“ตะกร้าพลาสติก”ของดีบางขาม

การสานตะกร้าพลาสติก เกิดจากภูมปัญญาที่มีการถ่ายทอดจากรุ่นสู่รุ่นในลักษณะของการทำเครื่องจักสานลักษณะต่างๆ ซึ่งแต่เดิมได้นำวัตถุดิบจากธรรมชาติเท่าที่จะหาได้ใกล้ตัวทำให้เกิดประโยชน์ เช่น ไม้ไผ่ หวาย เป็นต้น ซึ่งมีอยู่เป็นจำนวนมากในพื้นที่แถบนี้มาสานเป็นสิ่งของเครื่องใช้สำหรับใช้สอยในชีวิตประจำวัน

ตำบลบางขาม หมู่ 2 เห็นว่าควรจัดทำเครื่องจัดสานตะกร้าพลาสติกเนื่องจากชาวบ้านส่วนใหญ่ในพื้นที่มีความรู้เรื่องจักสานอยู่แล้ว กรอปกับ กศน.มาจัดกิจกรรมศูนย์ฝึกอาชีพชุมชน เรื่องการสานตะกร้าจากเส้นพลาสติกพอดี แค่ปรับเปลี่ยนวัสดุการสานมาเป็นเส้นพลาสติกเพื่อให้เกิดความทนทาน และสามารถออกแบบเครื่องจักสานให้หลากหลายกว่า และหากชาวบ้านคนใดจะยึดเป็นอาชีพเสริมก็สามารถทำได้และจะเป็นการอนุรักษ์ศิลปะการจักสานของคนรุ่นหลังได้สืบถอดต่อไป

อุปกรณ์การสาน

1. เส้นพลาสติก

2. ลวด(สำหรับขึ้นขอบปากตะกร้า)

3. สายยางพลาสติก

4. กรรไกร

วิธีสานตะกร้าจากเส้นพลาสติก

1) เลือกสายพลาสติก และสีสันที่ชอบ เพื่อให้เกิดลวดลายสวยงาม

2) ตัดเส้นพลาสติก ยาว 28 นิ้ว จำนวน 14 เส้น (วิธีตัดต้องให้เป็นปลายเฉียง ๆ เพื่อง่ายต่อการสอดสานต่อกัน และจำนวนเส้นขึ้นอยู่กับขนาดของผลิตภัณฑ์ที่จักสาน)

3) เริ่มจากวางเส้นพลาสติก 7 เส้น เรียงให้เสมอกัน แลนำ 7 เส้นมาขัดเป็นกากบาท ให้อยู่กึ่งกลาง และ สลับขึ้นลงบน-ล่าง จัดเส้นให้เท่ากัน

4) นำเส้นข้างใต้เส้น ประมาณเส้นที่ 3 ที่อยู่ข้างใต้นำมาสอดและเป็นการล็อก ทั้ง 2 ฝั่งซ้าย ขวา และทำการล็อกเช่นเดียวกัน ทั้งด้านบนและด้านล่าง

5) พับเส้นทุกเส้น ตามรอยที่เป็นขอบของการสาน เป็นการขึ้นรูปตะกร้า

6) เริ่มการคัดเส้นเพื่อนำขึ้นรอบทำลายของตะกร้า ใช้ความยาว 18 นิ้ว จำนวน 11 เส้น

7) จากนั้นนำเส้นที่ล็อกไว้ออก ถอยออกมา เพื่อเป็นการเตรียมเริ่มการสานขึ้นรูป

8) ทำการขึ้นเส้นมาขัดไปมายึดเกณฑ์จากตรงกลางของเส้นทั้งหมดก่อน สลับไปมาเป็นตารางไปเรื่อย ๆ

9) ชั้นที่ 2 ดันเส้นให้ชิด ก็สานสลับไปเป็นชั้น ๆ โดยจะต้องมีการล็อกเส้นเพื่อเส้นไม่ให้เลื่อนไปมาเสมอ

10) พอสานไปจนใกล้ขอบก็ทำการเหน็บเส้นให้ไปทางเดียวกัน ทิ่มลงไปทางก้นตะกร้าเพื่อเตรียมเอาเส้นมาทำขอบ

11) เริ่มทำขอบนำเส้นพลาสติก 2 เส้นประกบกัน แล้ววางทาบไปกับขอบตะกร้าดึงเส้นทีล็อกดึงกลับมา แล้วก็สานทับไปกับขอบเส้น

การสานตะกร้าจากเส้นพลาสติกนั้นถือว่าเป็นอาชีพที่สร้างรายได้ให้กับชาวบ้านชุนชนบางขามเป็นอย่างมากถ้าหากได้มีการทำรูปแบบที่น่าสนใจและนำส่งออกสู่ตลาดรับรองว่าสร้างมูลค่าได้มากมายแก่ชาวบ้านชุมชนตำบลบางขามได้อย่างแน่นอนค่ะ

ผู้ให้ข้อมูล นางจุฑามาศ จิตสำราญ

ผู้เรียบเรียง นางสาววันวิสาห์ ทองชุบ