อาชีพในชุมชนบ้านสัญชัย คือการทำการเกษตรการปลูกหกระเทียม เป็นส่วนมากในช่วงเดือน มีนาคม ถึงเดือน พฤษภาคม ของทุกปี เพราะเป็นพืชระยะสั้นและเป็นที่นิยมปลูกในพื้นที่อำเภอทุ่งหัวช้าง
กระเทียม เป็นพืชล้มลุก มีลำต้นสั้นอยู่ใต้ดิน ลำต้นจะมีส่วนที่เป็นกาบใบห่อซ้อนกันหลายชั้นรวมเป็นหัวทรงกลมสีม่วงแดง กาบใบชั้นนอกสุดมีสีน้ำตาลแดงและจะแห้งห่อหุ้มส่วนหัวไว้ มีใบจะเรียวยาวเป็นท่อสีเขียว ด้านในกลวง ออกเป็นกระจุก ดอกออกเป็นช่อแทงออกมาจากตรงกลางหัว ช่อดอกมีลักษณะคล้ายร่ม ดอกมีสีขาวอมม่วง ผลกลมมีเมล็ดอยู่ด้านใน เมื่อเมล็ดจะแตกออก เมล็ดทรงรีเล็กๆ สีดำ กระเทียมสามารถขยายพันธุ์ได้โดยการเพาะเมล็ด หรือจะใช้ส่วนหัวปักชำก็ได้ วิธีขยายพันธุ์โดยการปักชำหัวจะให้ผลผลิตที่รวดเร็ว และทำได้ง่าย เพียงไม่กี่ขั้นตอน
วิธีการปลูก
ปลูกกระเทียม สามารถใช้เมล็ดหรือใช้หัวปลูกได้ ถ้าปลูกหอมแดงโดยใช้เมล็ด จะใช้เวลาในการเติบโตจนถึงเก็บเกี่ยว ประมาณ 5 เดือนหรือ 150 วัน แต่ถ้าหากใช้หัวในการปลูก ในช่วงฤดูฝนจะใช้เวลา 2 เดือนหรือ 45-60 วัน ในช่วงที่อากาศเย็นจัดกระเทียมจะเจริญเติบโตค่อนข้างช้ากว่าฤดูฝน ใช้เวลาในการเติบโตนานถึง 3 เดือน หรือราวๆ 100 วัน
การให้น้ำ
ให้น้ำวันละ 2 ครั้ง เช้า – เย็น ทุกวัน โดยเวลารดน้ำ ให้รดด้านข้างโคนต้น ไม่ควรรดลงบนหัวกระเทียมโดยตรง ทั้งนี้ เริ่มงดให้น้ำ เมื่อกระเทียมเริ่มแก่เต็มที่ ใกล้เวลาเก็บเกี่ยว
การให้ปุ๋ย
ปลูกกระเทียม ไม่ต้องใส่ปุ๋ย เพียงได้รับแสงแดดที่เพียงพอ รดน้ำเช้าเย็น ก็จะเจริญเติบโตได้ดีแล้วสำหรับคนที่ปลูกลงแปลง/ไร่ แนะนำให้ใส่ปุ๋ยเคมี สูตร 5-10-5, 10-20-10, 15-15-15 ในอัตราส่วน 50 – 100 กิโลกรัม/ไร่ โดยใส่ 2 ครั้ง ครั้งที่ 1 เป็นปุ๋ยรองพื้น ครั้งที่ 2 ใส่หลังจากปลูกได้ 35 – 40 วัน โดยให้โรยด้านข้าง และ พรวนดินกลบไว้ สำหรับปุ๋ยเร่งโต ให้ใส่ปุ๋ยยูเรีย ในอัตราส่วน 20 – 25 กิโลกรัม/ไร่ หลังจากปลูกได้ 14 วัน
การเก็บเกี่ยว
อายุของการเก็บเกี่ยวนั้นขึ้นอยู่กับพันธุ์ที่ใช้ในการปลูก โดยทั่วไปพันธุ์เบาจะใช้เวลาประมาณ 75-90 วัน พันธุ์กลางจะใช้เวลา 90-120 วัน และพันธุ์หนักจะใช้เวลาประมาณ 150 วันขึ้นไป ในการเก็บเกี่ยวนั้นให้สังเกตว่าหัวกระเทียมแก่เต็มที่หรือไม่ โดยการดูว่าใบเริ่มแห้งหรือก้านดอกชูขึ้นมาหรือไม่ หากทิ้งไว้ให้แก่นานเกินไป เมื่อขุดหัวออกมา กลีบจะร่วงหล่นออกจากกันได้ง่ายและคุณภาพก็จะลดลงด้วยวิธีการเก็บเกี่ยวนั้นสามารถทำได้โดยการถอนหัวด้วยมือจากแปลงออกมา แล้วนำมาผึ่งแดดประมาณ 4-5 วัน ในตอนกลางคืนควรป้องกันการถูกน้ำค้างและฝนด้วย หลังจากผึ่งแดดแล้วให้นำเข้าไว้ในโรงเรือนที่โปร่ง มีการอากาศถ่ายเทได้สะดวก ทั้งนี้ก็เพื่อให้กระเทียมแห้งสนิท ต่อจากนั้นจึงทำความสะอาดและคัดขนาดไปพร้อมๆ กัน แล้วทำการมัดไว้เป็นพวงๆ โดยจัดด้านปลายใบมัดจุกเข้าหากัน แล้วจึงนำไปแขวนไว้ในโรงเรือนเพื่อให้ลดโกรก แต่ต้องระวังไม่ให้โดนน้ำ ละอองน้ำ หรือความชื้นใดๆ โดยเฉลี่ยแล้วจะสามารถเก็บเกี่ยวได้ 1,600 กิโลกรัม / ไร่ประโยชน์และสรรพคุณ
กระเทียมนิยมใช้เป็นส่วนประกอบของเมนูอาหารต่างๆ หรือใช้เป็นวัตถุดิบในการทำเครื่องแกง หลายๆคนอาจทราบว่าหอมแดงสามารถช่วยบรรเทาหวัด ลดอาการคัดจมูกและลดน้ำมูกได้ แต่หอมแดงยังมีสรรพคุณอีกมากมาย อาทิ แก้ท้องอืด ขับลม ลดการอักเสบ ลดระดับน้ำตาลในเลือด ช่วยเผาผลาญพลังงานในร่างกาย ลดระดับคอเลสเตอรอล ลดความเสี่ยงของการเกิดโรคหัวใจ และยังช่วยลดรอยด่างดำและรักษาสิวได้อีกด้วย
แหล่งที่มา เนื้อหา
จากผู้นำชุมชนและชาวบ้านบ้านสัญชัย
แหล่งที่มา รูปภาพ
จากชาวบ้านบ้านสัญชัย
ผู้เรียบเรียง
นางสาวทิภามณี อุปมา
ที่ตั้ง ม.7 บ้านสัญชัย ตำบลทุ่งหัวช้าง อำเภอทุ่งหัวช้าง จังหวัดลำพูน