ภูมิปัญญาการปลูกขึ้นฉ่าย

ว่าที่ ร.อ. จำลอง บุญมา อยู่บ้านเลขที่ 117/1 หมู่ 11 บ้านหัวฝาย ตำบลหนองช้างคืน อำเภอเมืองลำพูน จังหวัดลำพูน สืบทอดภูมิปัญญาจากพ่อแม่ โดยเริ่มจากการทำเศรษฐกิจพอเพียง และพัฒนาเป็นการทำเกษตรทฤษฎีใหม่ โดยใช้ระบบ GAP ผสมผสานกับระบบเกษตรอินทรีย์ โดยมีสำนักงานเกษตรส่งเสริมและสนับสนุน ทั้งนี้ ว่าที่ ร.อ. จำลองฯ ได้รับเลือกให้เป็นเกษตรกรต้นแบบ สาขาไร่นาสวนผสม ของจังหวัดลำพูน และได้รับคัดเลือกให้เป็น ศูนย์เรียนรู้การเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตสินค้าเกษตร (ศพก.) เครือข่ายอำเภอเมืองลำพูน

การเผยแพร่ภูมิปัญญา มีนักศึกษาและกลุ่มเกษตรกรในหมู่บ้านหัวฝายมาศึกษาดูงานด้านไร่นาสวนผสม

ภาพการทำการเกษตรของ ว่าที่ ร.อ.จำลอง บุญมา

"...การทำการเกษตร แนะนำให้ทำจากน้อยไปหามากก่อน เพราะถ้าใจเราไม่มีความรักในด้านเกษตร แล้วเกิดขาดทุน จะทำให้ไม่สามารถก้าวต่อไปได้ จะรู้สึกท้อ..."

ขอฝากยุวเกษตรที่จะก้าวมาทำการเกษตร เพราะเด็กๆไม่ค่อยอยากทำการเกษตร เนื่องจากเห็นว่าเป็นงานที่เหนื่อย อยากฝากถึงยุวเกษตรหรือผู้ที่เกษียณที่อยากมาทำการเกษตรเพื่อสร้างรายได้เสริมหรือเป็นงานอดิเรก สำหรับนักศึกษาไม่แนะนำให้มาทำโดยตรง แนะนำให้ทำจากน้อยไปหามากก่อน เพราะถ้าใจเราไม่มีความรักในด้านเกษตร แล้วเกิดขาดทุน จะทำให้ไม่สามารถก้าวต่อไปได้ จะรู้สึกท้อ ถ้าจะทำต้องมีใจรักจริงๆ แต่ผมแนะนำให้ไปทำงานหาประสบการณ์ก่อน เพื่อเรียนรู้โลก และช่วงวัย 30 ต้นๆ ค่อยเริ่มทำการเกษตร

ผักที่ ว่าที่ ร.อ. จำลอง บุญมา ทำแล้วได้ผลดีที่สุด คือ ขึ้นฉ่าย เดิมคนรุ่นพ่อแม่ได้มีการปลูกขึ้นฉ่าย โดยมีการทำมากในชุมชนบ้านหัวฝาย ตำบลหนองช้างคืน และในพื้นที่ตำบลอุโมงค์ โดยในอดีตมีการปลูกขึ้นฉ่ายเพื่อบริโภค และเมื่อมีมากก็จำหน่าย อีกทั้งในช่วงที่ขึ้นฉ่ายมีราคาแพง ชาวบ้านจะมีการปลูกเพื่อจำหน่ายจำนวนมาก 

แต่การปลูกขึ้นฉ่ายมีข้อจำกัดคือ ต้องปลูกในที่ร่มรำไร และมีการบำรุงรักษาอย่างดี  และไม่สามารถปลูกในแปลงซ้ำกันได้ แต่ ว่าที่ ร.อ.จำลอง ได้หากระบวนการ วิธีการ และเทคโนโลยีสมัยใหม่มาปรับใช้ เพื่อให้สามารถปลูกขึ้นฉ่ายในแปลงซ้ำเดิมได้