Адухаўленне— наданне нежывым прадметам ці з’явам прыроды ўласцівасцей жывых істот. Разнавіднасць метафары. Напілося сонца са крыніц сцюдзёных(Максім Багдановіч).

Алегорыя— іншасказанне; карціна або вобраз,якія маюць пераносны, прыхаваны сэнс: хітры чалавек малюецца ў вобразе лісы; злосны, нелюдзімы,прагны, жорсткі— у вобразе ваўка; моцны, трывалы, магутны— у вобразе дуба і інш. Часцей алегорыя сустракаецца ў казках, загадках, прыказках,байках, дзе пад вобразамі прадметаў, з’яў, жывёл, раслін падразумяваюцца людзі, іх узаемаадносіны.

Афарызм— кароткае, трапнае і змястоўнае выслоўе, у якім выказваецца глыбокая думка.

Верш— невялікі літаратурны твор, напісаны рытмічнай вершаванай мовай. Верш— асноўная форма паэзіі.

Вобраз мастацкі— форма паказу жыцця ў мастацкім творы. Гэта можа быць і чалавек, і жывёла, і мастацкае апісанне прадмета, рэчы, з’явы прыроды.

Гіпербала—моцнае перавелічэнне ўласцівасцей, якасцей прадмета або з’явы з мэтай большай мастацкай выразнасці.Узмахне крылом— быццамбор шуміць, // Узмахне другім— што мяцель гудзіць(Максім Багдановіч).

Гукапіс—гукавыя паўторы ў вершаванай мове,якія ўзмацняюць яе мілагучнасць і сэнсавую выразнасць. Не шасцяць каласы, // Звон не валіцца з касы, // Не кладуцца ў стог пласты, // Толькі сыплюцца лісты // На яловыя кусты, // На сухія верасы (Янка Купала).

Гумар— паказ жыццёвых з’яў або чалавека ў камічным, смешным выглядзе; нязлосны, добразычлівы смех.

Загадка— вобразнае апісанне ўтоенага прадмета ці з’явы, якое патрабуе разгадкі.

Зачын— устойлівая формула, з якой пачынаецца казка.

Казка— займальны аповед пра неверагодныя і фантастычныя падзеі і прыгоды.

Легенда— фантастычнае апавяданне, заснаванае на паэтызацыі гістарычных падзей і ўслаўленні народных герояў.

Метафара— перанясенне ўласцівасцей адной з’явы на іншую, чым-небудзь падобную да яе.У небе ціха зоркі расцвілі(Максім Багдановіч).

Павер’е — вусны народны аповед, заснаваны не на жыццёвым вопыце, а на фантазіі, выдумцы,часам на містыцы.

Параўнанне — супастаўленне двух прадметаў або з’яў на аснове іх падабенства. Як песня, з галін злятае лісце...

(Уладзімір Караткевіч).

Паэма — буйны вершаваны твор, часцей сюжэтны, які расказвае пра важныя падзеі, выяўляе глыбокія перажыванні аўтара і яго герояў.

Прыказка — трапнае народнае выслоўе, часцей з павучальным зместам, якое дае вобразную ацэнку чалавечым паводзінам, учынкам, якасцям.

Прыкмета— трапнае народнае выслоўе, у якімпрадказваецца пэўны вынік, пацверджаны шматвя-ковым народным вопытам.

Рытм— раўнамернае паўтарэнне, чаргаванневершаваных радкоў, а ўнутры радкоў— націскных і ненаціскных складоў. Адна з найважнейшых адзнак верша. Зямлі не чуеш пад сабою // І ловіш белы пух рукою (Якуб Колас).

Рыфма — сугучнасць слоў або іх частак у канцы вершаваных радкоў.

Страфа— у вершаваным творы: частка тэксту,аб’яднаная агульнай думкай, інтанацыяй, рытмам,рыфмоўкай.

Троп— ужыванне слова або выразу ў пераносным значэнні. Тропы ўзнікаюць на аснове выкарыстання мнагазначнасці слова, дапамагаюць аўтару стварыць вобраз і праз яго выявіць уласную ацэнкужыццёвых з’яў. Віды тропаў: эпітэт, параўнанне,алегорыя, гіпербала, метафара, адухаўленне.

Фальклор— вусная народная творчасць, творы невядомых аўтараў, што бытуюць у народзе ў вуснай форме (казкі, загадкі, прыказкі, песні, прыкметы, павер’і і інш.)пі

Эпіграф— яркае кароткае выказванне, якоезмяшчаецца пасля загалоўка твора або раздзела і выяўляе яго асноўную думку.

Эпізод (сцэна) — адна з падзей у літаратурным творы, у якой расказваецца пра адносна закончанае здарэнне. Эпізод важны для характарыстыкі персанажаў і спасціжэння твора.

Эпітэт— мастацкае азначэнне, якое вобразна (жыва, наглядна, паэтычна) характарызуе прадмет, з’яву, чалавека. Ціха па мяккай траве сінявокаяноч прахадзіла (Максім Багдановіч)