อาหารประจำจังหวัดสุรินทร์

อังแกบบอบ หรือ ก็องแกบบอบ (เขมร: កង្កែបបោប, กงแกบโบบ) บ้างเรียก กบยัดไส้ หรือ กบยัดอั่ว[1] เป็นอาหารที่ทำจากกบย่างยัดไส้ด้วยสมุนไพร นิยมรับประทานในช่วงวันสารทเขมร หรือที่เรียกว่าแซนโฎนตา โดยเป็นอาหารพื้นบ้านในภาคตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่างหรืออีสานใต้ของประเทศไทย และยังพบในสำรับอาหารชาวเขมรในประเทศกัมพูชา เรียก ก็องแกบบก[2] โดยชื่ออังแกบบอบเป็นภาษาเขมรถิ่นไทย แปลว่า "กบยัดไส้"[1][3][4]

ส่วนประกอบสำหรับการทำอังแกบบอบ ได้แก่ กบนา, กระเทียม, ข่า, ตะไคร้, ใบมะกรูด, พริก, หอมแดง, พริกไทย, ใบกะเพรา โดยจะแบ่งกบเป็นสองส่วน ส่วนหนึ่งจับไปตัดหัว ขา ควักเครื่องในออก แล้วล้างให้สะอาด ส่วนกบอีกส่วนหนึ่งจะนำมาโรยเกลือและสับให้ละเอียดเพื่อทำเนื้อส่วนนี้มายัดไส้[1] (บางแห่งอาจผสมเนื้อไก่ลงไปด้วยเล็กน้อย)[3] จากนั้นโขลกสมุนไพรทั้งหมดให้ละเอียดแล้วมาผสมคลุกเคล้าเข้ากับเนื้อกบสับเพื่อดับคาว เมื่อเข้ากันดีแล้วก็จะทำการยัดไปในช่องท้องของกบ แล้วนำไปย่างให้สุก[1] เมื่อสุกอาจทากะทิที่ผสมเครื่องปรุงรสเพื่อทำให้กลิ่นหอมขึ้น[4] และเมื่อย่างไม่ควรใช้ไฟแรง เพราะอาจทำให้ท้องกบแตก ดูไม่น่ารับประทาน[1] ส่วน ก็องแกบบก ของประเทศกัมพูชา จะมีกรรมวิธีต่างไปบ้าง คือจะลอกหนังกบออก จากนั้นจะนำเนื้อกบมาสับและผสมกับเครื่องปรุงหลายชนิด ก่อนยัดใส่ในหนังตามเดิม แต่ส่วนผสมนั้นจะไม่ใส่พริกแบบอีสานใต้ของไทย หากแต่ใส่ถั่วลิสงลงไปแทน ก่อนนำไปหนีบไม้ย่างให้สุก[2][5]

ในประเทศไทย อังแกบบอบมีขายทั่วไปริมข้างทางแถบชุมชนเชื้อสายเขมรในอีสานใต้ โดยเฉพาะในเขตจังหวัดสุรินทร์[3] และจะขายดีในช่วงเทศกาลสารทเขมร หรือที่เรียกว่าแซนโฎนตา เพราะผู้คนจะหวนกลับภูมิลำเนาเพื่อทำบุญให้แก่บรรพชนผู้ล่วงลับ

สลอตราว หรือ แกงเผือก

 ซึ่งเป็นเมนูที่นิยมทำในช่วงหลังฤดูเก็บเกี่ยว

หากเป็นสลอตราวสูตรพื้นบ้านจะใส่เผือกและปูนาเนื่องจากปูนาจะมีมากในช่วงเวลาดังกล่าว หรือเปลี่ยนเป็นใส่ปลาช่อน หรือกบแทนได้ เมนูนี้มีทั้งแบบใส่กะทิและไม่ใส่กะทิ โดยเน้นรสเปรี้ยวจากน้ำมะขามเปียกซึ่งเป็นคุณลักษณะเฉพาะของแกง เคล็ดลับในการปรุงสลอตราวคือ รสชาติที่ชัดเจนของสมุนไพรหลายชนิด และกลิ่นหอมที่ได้จากใบอีออม หรือผักแขยง ชาวเขมรและชาวกูยบางกลุ่ม นิยมปรุงสลอตราวให้มีรสชาติอ่อนลงเพื่อรับประทานเปล่า ๆ เนื่องจากมีเผือกต้มสุกเป็นส่วนผสมที่ใช้แทนข้าวได้ สลอตราวเป็นอาหารจานเด็ดที่ไม่ควรพลาด หารับประทานที่ไหนไม่ได้นอกจากเมืองสุรินทร์เท่านั้น 

 ซันลอเจก เป็นสัญลักษณ์ของการตัดเยื่อใยหรือความห่วงหาระหว่างผู้ที่เสียชีวิตกับญาติพี่น้องที่ยังมีชีวิตอยู่ เพื่อจะได้ไปสู่ความสงบสุขที่แท้จริง การทำซันลอเจกนั้น จะเริ่มจากการโขลกพริกแห้ง ข่า ตะไคร้ หัวหอม กระเทียม และเกลือรวมกันให้ละเอียดเป็นพริกแกง และมีหัวใจหลักของแกง คือ กล้วยดิบที่ปอกเปลือกแล้วหั่นเป็นชิ้นๆ นำไปแช่ในน้ำมะนาวหรือน้ำเกลือ เพื่อไม่ให้กล้วยที่ปอกแล้วกลายเป็นสีดำ จากนั้นจึงนำหัวกะทิเคี่ยวให้แตกมัน ใส่พริกแกงลงผัดให้หอมเติมหางกะทิ รอให้เดือดแล้วใส่ไก่ลงไปผัด พร้อมเติมน้ำกะทิที่เหลือ เมื่อเดือดแล้วจึงใส่กล้วย และปรุงรสด้วยน้ำตาล น้ำปลาร้า ใส่ใบมะกรูด ใบแมงลัก ใบชะอม แล้วยกลงเสิร์ฟ โดยเมนูนี้มีเอกลักษณ์อยู่ที่สีสันรสชาติที่เผ็ดจัดจ้านและมีความหอม มัน และกลมกล่อมด้วยเครื่องปรุง 

"เบาะโดง" เมนูท้องถิ่น จ.สุรินทร์ ที่กรมส่งเสริมวัฒนธรรม กระทรวงวัฒนธรรม คัดเลือกเป็นส่วนหนึ่งของการตามหารสชาติที่หายไป TheLostTaste โดยร่วมกับ สนง.วัฒนธรรมจังหวัดสุรินทร์ เป็นส่วนหนึ่งของโครงการ "หนึ่งจังหวัดหนึ่งเมนูเชิดชูอาหารถิ่น"

เบาะโดง มาจากภาษาถิ่น (เขมร) เบาะโดง มาจากคำ 2 คำคือ เบาะ =ตำ,ป่น และ โดง = มะพร้าว มีต้นกำเนิดมาจากบ้านทนมีย์ ตำบลเทนมีย์ อำเภอเมืองสุรินทร์ จังหวัดสุรินทร์ โดยชาวบ้านในพื้นที่เล่าว่า แต่เดิมเป็นพื้นที่ ที่มีต้นมะพร้าวจำนวนมาก จึงนำมาแปรรูปเป็นอาหาร เบาะโดงจึงเป็นน้ำพริกประจำถิ่น ที่ใช้เนื้อมะพร้าวแก่ขูดแล้วคั่วให้สุก หอมได้ที่ก็นำมาตำให้ละเอียดกับเครื่องปรุงน้ำพริกอื่นๆ เช่น กระเทียม พริก ปลาร้า ปลาทู ทานกับข้าวสวย พร้อมผักพื้นบ้านในท้องถิ่น

อย่างไรก็ตามเมนูเบาะโดง เป็นเมนูโบราณของพื้นถิ่นจังหวัดสุรินทร์ ที่ถูกลืมเลือน หรือลืมรสชาติไปบ้างแล้ว ซึ่งในปัจจุบันมีการปรับสูตรที่แตกต่างกันไป แล้วแต่ความชอบของแต่ละคน และหารับประทานได้ยาก แต่สามารถทำตามที่บ้านได้ง่ายๆ หากท่านที่สนใจสามารถหาซื้อได้ที่ศูนย์การเรียนรู้บ้านเทนมีย์ ตำบลเทนมีย์ อำเภอเมืองสุรินทร์ จังหวัดสุรินทร์ 

ส่วนผสม ข้าวต้มมัด สูตรโบราณ

• กล้วยน้ำว้าสุก 1 หวี

• ข้าวเหนียว 500 กรัม

• หัวกะทิ 400 กรัม

• ถั่วดำ 50 กรัม

• น้ำตาลทราย 175 กรัม

• เกลือ 9 กรัม (1 2/3 ช้อนชา)

วิธีทำ ข้าวต้มมัด สูตรโบราณ

1. นำข้าวเหนียวล้างทำความสะอาด แช่น้ำอย่างน้อย 3 ชั่วโมง ส่วนถั่วดำนำแช่น้ำข้ามคืน

2. นำถั่วดำมาสะเด็ดน้ำจากนั้นต้มในน้ำเดือดจนถั่วดำสุกนิ่มตามต้องการ นำมาพักไว้

3. นำข้าวเหนียวมาสะเด็ดน้ำพักไว้ ตามด้วยหัวกระทิ เกลือ นำไปผัดด้วยไฟกลาง จนกระทิงวดแห้งและเคลือบข้าวเหนียวดี

4.จากนั้นใส่น้ำตาลทรายลงไป ผัดจนน้ำตาลทรายละลาย และข้าวเหนียวใสด้านนอกและยังเป็นไตด้านใน พักรอให้คลายร้อนเตรียมกล้วย จากนั้นนำไปห่อ (วิธีห่อดูได้ในคลิป)

6.ตั้งน้ำให้เดือดจัดได้ที่ นำข้าวต้มมัดลงไปต้ม พยายามจัดให้ข้าวต้มมัดเป็นแนวตั้งไว้

4. ใช้เวลาต้มประมาณ 1.30 ชั่วโมง ด้วยไฟแรงตลอด เมื่อครบเวลาแล้วนำขึ้นมาพักให้เย็น เป็นอันเสร็จ