de naam De Vuyst

Oudste vermeldingen

Jan De Vuyst schreef zich in 1396 in te Aaigem, als buitenpoorter van Geraardsbergen. Verder in de 20e en 100e penningcohieren uit de 16e eeuw vinden we enkele vermeldingen van "De Vuyst" terug (bron: Paul De Vuyst). Gelet op de huidige verspreiding van de familienaam De Vuyst lijkt het niet onwaarschijnlijk dat Jan De Vuyst een van de stamvaders is geweest.

Volgens het “Woordenboek van de familienamen” van Frans Debrabandere (het standaardwerk terzake) zijn de oudste vermeldingen van de familienaam De Vuyst:

• 1272: Walteri Vuest; jeghen Janne Vueste (Antwerpen)
• 1454: Theeus Vuyst (Aartselaar)
• 1454: Pietre Vust (Komen)

De Nederlands site http://www.meertens.knaw.nl/NFD/nfd.html vermeldt verder:

• Faust - Bijnaam bij vûst = Faust. Bv. ex parte Conradi cum pungno, 1314; ver Gese, Konen vrowen mit der vust, 1331; Hermen mit der vust, 1398; Pawel Vuest, 1509 = Pawel Fust. Auch mit k-Dim.: her Jan Fusteken, 1412 [Zoder-1968].
• Quohyer van de personen binnen Scherpenisse boven 20 jaeren oute… 1622: Marijnis Vuyst; Haardstedenkohier 1626: Lindert Vuyst [Romeijn-1993, p 156, 161].
• Jacob Petersen vulgo Vuijst, doop zoon Ermelo 1715 [Hazeu-van Veldhuizen-1984, p 4].
• Adam Hardevust, Dijxhorn 1317 [Schaar van der-1959, p 37].
• Philippus Hardtvuest, huw. Maastricht 1620 [M.Th.L.W. Boersma, 'De familie Dolmans', in: Historische en Heemkundige Studies in en rond het Geuldal. Jaarboek 1997, p 145].

Betekenis:

Er zijn een paar mogelijke betekenissen voor “De Vuyst”:

• Enerzijds een meer figuurlijke verwijzing naar een hardnekkig karakter.
• Anderzijds een nogal letterlijke verwijzing naar graag of snel “op de vuist gaan”; vechtlust dus.
• Misschien ook is “De Vuyst” een vermelding naar de naam van een huis (“Indevuyst”).

Vandaag zien we overigens vele varianten van de naam “De Vuyst”:

• “Indevuyst” (streek Asper, naar de huisnaam)
• “Devuyst” (o.m. sinds migratie in Brussel)
• “Vuyst”, “(De) Vuijst”, “(De) Vuiyst”, “(De) Vuys”, “(De) Wuyst”, “Devuezst”
• Faust, Indevuijst, Vuijsje, Vuijsjes, Vuijstman, Vuisje, Vuist, Vuistman.
• Tot ongeveer 1620: ook “Hardevuyst”, “Hardevust” (NL)

Die naamsveranderingen zijn wellicht in de meeste gevallen het resultaat van onnauwkeurigheden bij het inschrijven van geboorten. Zowel de vroegere doopregisters als de eerste gemeentelijke geboorteregisters waren behoorlijk onnauwkeurig, en vaak gebaseerd op “vervlaamsing” of fonetische interpretatie.