การออกแบบ

การวิเคราะห์ความต้องการของผู้ใช้

การวิเคราะห์ความต้องการเป็นกระบวนการที่เกี่ยวข้องกับการจัดทำเอกสารเพื่อให้

ทราบถึงความต้องการใช้งานข้อมูลจากฐานข้อมูลของผู้ใช้ ทั้งในปัจจุบันและอนาคต ซึ่งในขั้นตอนนี้ผู้

วิเคราะห์ฐานข้อมูลจะทำการศึกษาเกี่ยวกับข้อมูลที่อยู่ในระบบ โดยทำงานร่วมกับกลุ่มผู้ใช้ เพื่อค้นหา

คำตอบของคำถามต่อไปนี้

   1. ข้อมูลที่ผู้ใช้ต้องการทั้งในปัจจุบันและอนาคตประกอบด้วยอะไรบ้าง

   2. คุณสมบัติของข้อมูลที่ผู้ใช้แต่ละกลุ่มมองเห็น

   3. คีย์หลักที่สามารถใช้เป็นตัวอ้างอิงถึงสมาชิกในข้อมูลแต่ละชุดที่ใช้ในหน่วยงาน

ประกอบด้วยอะไรบ้าง

   4. ความสัมพันธ์ระหว่างข้อมูลแต่ละชุดเป็นอย่างไร

   5. การปฏิบัติการที่จำเป็น เช่น เรื่องความปลอดภัยของข้อมูล ความคงสภาพของ

ข้อมูลเป็นอย่างไร

2.2 การออกแบบฐานข้อมูลในระดับความคิด (Conceptual Database Design)

เป็นการนำเสนอฐานข้อมูลในลักษณะของแผนภาพโดยอาจใช้โมเดลแบบ E-R (Entity

Relationship Model) ซึ่งจะมีการแสดงเอนทิตี้ทั้งหมดที่มี แอททริบิวต์ของแต่ละเอนทิตี้นั้น และ

ความสัมพันธ์ระหว่างเอนทิตี้ออกมาในรูปแบบของแผนภาพ E-R Diagram

   2.3 การออกแบบฐานข้อมูลในระดับตรรกะ (Logical Database Design)

เป็นการนำผลจากการออกแบบฐานข้อมูลในระดับแนวคิดมาทำการปรับเพื่อให้เหมาะสม

กับรูปแบบฐานข้อมูลที่เลือกใช้ ผลที่ได้จะเป็นเค้าร่างของฐานข้อมูลที่มีรายละเอียดสมบูรณ์ที่สามารถ

นำไปกำหนดภาษาสำหรับนิยามข้อมูล (DDL) ในขั้นตอนการออกแบบในระดับกายภาพได้ ขั้นตอนนี้

จึงเป็นการแปลงผลจากการออกแบบในระดับแนวคิด (Mapping) ให้อยู่ในรูปแบบของระบบจัดการฐานข้อมูล (DBMS) ที่เลือกใช้ เช่น รูปแบบฐานข้อมูลเชิงสัมพันธ์

ระบบจัดการฐานข้อมูลเชิงสัมพันธ์ (Relational Database Management Systems :

RDBMS) ในขั้นตอนนี้เป็นการแปลงเค้าร่างในระดับแนวคิดให้เป็นรีเลชั่นที่ประกอบด้วย แอททริบิวต์

รวมถึงการระบุข้อกำหนดต่างๆ ให้กับรีเลชั่น เช่น คีย์หลัก คีย์นอก โดเมนของแอททริบิวต์ และมีการ

ใช้แนวคิดเรื่องการจัดระบบข้อมูลในรูปแบบบรรทัดฐาน (Normalization) เข้ามาช่วยในการ

ออกแบบเพื่อปรับการออกแบบฐานข้อมูลที่เหมาะสม

ปัจจัยที่ใช้ประกอบการเลือกระบบจัดการฐานข้อมูลมีมากมาย ไม่ว่าจะเป็นปัจจัยด้าน

เทคนิค ปัจจัยด้านเศรษฐกิจ ซึ่งทั้งนี้ขึ้นอยู่กับว่าองค์กรนั้นๆ ให้ความสำคัญของปัจจัยใดมากกว่ากัน

  1) ปัจจัยในการเลือกระบบจัดการฐานข้อมูล

ในการเลือกระบบจัดการฐานข้อมูลที่จะนำ มาใช้ ควรจะคำ นึงถึงต้นทุนและ

ผลประโยชน์ที่จะได้รับว่าคุ้มค่าที่จะนำมาใช้หรือไม่ ปัจจัยด้านต้นทุนที่ควรพิจารณาประกอบด้วย

  1) ต้นทุนของซอฟท์แวร์ระบบจัดการฐานข้อมูลนั้นๆ ว่ามีต้นทุนมากน้อยเพียงใด

  (2) ต้นทุนฮาร์ดแวร์ที่จะต้องจัดมาเพิ่มเติมไม่ว่าจะเป็นการซื้อใหม่ หรือซื้อเพิ่มเติม

จากที่มีอยู่ปัจจุบัน

  (3) ต้นทุนในการบำรุงรักษา ซึ่งเป็นต้นเหตุที่เกี่ยวข้องกับการบำรุงรักษา และการ

ปรับระบบฐานข้อมูลให้เป็นรุ่นใหม่ในอนาคต

  (4) ต้นทุนด้านบุคลากร เป็นต้นทุนที่เกี่ยวข้องกับบุคลากรที่จะมาทำงาน ไม่ว่าจะเป็น

ผู้จัดการฐานข้อมูล หรือเจ้าหน้าที่ที่ดูแลด้านระบบฐานข้อมูล

  (5) ค่าใช้จ่ายในการอบรม มีค่าใช้จ่ายในการอบรมบุคลากรสูงหรือไม่ ซึ่งโดยทั่วไป

บริษัทที่ขายซอฟท์แวร์จะให้บริการด้วยการด้วยการจัดอบรมให้

  (6) ค่าใช้จ่ายในการปฏิบัติการอื่นๆ เช่น การปรับเปลี่ยนข้อมูลเดิมมาเป็นระบบใหม่

ว่ามีค่าใช้จ่ายเพิ่มขึ้นมากน้อยเพียงใด

   2) ปัจจัยที่ใช้ในการตัดสินใจเลือกระบบจัดการฐานข้อมูล

ในส่วนของปัจจัยที่ควรพิจารณาเพื่อใช้ตัดสินใจในการเลือกระบบจัดการฐานข้อมูล

มีดังนี้

  (1) โครงสร้างของข้อมูล ระบบจัดการฐานข้อมูลที่จะมาใช้ขึ้นอยู่กับโครงสร้างของ

ข้อมูลที่ออกแบบขึ้นมา เช่น ถ้าเป็นรูปแบบฐานข้อมูลเชิงสัมพันธ์ ระบบจัดการฐานข้อมูลของรูปแบบ

ฐานข้อมูลเชิงสัมพันธ์ควรจะถูกเลือกมาใช้ เช่น ORACLE DB2 My SQL เป็นต้น หากโครงสร้างเป็น

แบบลำดับขั้น ระบบจัดการฐานข้อมูลของรูปแบบลำดับขั้นที่ควรเลือกมาใช้ เช่น IMS เป็นต้น

  (2) ความคุ้นเคยของบุคลากรต่อระบบจัดการฐานข้อมูล หากบุคลากรด้าน

คอมพิวเตอร์ หรือผู้ใช้ในบริษัทมีความคุ้นเคยกับระบบจัดการฐานข้อมูลบางประเภท ก็อาจให้การ

เรียนรู้ใหม่ทำได้เร็วขึ้น

  (3) การบริการของผู้ขาย ในการที่จะเลือกซื้อระบบจัดการฐานข้อมูลจากผู้ขายรายใดจะต้องคำนึงถึงบริการของผู้ขาย 

ทั้งในด้านการช่วยแก้ปัญหา การอบรม และการบริการหลังการขาย

เป็นต้น

  (4) ความสามารถและประโยชน์ใช้สอยอื่นๆ ของระบบจัดการฐานข้อมูลนอกจาก

สามารถช่วยในการจัดการฐานข้อมูลทั่วไป หากระบบจัดการฐานข้อมูลนั่นๆ มีประโยชน์ใช้สอยอื่น ๆ

มากก็จะเป็นประโยชน์ในการทำงานมากขึ้น เช่น การสร้างรายงานใหม่ ซอฟท์แวร์ด้านการสื่อสาร

การสร้างกราฟต่างๆ การเขียนโปรแกรมด้วยภาษาเฉพาะของระบบจัดการฐานข้อมูลนั้นๆ เป็นต้น

เมื่อขั้นตอนเหล่านี้เสร็จสิ้นลง ระบบจัดการฐานข้อมูลจะทำการสร้างรายละเอียดต่างๆ

ของฐานข้อมูลที่ถูกออกแบบ เช่น ฐานข้อมูลนั้นๆ มีรีเลชั่นอะไร แต่ละรีเลชั่นประกอบด้วยแอททริ

บิวต์อะไร ผู้ใช้คนใดมีสิทธิ์ใช้ข้อมูลในระบบได้มากน้อยเพียงใด เป็นต้น โดยรายละเอียดเหล่านี้จะถูก

เก็บไว้ในพจนานุกรมข้อมูล (Data Dictionary) ซึ่งเปรียบเสมือนคู่มือ แสดงรายละเอียดของระบบที่

ผู้บริหารฐานข้อมูลหรือผู้ใช้สามารถเรียกดูได้

   2.4 การออกแบบฐานข้อมูลในระดับกายภาพ (Physical Database Design)

การออกแบบในระดับกายภาพเป็นการนำข้อมูลที่ออกแบบในระดับตรรกะ มากำหนดโครงสร้างของข้อมูล 

การจัดเก็บ (Storage) และวิธีการเข้าถึงข้อมูล (Access Method) ได้อย่างมี

ประสิทธิภาพ รวมถึงการกำหนดระบบรักษาความปลอดภัยของข้อมูลด้วย เป็นขั้นตอนการออกแบบ