1. วัดม่อนพญาแช่

วัดม่อนพระยาแช่ หรือ วัดม่อนพญาแช่ เป็นวัดสำคัญตั้งอยู่เลขที่ 279 หมู่ 1 ตำบลพิชัย อำเภอเมือง จังหวัดลำปาง ภายในวัดเป็นที่ตั้งของพระธาตุม่อนพระยาแช่ เป็นปูชนียสถานอันเก่าแก่ของจังหวัดลำปาง และได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถาน ในปี พ.ศ. 2478 วัดม่อนพระยาแช่ ตั้งอยู่บนเนินเขาชื่อ "ม่อนไก่เขี่ย" ตำบลพิชัย อำเภอเมืองลำปาง จังหวัดลำปาง สร้างขึ้นในปี พ.ศ. 2353 ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาเมื่อวันที่ 24 มกราคม พ.ศ. 2501 สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย วัดมีเนื้อที่ 350 ไร่ ส่วนใหญ่เป็นภูเขาสูง ซึ่งเป็นที่ตั้งของพระธาตุม่อนพระยาแช่ วัดม่อนพระยาแช่ แต่เดิมไม่มีพระสงฆ์จำพรรษาอยู่ประจำ จนกระทั่งในปี พ.ศ. 2499 พระครูศรีปริยัติกิติ์ ได้รับแต่งตั้งเป็นเจ้าอาวาสวัดม่อนพระยาแช่ ในปี พ.ศ. 2515 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ภูมิพลอดุลยเดช พร้อมด้วยสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ และพระเจ้าลูกเธอ ได้เสด็จพระราชดำเนินมานมัสการพระธาตุม่อนพระยาแช่ เมื่อวันที่ 16 มกราคม พ.ศ. 2515 ต่อมาเจ้าคณะจังหวัดลำปาง ได้แต่งตั้งพระครูประโชติคณารักษ์ เป็นเจ้าอาวาสวัดม่อนพระยาแช่ เมื่อวันที่ 1 ธันวาคม พ.ศ. 2522 และวัดม่อนพระยาแช่ได้รับการพัฒนาเรื่อยมา ต่อมาโครงการชลประทานลำปาง ได้สร้างอ่างเก็บน้ำห้วยโจ้ ขึ้นที่ด้านหลัง วัดม่อนพระยาแช่ เพื่อกักเก็บน้ำใว้ใช้ในวัด และในปี พ.ศ. 2524 จังหวัดลำปาง ได้อนุมัติงบประมาณก่อสร้างถนนลาดยางตลอดสาย จากถนนพหลโยธินจนเข้าถึงวัดม่อนพระยาแช่ รวมระยะทาง 5 กิโลเมตร