อุทยานใต้ทะเลไทย “เกาะขาม”

ดินแดนการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์

ความเป็นมา เมื่อคิดถึงสัตหีบสิ่งแรกที่นึกถึง คือดินแดนทหารเรือ และทะเลที่สวยงามชายฝั่ง เกาะที่มีชื่อเสียงแห่งหนึ่งของสัตหีบคือเกาะขาม ในวันนี้เรามารู้จักเกาะขามกัน จุดเริ่มต้นของเกาะขาม เมื่อปี 2536 กองทัพเรือได้มอบหมายให้ผู้บัญชาการกองเรือยุทธการเป็นประธานคณะกรรมการอำนวยการอนุรักษ์และฟื้นฟูสภาพแวดล้อมในทะเลพร้อมทั้งให้ผู้บัญชาการกองเรือป้องกันฝั่งเป็นประธานคณะอนุกรรมการดำเนินงาน โครงการอุทยานใต้ทะเลพื้นที่สัตหีบและบริเวณใกล้เคียงซึ่งในเบื้องต้นได้กำหนดพื้นที่เกาะขามเป็นเป้าหมายแรกในการจัดทำเป็นอุทยานใต้ทะเลเนื่องจากเกาะขามประกอบด้วยระบบนิเวศน์ที่เหมาะสมและลักษณะทางอุทกศาสตร์สมบูรณ์ในระดับที่เอื้ออำนวยต่อการเจริญเติบโตของปะการังและเป็นพื้นที่ที่ไม่ห่างไกลจากฝั่งมากนักมีความสะดวกในการเดินทาง

ลักษณะที่ตั้ง

เกาะขามเป็นเกาะเล็ก ๆ ตั้งอยู่ทางทิศตะวันตกของเกาะแสมสาร ซึ่งอยู่ทางทิศใต้ห่างจากอำเภอสัตหีบ ประมาณกิโลเมตร เกาะขามมีรูปร่างคล้ายกับตัว H มีพื้นที่ประมาณ 61 ไร่ ชายหาดของเกาะขามมี 2 บริเวณใหญ่ๆ คือ ทางด้านทิศเหนือและทางด้านทิศใต้ ชายหาดด้านทิศเหนือเป็นหาดทรายค่อนข้างละเอียด เหมาะสำหรับการว่ายน้ำและการสันทนาการทางน้ำ ส่วนทางด้านทิศใต้ เป็นหาดทรายหยาบ มีหินกรวดมดลักษณะรูปร่างต่างๆ กระจายอยู่เต็มทั่วชายฝั่งลึกลงไปในน้ำทะเลบริเวณพื้นที่ของเกาะขามจะพบกับแนวปะการังอันอุดมสมบูรณ์กระจายตัวอยู่รอบ ๆ เกาะ

บริเวณที่สวยงามและอุดมสมบูรณ์ทางทิศใต้ มีแนวปะการังเขากวาง ปะการังโต๊ะ และปะการังสมอง ส่วนมากแนวปะการังอยู่ในเขตน้ำตื้น ในระดับ 3 - 6 เมตร จึงเหมาะสำหรับการดำน้ำท่องเที่ยว ทั้งแบบผิวน้ำ และแบบน้ำลึก นอกจากนี้ในแนวปะการังแห่งนี้ยังพบปลาทะเลที่สวยงาม ได้แก่ ปลาผีเสื้อ ปลาสลิดหิน ปลาอมไข่ ปลาปะการัง และปลารวมฝูง เช่น ปลาหางเหลือง นอกจากนี้ยังพบสัตว์ทะเลอื่นๆ ได้แก่ หอยมือเสือ หอยมือแมว ดอกไม้ทะเล ปลาอินเดียแดง กุ้ง และปู ชนิดต่างๆ ดาวขนนก เม่นทะเล และปลิงทะเล ที่มีความสวยงามโดดเด่นเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวของเกาะขาม

จุดเด่นของเกาะแสมสาร

จุดเด่นของอุทยานใต้ทะเลเกาะขาม นอกจากจะอุดมสมบูรณ์ไปด้วยแนวปะการังน้ำตื้นแล้ว ยังเป็นสถานที่แห่งแรกของประเทศไทย ที่ได้มีการเคลื่อนย้ายปะการังที่กำลังจะเสื่อมโทรมจากมลภาวะ บริเวณเกาะเตาหม้อมาลงไว้ที่เกาะขาม เพื่อพัฒนาและเสริมสร้างแนวปะการังในบริเวณที่เสริมโทรม และตายไปให้ดียิ่งขึ้น ซึ่งการเคลื่อนย้ายปะการังนี้ ได้ดำเนินการโดยกำลังพลกองทัพเรือ และนักดำน้ำอาสาสมัคร ทั้งนี้โดยได้รับความร่วมมือจากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ และมหาวิทยาลัยบูรพา ซึ่งได้เริ่มดำเนินการตั้งแต่ปี 2538 เป็นต้นมา จากการติดตามประเมินผลปรากฏว่า ปะการังส่วนใหญ่ยังคงดำรงชีวิตอยู่ได้และเจริญเติบโต เพื่อสร้างแนวปะการังเสื่อมโทรมให้ฟื้นคืนสู่สภาพ ที่สมบูรณ์เหมือนเดิม โดยตลอดเวลาที่ผ่านมามี นักเรียน นิสิต นักศึกษา ประชาชนทั่วไป สนใจขอเข้าเยี่ยมชม อุทยานใต้ทะเลเกาะขามอย่างต่อเนื่อง ซึ่งทัพเรือภาคที่ 1 ได้จัดวิทยากรบรรยายให้แกคณะผู้เยี่ยมชม เพื่อเป็นการส่งเสริมความรู้ ความเข้าใจ ถึงความจำเป็นในการอนุรักษ์และพัฒนาสภาพแวดล้อมทางทะเล

ข้อมูลเนื้อหา เรื่องราว เขียนโดย นางสาวประวีณา ดาวมณี ภาพถ่าย/ภาพประกอบ โดย นางสาวประวีณา ดาวมณี

ข้อมูลอ้างอิง https://www.kohkham.com