Microsoft SQL Server eshte nje Relational Database Management System (RDBMS) i nderuar per tu ekzekutuat ne platforma te ndryshme qe nga laptopet deri tek serverat me disa procesore. SQL Server perdoret per ruajtjen e te dhenave te aplikimeve te llojeve te ndryshme qe perdoren nga mijera perdorues te njokohshem.

SQL Server eshte i pajisur me mjete qe na ndihmijne ne detyrat tona te administrimit te bazes se te dhenave si edhe te programimit mbi te dhenat.

SQL Server eshte shume me robust dhe i zgjerueshem se nje DBMS i konceptuar per nje kompjuter si Microsoft Access. Access nuk perdoret ne raste kur baza e te dhenave perdoret nga nje numer i madh perdoruesish ne te njejten kohe!

Ndonese mund te funksionoje edhe si nje sistem i manazhimit te te dheAlthough SQL Server can also be run as a desktop database system, it is most commonly used as a server database system.

Versionet e SQL Server 2008

SQL Server Management Studio (SSMS) eshte ambjenti kryesor i punes ne SQL Server.

Nepermjet SSMS mund te krijojme objektet e bazave te te dhenave (si databaza, tablela, views etj), te shikojme te dhenat , te konfigurojme userat, te transferojme te dhena midis databazave, etj.

SQL Server Management Studio ka pamje te ngjashme me imazhin e meposhtem:

Ne te majte afishohet Object Explorer. Nepermjet Object Explorer mund te administrojme databazat, objektet e databazes (si tabelat, trigerat, funksionet, procedurat),etj.

Si te krijojme nje Database

Nje nga gjerat e para qe bejme kur fillojme te punojme me SQL Server eshte krijimi i nje database.

Databazat e sistemit (System Databases)

Tek Object Explorer nen Databases do te vini re qe ekzistojne disa database te sistemit qe krijohen automatikisht kur instalojme SLQ Serverin. Me poshte eshte nje liste e database te sistemit:

Si te krijojme nje database

Hapat e meposhtme tregojne si mund te krijojme nje database nepermjet SQL Server Management Studio.

• 1. Klikojme me te djathten tek "Databases" dhe klikoni "New Database...":

Database u krijua

Mund te vini re qe database MyDatabase duket nen "Databases" section of SQL Server Management Studio.

Database i ri i krijuar bazohet tek database "Model". Po te klikojme tek shenja e + do te navigojme ne objektet e database tone: tables, views etj.

Opsione shtese

Sapo kemi krijuar nje database me opsionet default. Kur krijuam database u krijuan automatikisht nje "Data File" dhe nje "Transaction Log" .

Nese duam te ndrshojme parametrat e konfigurimit te databases mund te klikojme me te djathen mbi emrin e database dhe te klikojme Properties.

Dritarja e Properties ka nje numer te madh opsionesh qe mund te konfigurohen.

Te krijojme nje Tabele

Si te krijojme nje tabele nepermjet SQL Server Management Studio (SSMS).

• 1. Klikojme me te djathen mbi "Tables" dhe zgjedhim "New Table...":

2. Pas kesaj hapet nje nderfaqe per krijimin e tabeles:

• 1. Sic duket edhe nga figura me poshte kemi tre kollona ColumnName , Data Type dhe Allow Nulls. Tek Column Name vendosim emrin e kollones, tek Data Type tipin e te dhenave qe do te kene vlerat qe do te vendosen ne kete kollone dhe tek Allow Nulls zgjidhim nese kjo kollone pranon vlera boshe apo jo.

  2. Nje kollone , zakonisht celesin primar te tipit INT e bejme "identity column", duke vendosur vleren "Yes" tek "Is Identity" ne pjesen e poshtme te dritares tek Dritarja e Atribueve (Properties Panel)

  3. Gjithashtu mund te vendosim nje vlere "Default Value" per nje kollone psh nje mund te vendosim nje vlere default (getdate()) per kollonen DateCreated. (Kjo do te vendose automatikisht kohen e momentit kur shtohet nje rresht i ri ne tabele).

3. Pasi kemi krijuar strukturen e tabeles nepermjet FILE > SAVE ose nepermjet ikones SAVE

4. Vendosim emrin e tabeles dhe perfundojme krijimin e tabeles:

Tabela u krijuar

Mund te verejme qe tabela eshte krijuar nen menune "Tables" tek Object Explorer.

Te modifikojme vlerat e tabeles

ne SQL 2008 mund te klikojme tek "Edit Top 200 Rows" pasi kemi klikuar me te djathten mbi emrin e tabeles.

• 1. Kliko me te djatthe mbi emrin e tabeles , zgjidh "Edit Top 200 Rows":

2. Tanime mund te modifikojme te dhenat e tabeles

Shenim: nuk mund te futim te dhena ne kollona qe i kemi percaktuar si IDENDTITY.

Ndersa mund te mos futim te dhena ne kollona qe kemi percaktuat nje vlere default dhe SQL serveri do te vendose automatikisht vleren default(vini re kollonen DateCreated ne shembullin me poshte)

Metoda e mesiperme eshte e pershtatshme kur sasia e te dhenave eshte e vogel.

Nje menyre me e mire do te ishte nepermjet komandave SQL (skripteve SQL)

Si te shkruajme komanda SQL - New Query

Per te shkruajtur komanda SQL mund te klikojme tek butoni "New Query" :

Kjo gje do te hape nje dritare te bardhe ne te djathte ku mund te shkruajme komandat SQL.

Si te shkruajme dhe te ekzekutojme komandat SQL

Ne fleten e bardhe qe u krijua ne te djathte te Object Explorer mund te shkruajme tanime komandat SQL.

Per te ekzekutuar komandat SQL i selectojme ato dhe klikojme butonin Execute ose shtypim tasten F5 ne tastiere.

Ne pjesen e poshtme afishohet nje panel ku afishohen rezultatet e komandes se ekzektuar.

Figura meposhte ilistron kete proces

Query Designer

Rreth Query Designer

Query designer eshte nje derfaqe grafike qe Ju mundeson te shkruani komanda mbi bazen e te dhenave. Ne menyre te vecante eshte i dobishem nese po shkruajme komanda te gjata e komplekse qe perfshijne disa tabela,viee etj.

Ndertim i komandave ne Query Designer

Per te ndertuar nje "query" :

• 1. Selektoni Query > Design Query in Editor...:

2. Shtoni tabelat qe do te perfshihen ne kete query.

3. Perzgjidhni kollonat qe do te afishohen nga query:

4. Klikoni "OK"

Ndersa punoni me mousin per te zgjedhur kollonat ne pjesen e poshtme Query Designer nderton komanden qe jep rezultatin e kerkuar nga JU.