ผ้าทอลานข่อย

“ผ้าทอมือ ลือเลื่อง ถิ่นเมืองใต้ ผ้าแดนไกล พัทลุง มุ่งงานศิลป์

แสนเส้นด้าย หลายเส้นใย ในแผ่นดิน คือทรัพย์สิน ภูมิปัญญา ป่าพะยอม”

กลุ่มทอผ้านิคมสร้างตนเองควนขนุน หมู่ที่ ๑ ตำบลลานข่อย อำเภอป่าพะยอม จังหวัดพัทลุง และ กลุ่มทอผ้าถ้ำลาหมู่ที่ ๙ ตำบลลานข่อย ได้ถือกำเนิดเมื่อปี พ.ศ. ๒๕๔๕ ตามโครงการสร้างชีวิตใหม่สตรีชนบท โดยกรมพัฒนาสังคมและสวัสดิการ (กรมประชาสงเคราะห์) กระทรวงพัฒนาสังคมและความมั่นคง ของมนุษย์ ได้จัดสรรงบประมาณให้นิคมสร้างตนเอง ควนขนุน จังหวัดพัทลุง จัดอบรมการทอด้วยกี่กระตุก ให้แก่สมาชิกที่มีความสนใจ จำนวน ๒๕ คน ต่อมาปี พ.ศ. ๒๕๔๖ นิคมสร้างตนเองควนขนุน จังหวัดพัทลุง ขอสนับสนุนวิทยากรจากส่วนอุตสาหกรรมสิ่งทอ สำนักพัฒนาอุตสาหกรรม รายสาขา กรมส่งเสริมอุตสาหกรรม กระทรวงอุตสาหกรรม ส่งอาจารย์สุพรรสาร โพธิ์ประดิษฐ์ มาฝึกอบรมให้ความรู้ในการทำผ้ายกดอก เทคนิคการทอผ้าด้ายประยุกต์แบบพัฒนา กระทั่งสมาชิกกลุ่มมีความรู้ สามารถพัฒนาฝีมือการทอผ้าจนมีลายผ้าเป็นเอกลักษณ์ของกลุ่ม เช่น ลายดอกพะยอมเล็ก ลายดอกพะยอมใหญ่ ลายดอกพะยอมไพร ลายดอกกรมพัฒน์ ลายเพชรสงวนนาม ลายเกล็ดแก้ว ลายดอกดาหลา ลายโพธิ์พรรสาร ลายแก้วประยุกต์ ลายบัวสวรรค์ ลายกล้วยไม้ ลายแคร์แสด ลาย ดอกทานตะวัน ลายแก้วบัวหลวง ปัจจุบันกลุ่มมีลายผ้าเป็นของตนเอง เป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นที่ดัดแปลงจากลวดลายมาเป็นแบบสมัยใหม่
เครื่องมือวัตถุดิบ ประกอบด้วย ด้าย เส้นไย กี่กระตุก ฟันหวี ลูกกระสวย ไม้กะนัด หลอดด้ายพุ่ง ที่คั่นเส้นด้าย หวีด้าย ไม่เก็บตะกอ ไม้ม้วยด้าย
กลวิธีการผลิตงานและกระบวนการขั้นตอนการผลิต ดังนี้ ๑) ค้นหาเส้นด้ายให้อยู่เกรดเดียวกัน ๒) เอาไปค้นด้าย เพื่อหาหน้าผ้าและความยาว ๓) ใส่ฟันหวี ๔) หวีด้ายใส่ในไม้ม้วน ๕) ตรวจฟันหวี ๖) คัดลาย ๗) เก็บตะกอเพื่อเป็นลาย ๘) ผูกเท้าเหยียบ และ ๙) ทอเป็นผืนผ้า
ลักษณะพิเศษของผ้าทอลานข่อย ๑) เนื้อผ้าแน่น ๒) เส้นไยมีคุณภาพ ๓) ลวดลายสวยงาม คงทน สวมใส่สบาย ระบายความร้อนได้ดี ๔) สีสันสดใส ๕) ดูแลรักษาง่าย ๖) ใส่ได้ทุกโอกาส ๗) ราคาไม่แพง เป็นที่ต้องการของตลาด ๘) สามารถนำไปทำผลิตภัณฑ์อื่นๆ ได้หลายอย่าง เช่น กระเป๋า ผ้าม่าน ผ้าคลุมโทรทัศน์ ผ้าคลุมโต๊ะ ผ้าคลุมตู้เย็น เป็นต้น

รางวัลที่ได้รับ

ปี พ.ศ. ๒๕๔๖
- ได้รับรางวัลชนะเลิศอันดับ๑ ประเภทผ้าฝ้ายของภาคใต้ ได้รับโล่และเงินรางวัล ๕๐,๐๐๐ บาท จาก พ.ต.ท.ดร.ทักษิณ ชินวัตร นายกรัฐมนตรี

ปี พ.ศ. ๒๕๔๗
- ได้รับการคัดเลือกหมู่บ้านหัตถกรรมดีเด่น เข้ารับรางวัล “หม่อมงามจิตต์ บุรฉัตร” เมื่อวันที่ ๑๘ ตุลาคม ๒๕๔๗ ณ หอประชุมกรมประชาสัมพันธ์ ซอยอารีย์สัมพันธ์ กรุงเทพมหานคร จากพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลีพระวรราชาทินัดดามาตุ
- ได้รับประกาศนียบัตร ได้รับคัดเลือกเป็นผลิตภัณฑ์ระดับ ๔ ดาว ตามโครงงานคัดสรรสุดยอด หนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ไทย
- ได้รับรางวัลชนะเลิศการพัฒนาวิสาหกิจชุมชนดีเด่นเศรษฐกิจพอเพียง กระทรวงมหาดไทย (ตำบล ลานข่อย)

ปี พ.ศ. ๒๕๔๘
- ได้รับรางวัลอนุญาตให้แสดงเครื่องหมายมาตรฐานผลิตภัณฑ์ชุมชน (มผช.) จากสำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม
- ได้รับประกาศนียบัตรชนะเลิศการประกวดเส้นใยหลายชนิด ระดับประเทศจากมหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร์

ปี พ.ศ. ๒๕๔๙
- ได้รับรางวัลระดับ ๕ ดาว ในการคัดสรรสุดยอดหนึ่งตำบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ไทย

กลุ่มผู้ผลิต ผู้ประกอบการ : กลุ่มทอผ้านิคมลานข่อย
สถานที่ผลิต : ศูนย์พัฒนาสังคมหน่วยที่ 34 บ้านลานข่อย หมู่ที่ 1 ตำบลลานข่อย
อำเภอป่าพะยอม จังหวัดพัทลุง 93210 โทรศัพท์ 098-2078771