer aandacht moet komen voor de factoren die een goede samenwerking tussen ouders en pleegouders kunnen bevorderen.

De belangrijkste factor, zo blijkt uit de verhalen van de betrokken ouders, hangt samen met de positie die ouders is gegund na het opvoedingsbesluit. Dat is het besluit dat het kind niet meer terugkeert in de oorspronkelijke opvoedingssituatie bij de eigen ouders. De praktijk van nu laat zien dat binnen de jeugd- en pleegzorg wordt gekozen voor de positie van "de ouder op afstand".

Ouders spelen dan slechts een marginale rol in het leven van hun kind. In de meeste gevallen is het contact beperkt tot 1 contact per maand, al dan niet begeleid, en daarnaast raken de ouders 2 jaar na de pleeggezinplaatsing ook nog hun gezag kwijt.

Veel ouders ervaren een proces van ontouderen en gaan rivaliseren met de pleegouders. Zo ontstaat een situatie waarin irritaties ontstaan tussen ouders en pleegouders, die niet zelden ontaarden in conflicten en in verdere restricties voor ouders. Een situatie die vergelijkbaar is met langdurige vechtscheidingen met het kind tussen de strijdende partijen.

In het boek bepleit Gé Haans een paradigmashift, een radicaal andere visie. Binnen de pleegzorg zou het uitgangspunt dat pleegouders de taak van ouders overnemen, moeten worden losgelaten. De invalshoek zou moeten zijn dat pleegouders kind én ouders ondersteunen in het proces van volwassenwording van het kind. In plaats van het concept "ouder op afstand" het concept van "co-opvoederschap en het opgroeien in 2 families". Deze paradigmashift heeft grote gevolgen voor zowel de jeugd- als de pleegzorg. Bij de werving en voorlichting aan aspirant pleegouders moet het accent veel meer komen te liggen op het ondersteunen van kind en ouders en het samen opvoeden. Pleegzorgwerkers zullen toegerust moeten worden om deze complexe samenwerkingsprocessen in alle fasen van de pleegzorgplaatsing neer te zetten en te begeleiden.

De indringende verhalen van de ouders, die de kern vormen van "Ouderschap zonder opvoederschap" laten zien dat aan die paradigmashift niet valt te ontkomen.

Vanaf 15 juni 2017 is het boek verkrijgbaar in de reguliere boekhandel