เวียงพญากัณฑ์ Viang Phaya Gunt

ตั้งอยู่เขตบ้านท่าหลวง ต.เถินบุรี อ.เถิน ห่างจากที่ว่าการอำเภอเถินไปทางทิศใต้ประมาณ 6 กม. มีแผนผังเป็นรูปวงรีตามขวาง มีส่วนประกอบของกำแพงเมือง เหมือนรูปนกอินทรีย์กางปีกออกสองข้าง ขนาดของเมืองยาวประมาณ 1 กม. ส่วนกว้างสุดของเมืองประมาณ 300 ม. กำแพงเมืองเป็นคันดินทั้งสองชั้น มีความสูงชันมาก แนวกำแพงจากทิศตะวันออกติดแม่น้ำวังไปทางทิศตะวันตกจรดภูเขา สันนิษฐานว่าอาจเป็นเมืองหน้าด่านชั้นนอกที่สำคัญสำหรับป้องกันข้าศึกจากทางทิศใต้ มีเจ้าปกครองหัวเมืองคือ'พญากัณฑ์' หรือที่ชาวบ้านเรียกว่า 'พญากั๋น' โดยมีตำนานเล่าว่า พญากั๋น ออกรบเสียทีข้าศึกและกลับมาช่วยเหลือครอบครัวที่ถูกข้าศึกฆ่าตายไม่ทัน จึงได้คิดเสียใจ ตัดสินใจปลงชีพตนเองที่เมืองนี้เอง