ศิลปะ วัฒนธรรม ประเพณี

ศิลปะ วัฒนะธรรม ประเพณี

ประเพณี “ แห่พญายม” บางพระ

ประเพณีการแหพญายม *** เล่าว่า ประเพณีแหพญายมไดจัดทํากันมานานเกิน กว่า ๗๕ ปี แล้ว โดยมีวัตถุประสงค์ เพื่อ

๑. เป็นการสะเดาะเคราะห์ ปล่อยสิ่งเลวร้ายทั้งหลาย เช่น การเจ็บไข้ ความตาย ให้ลอยไปกับพญายม

๒. เพื่อเสริมสร้างความสามัคคี ของประชาชนทั้งสองฝั่งคลอง บางพระ

ประวัติการทําพญายม

๑. นายเป๊ะ – นางหลา บัวเขียว และพรรคพวก ไดเริ่มจัดทําพญายมที่บ้านนายเป๊ะ (หลังบ้าน ผู้ใหญ่ โด่ง – นาง

เซี๊ยน ธาราศักดิ์) ห่างจากร้านบางพระซีฟู๊ด ประมาณ ๑๐๐ เมตร

๒. หลังจากนั้น นายอั๊ง นางกิมฮัว บัวเขียว (บุตรและสะใภ้ นายเป๊ะ ได้สืบสาน การทํา พญายม ต่อมาโดยรวม

กับ เพื่อนบ้าน

๓. ประมาณป พ.ศ. ๒๔๙๖ การทําพญายม ไดยายมาทําอีกฝงคลอง โดยยายมาทําที่ บริเวณบาน นายตอย นางเข็ม

ซึ่งอยูติดกับชายทะเล หลังวัดเขาพระพุทธบาทบางพระ หมู ๙ บานไร (หมู ๔ เดิม) โดยมีนายตอย นายเล็ก

นายอิ้น บัวเขียว, นายชม บรรเจิด, นายอํานวย บรรเจิด นายเสนียน นางแลม และพรรคพวก เพื่อนบาน

เรือนเคียง ช่วยกันทํา

๔. ประมาณ พ.ศ. ๒๕๐๗ การจัดทําพญายม ไดยายไปทําที่สี่แยกคอเขาบางพระ บริเวณ ใตตนพุทรา มุมราน

นายผอง – นางพยอม กุระ (ชองวางระหวางรานนายผอง กุระ กับรานนายหวัง บรรเจิด) และเริ่มทําบุญ

และก่อพระทราย ตอนเช้า ซึ่งถือเปนสงกรานต วันสุดทาย ของ สงกรานต บางพระ (ตอนบ่ายจึงแหพญายม)

ที่เคยเปนที่ทําพญายม และทําบุญวันสุดท้ายของสงกรานต ถูกทางรถไฟดวย จึง ย้ายที่ทําพญายม ไปทําที่เนิน

ห่างจากทางรถไฟประมาณ ๒๐๐ เมตร (ถนนเขาอางเก็บน้ำบางพระ ฝั่งขวา) ซึ่งเป็นบ้านของ นายอิ้น-นางริด

บัวเขียว (ลูกชายนายอั๊ง บัวเขียว) โดยมีทีมทํางานเดิมจากข้อ ๔ ช่วยกัน ดําเนินการ

๖. หลังจากจัดทําพญายมที่บ้านนายอิ้น บัวเขียว ได้ ๒ ครั้ง (๒ ปี) จึงย้ายมาทําที่หน้า บ้านนายทรวง เสริมศรี

ซึ่งอยู่ทางเข้าอ่างเก็บน้ําบางพระ อยูฝงซายของถนน หางจากทางรถไฟ ประมาณ ๑๐๐ เมตร โดยมีลูกๆ ของ

นายทรวง กับเพื่อนบ้านใกลเ้คียง และเพื่อนๆ ของนายไส

ประมาณ ๑๐๐ เมตร โดยมีลูกๆ ของนายทรวง กับเพื่อนบ้านใกลเคียง และเพื่อนๆ ของนายไส – นายดํา มาช่วยทํา

ซึ่งทําให้การจัดทําพญายมแลดูดีขึ้น เพราะระยะหลัง ๆ มีหน่วยงานราชการท้องถิ่นให้ความสนใจ และสนับสนุนบ้าง (นายไส และนายดําเป็นบุตรของนายทรวง)

๗. เมื่อนายไส เสริมศรี ถึงแก่กรรมแล้ว นายดํา เสริมศรี น้องชาย นายไส ก็ทําหน้าที่ แทน โดยมีพี่ – น้อง ,

ญาติ และเพื่อน ๆ รวมทั้งหน่วยงานท้องถิ่น เข้ามาช่วยกัน โดยใช้หน้าบ้านนายทรวง เป็นที่ทํา มีการทําบุญ เลี้ยงพระ และก่อพระทราย และมีพิธี แห่พญายม ในภาคบ่าย มีงานกองข้าวและ ปล่อยพญายม ในตอนเย็น

อย่างที่เห็นกันอยู่ในปัจจุบัน

การทําบุญ

การทําบุญ ทําในตอนเช้า ของวันสงกรานต์วันสุดทาย ที่ท้ายตลาดบางพระ (ตลาดล่าง) หากน้ำลง (น้ำาทะเล)

ตอนเช้าก็ทําบุญ ฝั่งบ้านไร่ แต่ส่วนใหญ่จะทําบุญเช้าบริเวณฟากคลอง ทางตลาดล่างเป็น ส่วนใหญ่ บริเวณหลังบ้านนายเฮ้า จักกะพาก ถึงโรงทําน้ำปลา นายเลี้ยง (บริเวณหลังร้านอาหาร บางพระ ซีฟู๊ด) ทําบุญ ก่อพระทรายน้ำไหล และเล่นสาดน้ำกัน เมื่อมีการทําองค์พญายมที่คอเขาพระบาทบางพระ จึงมีการทําบุญเชาที่นี่ มีการก่อพระทรายน้ำ ไหล และฉลองพระทราย ส่วนภาคบ่ายเป็นประเพณี แห่พญายม และงานกองข้าว ของชาวสองฝั่งคลอง ซึ่งถือว่าเป็นวันสุดท้ายของสงกรานต์ บางพระด้วย