2.วัดเขาแก้ว

วัดเขาแก้ว สังกัดคณะสงฆ์ มหานิกาย ที่ดินที่ตั้งวัดมีเนื้อที่ 2ไร่ 3 งาน 10 ตารางวา ส.ค.1 เลขที่ 940 (ตอนนี้เป็นโฉนด เลขที่ 135 388 เล่มที่ 1345 หน้า 44 อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง ที่ดินแปลงนี้มีเนื้อที่ 26 ไร่ 3 งาน 17ตารางวา)

อาณาเขตติดต่อ

ทิศเหนือ ประมาณ 6 เส้น 5 วา จดเหมืองชลประทาน

ทิศใต้ ประมาณ 2 เส้น 10 วา จดป่าที่ธรณีสงฆ์ จำนวน 1 แปลง เนื้อที่ 25 ไร่ 3 งาน 12 ตารางวา

ประวัติวัด

ตามคำบอกเล่าของคนเฒ่าคนแก่ในบ้านม่อนเขาแก้วว่าครั้งแรกวัดเขาแก้ว ตั้งอยู่ในหมู่บ้านติดกับลำห้วยโจ้ที่ไหลผ่านกลางหมู่บ้านทุกปี ถึงฤดูน้ำหลากจึงประสบปัญหาน้ำไหลนองมาท่วมวัดทุกปี ทำให้เกิดความเสียหายแก่เสนาสนะภายในวัดไม่สะดวกแก่การทำสังฆกรรมและประกอบพิธีกรรมทางศาสนาวัดหาความสงบได้ยากเพราะอยู่กลางหมู่บ้าน ดังนั้นทางพระสงฆ์กับชาวบ้านโดยมี หม่องพ่อเลี้ยงคำแดง แม่เลี้ยงคำมวล (ไม่ทราบนามสกุล) จึงได้หารื้อถึงเหตุการณ์และสถานที่ต่างๆ เกิดขึ้นจึงได้ตกลงและเห็นสมควรจะทำการย้ายวัดมาตั้งอยู่บนม่อน (เขาเล็กๆ) ที่อยู่ทางทิศใต้ก่อนจะถึงหมู่บ้านประมาณ 500 เมตร บนม่อนหรือเขาแห่งนี้เป็นที่ราบที่มีพ่อค้ามาพักอยู่บ่อยๆ ชาวบ้านในบ้านม่อนเขาแก้วและใกล้เคียงได้เห็นแสงกลมสีเขียวอำพรรณล่องลอยออกมาเล่นต้นไม้ใหญ่ที่อยู่กลางม่อนหรือเขานี้ทุกคืนวันพระ 8 และ 15 ค่ำ ทุกครั้ง ไม่ทราบแน่ชัดถึงวัน/เดือน/ปี ที่ทำการย้าย ได้ทำการก่อสร้างเสนาสนะในรูปแบบทรงของพม่าเพราะหม่องพ่อเลี้ยงคำแดง เป็นชาวพม่าจึงยึดรูปแบบในการสร้างเป็นแบบพม่า ภายหลังได้ทำการบูรณปฏิสังขรณ์เสนาสนะภายในวัดโดยเริ่มจากวิหารหรืออุโบสถ เพราะทรุดโทรมไปตามอายุกาล จึงได้สร้างรูปแบบทรงไทยล้านนาทำด้วยไม้ ครั้งต่อมาทำการบูรณปฏิสังขรณ์ขึ้นอีกครั้งในปีพ.ศ.2479 และปีพ.ศ.2482 เป็นแบบก่ออิฐถือปูนในรูปแบบทรงล้านนาที่เรียบมีลายปั้นเฉพาะหน้าบัน