น้ำส้มควันไม้เป็นของเหลวสีน้ำตาลใสมีกลิ่นควันไฟ ได้มาจากการควบแน่นของควันที่เกิดจากการผลิตถ่านไม้ในช่วงที่ไม้กำลังเปลี่ยนเป็นถ่าน ในช่วงที่อุณหภูมิในเตาอยู่ระหว่าง 300-400 องศาเซลเซียส สารประกอบต่าง ๆ ในไม้ฟืนจะถูกสลายตัวด้วยความร้อนเกิดเป็นสารประกอบใหม่มากมาย แต่ถ้าเก็บควันในช่วงอุณหภูมิต่ำกว่า 300 องศาเซลเซียส จะมีสารประกอบที่เป็นประโยชน์น้อยมากไม่สามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้ และถ้าเก็บควันในช่วงอุณหภูมิเกิน 425 องศาเซลเซียส น้ำมันดินจะสลายตัวเป็นสารก่อมะเร็ง สารดังกล่าวจะสามารถกำจัดออกไปได้ง่ายเมื่อนำมากลั่นซ้ำที่อุณหภูมิ 60-70 องศาเซลเซียส

น้ำส้มควันไม้ที่ได้ยังไม่สามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้ทันที เนื่องจากการเปลี่ยนจากไม้เป็นถ่านไม่ได้เกิดขึ้นพร้อมกันทั้งเตา ดังนั้น ควันที่เกิดขึ้นจึงเป็นควันที่ผสมกันระหว่างควันอุณหภูมิต่ำและสูง ดังนั้นจะมีน้ำมันดิน (ทาร์ : Tar) และสารระเหยง่าย (โวลาไทล์ : Volatile matter) ปนออกมาด้วยน้ำมันดินที่ละลายน้ำไม่ได้จะนำไปใช้ประโยชน์ในการเกษตรไม่ได้เพราะจะไปปิดปากใบของพืช และเกาะติดรากพืช ซึ่งจะทำให้พืชเติบโตช้าหรือตายได้

ปัจจุบันมีการนําน้ำส้มควันไม้ไปใช้ประโยชน์ในหลายด้าน ยิ่งเฉพาะทางการเกษตร มีการนําไปใช้ ในการป้องกันเชื้อโรคและแมลงศัตรูพืชหลายชนิด ซึ่งมีอัตราส่วนในการนําไปใช้ที่แตกต่างกันตามชนิดพืช เช่น หากต้องการใช้ขับไล่แมลงในแปลงปลูกผักกาดขาว ให้ใช้น้ำส้มควันไม้ต่อน้ำเท่ากับ 1:1500 ส่วน จากนั้นนําไปใช้รดน้ำในแปลงผักตามปกติแต่ถ้าใช้กําจัดไส้เดือนฝอยในแปลงสตรอเบอรี่ ให้ใช้น้ำส้มควัน