หอยแครง เป็นสินค้าสัตว์น้ำที่มีคุณค่าทางเศรษฐกิจของประเทศอีกชนิดหนึ่งเป็นที่นิยมบริโภคกันโดยทั่วไป เนื่องจากมีรสชาติดี มีคุณค่าทางอาหารสูงไม่แพ้อาหารโปรตีนชนิดอื่นอาชีพการเลี้ยงหอยแครงในประเทศไทยได้มีมาเป็นเวลานานไม่น้อยกว่า 100 ปี กระจายตัวนั้นจะเป็นการเลี้ยงอยู่ตามเขตชายฝั่งทั้งอันดามัน อ่าวไทย ไล่ตั้งแต่เพชรบุรีลงไปถึง 14 จังหวัดภาคใต้ก็ล้วนแต่มีหอยแครงเป็นสัตว์เศรษฐกิจแทบทั้งนั้น
ราคาการจำหน่ายหอยแครงนั้นจากยุคแรกมาถึงปัจจุบันถือว่ามีการเปลี่ยนแปลงสูงมากราคาที่เราพบเห็นกันตามท้องตลาดตอนนี้ไม่ต่ำกว่ากิโลละ 100 บาท แน่นอนว่าเมื่อขายจากหน้าฟาร์มราคาก็ใกล้เคียงกันนี้จึงถือได้ว่านี่คืออาชีพที่น่าสนใจ
การเลือกทำเลเลี้ยงหอยแครง
ควรเลือกชายฝั่งที่มีหอยเกิดอยู่ตามธรรมชาติ หรือสามารถหาพันธุ์หอยได้สะดวก
1. พื้นเป็นโคลนเรียบ ลาดเล็กน้อย
2. ดินเป็นดินเลน ดินโคลนละเอียด หรือดินเหนียวปนทราย
3. ความลึกประมาณ 0.5-1 เมตร
4. ความเค็มของน้ำเปลี่ยนแปลงอยู่ในช่วง 10-30 ส่วนในพัน
5. ไม่ควรอยู่ติดแหล่งอุตสาหกรรม
วิธีดำเนินการเพาะเลี้ยงหอยแครง
1.ปรับสภาพบ่อสำหรับเลี้ยงหอยแครง พื้นที่ต้องเรียบไม่มี่ไม้ไม่มีตอ การจับหอยแครงจะง่ายขึ้น เมื่อเตรียมหน้าดินแล้วให้ระบายให้เข้าเต็มที่ เพื่อให้ดินนุ่มฉ่ำเต็มที่
2.สัดส่วนของพื้นที่ในการเลี้ยงหอยแครง ในพื้นที่ 1 ไร่จะปล่อยลูกหอยแครง ประมาณ 500 กิโลกรัม
3.อาหารของหอยแครงคือซากแพลงตอน ถ้าไม่มีแพลงตอน สามารถแก้ไขโดยใช้วิธีการบำบัดน้ำ โดยใส่ขี้ไก่ แล้วค่อย ๆ เอาซากแพลงตอนเลี้ยงอีกที
4.ระยะเวลาที่เลี้ยง ขึ้นอยู่กับพื้นที่ว่าสมบูรณ์และมีอาหารเพียงพอหรือไม่ อายุของหอยแครงที่จับขาย จะมีอายุ 6 – 8 เดือนขึ้นไป
รูปแบบของฟาร์มสำหรับการเพาะเลี้ยงหอยแครง
1. การเลี้ยงแบบดั้งเดิม
เป็นการทำฟาร์มขนาดเล็กในครอบครัว เนื้อที่ 5-30 ไร่ต่อครอบครัวหรือรายโดยใช้ไม้ไผ่กั้นคอกล้อมแปลงเลี้ยง ขนาดลูกหอยเริ่มต้นเลี้ยงจะขึ้นกับสายพันธุ์ของลูกหอยหากเป็นลูกหอยพันธุ์พื้นเมืองของจังหวัดเพชรบุรี จะใช้ลูกหอยขนาดใหญ่ คือ 400-1,200 ตัวต่อกิโลกรัม โดยขนาดที่นิยมหว่านเลี้ยงประมาณ 450 ตัวต่อกิโลกรัม จะมีอัตราการหว่านประมาณ 800-1,500 กิโลกรัม/ไร่ ใช้เวลาเลี้ยงประมาณ 6-8 เดือนหรือตามขนาดของหอยพันธุ์ที่หว่านลงไป
2. การเลี้ยงแบบบพัฒนา
เป็นการเลี้ยงหอยแครงแบบธุรกิจขนาดใหญ่เนื้อที่ 200-1,000 ไร่/ราย มีการปักเขตเช่นเดียวกับแบบแรก ลูกหอยที่นำมาเลี้ยงจะใช้หอยขนาดเล็ก เพื่อให้ได้น้ำหนักของหอยขณะโตเต็มที่มากขึ้นโดยเลือกใช้พันธุ์หอยตั้งแต่ 1,000-3,000 ตัว/กิโลกรัม การเลี้ยงแบบนี้อาจใช้เวลามากกว่า 1 ปีขึ้นไปแต่ปริมาณการจับก็จะได้น้ำหนักรวมมากขึ้นกว่าการเลี้ยงแบบดั้งเดิม
แหล่งขายลูกหอยแครง/กรมประมง
ชาวบ้านในพื้นที่ใกล้ชายฝั่งทะเล เงินลงทุน : พื้นที่ 2 ไร่/หอย 1 ตัน ราคาหอยลูกพันธุ์ปัจจุบันประมาณ 50-60 บาท/กก. (หอย 1 ตันต้นทุนประมาณ 50,000-60,000 บาท) รายได้ : ลูกหอย 1 ตันจะได้น้ำหนักเพิ่มประมาณ 2-3 เท่าตัว ราคาขายประมาณ 90 บาท รายได้เฉลี่ย 180,000 บาท/ตัน แหล่งตลาด : มีพ่อค้าหอยแครงมาบริการจับหอยพร้อมส่งจำหน่ายถึงฟาร์มซึ่งเจ้าของฟาร์มสามารถต่อรองราคาที่เหมาะสมได้
ประมงแหลมฟ้าผ่า การเลี้ยงสัตว์ทะเลอินทรีย์
นายสุรกิจ ละเอียดดี
อาชีพ เลิ้ยงกุ้งทะเล ปูทะเล หอยแคง ปลากระพง