Zwijgend gesproken

4 De verandering

Context eerste opzet voor ATM Breda in 2004

Eerstejaars studenten met een HAVO opleiding hebben zich ingeschreven voor een HBO opleiding chemische-technologie, elektrotechniek of werktuigbouwkunde. 

Ongeveer tachtig jonge mensen komen eind augustus, voor het eerst in de aula samen om aan een technische opleiding te beginnen, de aula is honderd meter breed en tachtig meter diep. Zij worden verwelkomd en krijgen algemene gegevens aangereikt over organisatie en de hoofdindeling van het eerste schooljaar, de propedeuse, namelijk 50% multidisciplinair en 50% opleiding-gericht. Over het opleiding-gerichte deel krijgen de studenten van de opleiding nadere gegevens. Het multidisciplinair deel wordt ter plaatse toegelicht.

Tijdens de multidisciplinaire opdracht werken de studenten van de drie opleiding samen in de vorm van projectonderwijs. De studenten werken in groepjes van acht en elk groep is samengesteld uit de drie opleidingen.

Multidisciplinaire opdracht

De volgende gedachte kwam in mij op: Ontwerp en bouw een machine die rond kan rijden in de aula, Het Ding. Het Ding moet vanaf de start, een rechthoekig traject afleggen en daarbij door een poortje, over een bruggetje, door een waterbak gaan en weer terug komen bij de start. Je hebt tien weken voor het ontwerp en tien weken voor het bouwen, dus over twintig weken is de machine klaar en wordt hier gedemonstreerd. Als de machine het traject, ten overstaan van een jury, naar tevredenheid heeft afgelegd krijg je de studiepunten. 

Succes! 

Deze gedachte heb ik voorgelegd aan de academiedirectie en leden van de curriculumcommissies van de drie opleidingen. Het resultaat van de bespreking was dat ik een dergelijke gedachte mocht gaan uitwerken en uitvoeren. Want als het waar is dat het werkt, is het de moeite waard om met een uitgewerkt voorstel te komen. In overleg met het onderwijsteam, collega’s en studenten zijn er toen drie mogelijke opdrachten voorgelegd aan een beoordelingsgroep bestaande uit studenten van de drie opleidingen en docenten. De beoordelingsgroep moest beoordelen naar criteria van de LUS factor.

1.  Het Ding, een machine naar eigen keuze

2.  Goldbergmachine

3.  Een minivoertuig of -vaartuig

De Goldbergmachine is toen met de hoogste score gewaardeerd, 11 punten. Het Ding scoorde 6 punten omdat de haalbaarheid de uitdagendheid drukte. De beoordelingsgroep achtte de haalbaarheid, van Het Ding, voor eerstejaars studenten te hoog gegrepen, het scoorde daardoor hoog op spannend. Een minivoertuig of -vaartuig scoorde 4 punten, ook hier werd haalbaarheid als een probleem gezien. 

De Goldbergmachine is het geworden.

‘Mijn tent is top’ van Herman Den Blijker, RTL5, is een tv programma waar de ingrediënten om het programma tot een succes te maken uitstekend geëtaleerd worden. 

Eigen creativiteit realiseren.

Volledig inzetten om dat te bereiken wat je wilt bereiken.

Meemaken dat je het ook werkelijk lukt.

Dat wat je wilt op een juiste wijze gerealiseerd hebt.

Het is gelukt!

Waar is wat werkt

Door mensen te begrijpen, ze te betrekken en ze de vraag te stellen: Wat vind je Leuk, Uitdagend en Spannend onderwijs of werk? kan onderwijs of werk van basis school tot universiteit aangepast worden aan de individuele natuurlijke geschiktheid. Danwel als je onderzocht hebt welk onderwijs of werk het beste bij je past, geeft dat de beste voldoening, waardoor je het kunt blijven doen.

Zo ontstaat een motiverende werksituatie voor mensen, je zelf ontwikkelen in een betrokken omgeving, creëert enthousiasme. Ik ben van mening dat onderwijs met toekomst, onderwijs is waarin jonge mensen hun eigen standpunt kunnen bepalen. Waarin de jonge mensen een mentale weerstand kunnen opbouwen, door doelbewust tarten tijdens de leersituatie waardoor het karakter gevormd wordt en daardoor de zelfverantwoordelijkheid. Dat is onderwijs of werk dat steunt op een hoge LUS-factor, ‘hard fun’.

Misschien kan de LUS-factor ook bijdragen leveren om het gevoel, intuïtie en betrokkenheid weer te gaan waarderen in onze maatschappij.

Waar niets meer met moeite verkregen moet worden, is niets meer van waarde.

(Citaat, auteur onbekend)

Het eerste halfjaar stond in het teken van de Goldbergmachine. Het bedenken en in kaart brengen van een machine dat een kopie thee kan zetten. Daarvoor werd in de tweede week iemand van Douwe Egberts uitgenodigd om het proces van het zetten van thee toe te lichten en in beeld te brengen. Dat klinkt interessant, maar hoe breng je dat over bij de studenten?

Tijdens de introductieweek, de week voor aanvang van de studie, nodigden wij zoals gebruikelijk ouders en studenten uit om op een avond voorlichting te krijgen over de studie. Daar krijgen ouders en studenten een overzicht van het eerste jaar programma en het voor het in beeld brengen van het doel van het multidisciplinaire gedeelte had ik twee video’s. Een over de Honda Accord en een over de Scrapheap Challenge. 

Bij de video over de Honda Accord werd het Goldberg-principe in beeld gebracht. Het stapsgewijze komen tot de Honda Accord, waarbij diverse onderdelen van de auto telkens een nieuw ander onderdeel in beweging zetten tot het resultaat een auto opleverde.

Op de Scrapheap Challenge werd ik geattendeerd tijdens een zoeken naar het in beeld brengen van het zelf bedenken en bouwen van de Goldbergmachine. Het was een schot in de roos.

Het was in de tijd dat Idols, een talentenjacht-programma, erg populair was en mij op de idee bracht om te gaan werken met een vakjury en een publieksjury. Voor de vakjury was het de bedoeling dat vakmensen uit het bedrijfsleven uitgenodigd werden. Door de contacten met het bedrijfsleven was de vakjury snel compleet. Maar voor de publieksjury had ik ouders nodig van studenten. Doordat de video’s de verbeelding bij ouders en studenten in beweging had gebracht raakten tientallen ouders zo gemotiveerd om deel te nemen in de publieksjury, dat een ruime inschrijving voor deelname volgde na de presentatie.

Doordat de Goldbergmachine gedurende de eerste tienweken bedacht moest worden en daarna gedurende tien weken gebouwd kwamen de juryleden twee keer tijdens de presentatie in actie.

Het was prachtig te zien hoe studenten met verve hun ontwerp presenteerden na tien weken, met een poster en verslag, en discussies ontstonden op vragen vanuit de beiden jury’s. Waarbij binnen de publieksjury het felst gediscussieerd werd over het beoordelingscijfer tot achter de komma.