W-A-R-I-N Model
ส่วนที่ 2 ข้อตกลงในการพัฒนางานที่เป็นประเด็นท้าทายในการพัฒนาคุณภาพผู้เรียน ครู และสถานศึกษา
ประเด็นที่ท้าทายในการพัฒนาคุณภาพผู้เรียน ครู และสถานศึกษาของผู้จัดทำข้อตกลงซึ่งปัจจุบันดำรงตำแหน่งผู้บริหารสถานศึกษา วิทยฐานะชำนาญการพิเศษ ต้องแสดงให้เห็นถึงระดับการปฏิบัติที่คาดหวังของวิทยฐานะชำนาญการพิเศษ คือการ ริเริ่มพัฒนา (Originate and Improve) การพัฒนาการบริหารจัดการสถานศึกษาและคุณภาพการศึกษาของสถานศึกษา ให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในทางที่ดีขึ้นหรือมีพัฒนาการมากขึ้น (ทั้งนี้ ประเด็นท้าทายอาจจะแสดงให้เห็นถึงระดับการปฏิบัติที่คาดหวังในวิทยฐานะที่สูงกว่าได้)
ประเด็นท้าทายเรื่อง การพัฒนาคุณภาพระบบทวิภาคี ด้วยรูปแบบ W-A-R-I-N Model
1. สภาพปัญหาการบริหารจัดการสถานศึกษาและคุณภาพการศึกษาของสถานศึกษา
การศึกษาระบบทวิภาคี เป็นการจัดการศึกษาวิชาชีพที่เกิดจากข้อตกลงระหว่าง สถานศึกษาหรือสถาบันการอาชีวศึกษากับสถานประกอบการ รัฐวิสาหกิจ หรือหน่วยงานของรัฐ ในเรื่องการจัดหลักสูตร การเรียนการสอน การวัดและการประเมินผล โดยผู้เรียนใช้เวลาส่วนหนึ่ง ในสถานศึกษาหรือสถาบันการอาชีวศึกษาและเรียนภาคปฏิบัติในสถานประกอบการ รัฐวิสาหกิจ หรือหน่วยงานของรัฐ ต้องมีการจัดแผนการเรียน แผนการฝึกอาชีพ การฝึกทำงาน การวัดผลและการประเมินผล เพื่อมุ่งเน้นผลิตผู้สำเร็จการศึกษาในระดับฝีมือ ระดับเทคนิค และระดับเทคโนโลยี ให้เป็นผู้มีความรู้ความเข้าใจ มีทักษะ มีคุณธรรม จริยธรรม จรรยาบรรณวิชาชีพ และกิจนิสัยที่เหมาะสมปฏิบัติงานได้จริง ปฏิบัติงานที่ใช้เทคนิคในการทำงาน สร้างและพัฒนางาน วางแผน จัดการพัฒนาตนเองและทำงานร่วมกับผู้อื่นได้อย่างมีความสุข ให้มีความก้าวหน้าทางวิชาการ และวิชาชีพ มีสมรรถนะนำไปปฏิบัติงานหรือประกอบอาชีพอิสระได้ตามมาตรฐานการศึกษาวิชาชีพ และมาตรฐานสมรรถนะของสาขาวิชานั้น ๆ โดยสอดคล้องกับยุทธศาสตร์ชาติ ๒๐ ปี แผนพัฒนา เศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ และแผนการศึกษาแห่งชาติ
“ยกระดับคุณภาพการจัดการอาชีวศึกษาแบบองค์รวมโดยใช้พื้นที่เป็นฐาน” เป็นนโยบายและจุดเน้นการปฏิบัติราชการของสำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา ปีงบประมาณ พ.ศ. 2565 ข้อ 2.2 ขับเคลื่อนการดำเนินงานศูนย์อาชีวศึกษาทวิภาคีเขตพื้นที่ เพื่อยกระดับคุณภาพอาชีวศึกษาแบบองค์รวม และข้อ 2.5 พัฒนาทักษะวิชาชีพผู้เรียนอาชีวศึกษาผ่านการฝึกประสบการณ์และการฝึกปฏิบัติจริง (เอกสารแนบภาคผนวก ๑) และผลจากการรายงานการประเมินตนเองของสถานศึกษาอาชีวศึกษา (V-e-SAR) ปีการศึกษา 2564 ทำให้ทราบถึงบริบทของวิทยาลัยการอาชีพวารินชำราบ ด้านการจัดการเรียนการสอนในระบบทวิภาคี ทั้งระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ (ปวช.) และระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพชั้นสูง (ปวส.) ทุกสาขาวิชา (เอกสารแนบภาคผนวก ๒) ซึ่งสถานประกอบการส่วนใหญ่ยังขาดความรู้ ความเข้าใจและความสำคัญของการฝึกอาชีพในสถานประกอบการ ขาดความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับการจัดทำแผนการฝึกอาชีพในสถานประกอบการเพื่อการดำเนินการจัดการเรียนการสอนในระบบทวิภาคีระหว่างสถานศึกษาอาชีวศึกษากับสถานประกอบการ ส่งผลให้การฝึกอาชีพไม่ตรงตามสมรรถนะอาชีพตามหลักสูตรที่สำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษากำหนด
เพื่อเป็นการสนองนโยบายและการขับเคลื่อนจุดเน้นของสำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา “11 QUICK WIN นโยบายเร่งด่วน” การยกระดับอาชีวศึกษาระบบทวิภาคี และจากการศึกษาวิเคราะห์ข้อมูลของสถานศึกษา ทำให้ทราบถึงสภาพปัญหาด้านการจัดการเรียนการสอนในระบบทวิภาคีของวิทยาลัยการอาชีพวารินชำราบ ข้าพเจ้าจึงได้กำหนดแนวทาง “เพื่อแก้ไขปัญหา พัฒนาและปรับเปลี่ยนแนวทางการดำเนิน” การการจัดการเรียนการสอนในระบบทวิภาคีของสถานศึกษา เพื่อยกระดับคุณภาพผู้เรียน เริ่มจากการสร้างความรู้ ความเข้าใจให้กับผู้บริหาร ครู บุคลากร ผู้เรียน ผู้ปกครอง ชุมชนและสถานประกอบการ และจัดทำแผนการฝึกอาชีพร่วมกันอย่างเป็นระบบ ร่วมกับสถานประกอบการและเครือข่ายทุกภาคส่วน โดยคำนึงถึงหลักสูตรที่ สอศ. กำหนด บริบทสถานศึกษา ขีดความสามารถของสถานประกอบการ มุ่งเน้นให้ผู้เรียนมีความรู้ ทักษะและคุณลักษณะอันพึงประสงค์ สอดคล้องกับความต้องการของสถานประกอบการ ตรงตามสมรรถนะอาชีพตามโครงสร้างหลักสูตรที่ สอศ. กำหนด
ทั้งนี้ข้าพเจ้าได้ยึดแนวทางการพัฒนาสถานศึกษาเพื่อให้เกิดคุณภาพตาม “W-A-R-I-N Model” ดังนี้
2. วิธีการดำเนินการให้บรรลุผล
กลยุทธ์ที่ 1 W : Work /Wonderful ส่งเสริมการบริหารจัดการสถานศึกษาด้วยกระบวนการชุมชนวิชาชีพแห่งการเรียนรู้ หลักการและวิธีการจัดการศึกษาระบบทวิภาคี
1) ศึกษารูปแบบการทำงานเป็นทีม การสร้างแรงบันดาลใจในการทำงาน ศึกษากระบวนและแนวคิดในการทำงานด้วยชุมชนแห่งการเรียนรู้
2) วางแผนการสร้างความรู้ความเข้าใจ แนวคิดและกระบวนการการทำงานเป็นทีมด้วยชุมชนแห่งการเรียนรู้
3) จัดหาผู้เชี่ยวชาญเพื่อจัดอบรม ให้ความรู้ความเข้าใจ หลักการและวิธีการจัดการศึกษาระบบทวิภาคี
4) สร้างบรรยากาศการทำงานเป็นทีม มีการยอมรับไว้วางใจซึ่งกันและกัน รับฟังความคิดเห็นของผู้อื่น
5) การกระจายอำนาจ โดยให้อิสรภาพในการคิดค้นผลงาน วางแผนการทำงาน เพื่อให้เกิดความรักสามัคคีและช่วยเหลือกันในทุกงาน
กลยุทธ์ที่ 2 A : Active / Actionable /Achievable ส่งเสริมกระบวนการนิเทศ ติดตาม การเรียนการสอน ในสถานประกอบการ ควบคู่กับคุณธรรม จริยธรรมและคุณลักษณะที่พึงประสงค์ที่ผู้เรียนต้องได้รับ เป็นรูปแบบที่สะดวก รวดเร็ว ผู้เรียนทุกคนสามารถเข้าถึงข้อมูลได้ง่าย
1) ศึกษารูปแบบกระบวนการนิเทศ ติดตาม วิธีการจัดการศึกษาระบบทวิภาคี
2) วางแผนการสร้างความรู้ความเข้าใจ แนวคิดและกระบวนการนิเทศ ติดตาม วิธีการจัดการศึกษาระบบทวิภาคี
3) จัดหาผู้เชี่ยวชาญเพื่อจัดอบรม ให้ความรู้ความเข้าใจรูปแบบกระบวนการนิเทศ ติดตาม วิธีการจัดการศึกษาระบบทวิภาคี
4) มีการประชาสัมพันธ์ เน้นย้ำ การนิเทศติดตาม การจัดการศึกษาระบบทวิภาคี
5) ให้ความสำคัญในการนิเทศติดตามการดำเนินงานให้บรรลุวัตถุประสงค์ ตรวจสอบและประเมินผล อย่างเป็นระบบเพื่อความต่อเนื่องและยั่งยืน
6) นิเทศ ติดตามการการทำงาน รูปแบบและแนวคิดกระบวนการการทำงานเป็นทีมด้วยชุมชนแห่งการเรียนรู้ และข้อมูลย้อนกลับตามกระบวนการ PDCA
กลยุทธ์ที่ 3 R : Relation / Relevance / Respect สร้างความสัมพันธ์ที่ดี ความเชื่อมโยงและสอดคล้อง ระหว่างฝ่ายบริหาร แผนกวิชา สถานประกอบการและชุมชน ที่ตรงตามความต้องการของตลาดแรงงาน
1) ศึกษารูปแบบ/กระบวนการสร้างความสัมพันธ์ที่ดี ความเชื่อมโยงและสอดคล้อง ระหว่างฝ่ายบริหาร แผนกวิชา สถานประกอบการและชุมชน ที่ตรงตามความต้องการของตลาดแรงงาน
2) สร้างความตระหนัก/วางแผนการสร้างความรู้ความเข้าใจกระบวนการสร้างความสัมพันธ์ที่ดี ความเชื่อมโยงและสอดคล้อง ระหว่างฝ่ายบริหาร แผนกวิชา สถานประกอบการและชุมชน ที่ตรงตามความต้องการของตลาดแรงงาน
3) ให้ความสำคัญกระบวนการสร้างความสัมพันธ์ที่ดี ความเชื่อมโยงและสอดคล้อง ระหว่างฝ่ายบริหาร แผนกวิชา สถานประกอบการและชุมชน ที่ตรงตามความต้องการของตลาดแรงงาน
4) นิเทศ ติดตามการการทำงาน และข้อมูลย้อนกลับตามกระบวนการ PDCA
กลยุทธ์ที่ 4 I : Information/ Innovation สร้างความหลากหลายของข้อมูล การนำข้อมูลข่าวสารที่น่าเชื่อถือ ด้วยเทคโนโลยี นวัตกรรมและความเป็นปัจจุบัน กำหนดหลักสูตรสถานศึกษา มีแบบแผนการวัดและประเมินผล
1) ปรับปรุงระบบเครือข่าย ให้ทันสมัยและครอบคลุม รองการการบริหารจัดการระบบทวิภาคี ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
2) วางแผนการสร้างความรู้ความเข้าใจ จัดอบรมการใช้โปรแกรมการพัฒนาการจัดการเรียนการสอนออนไลน์ พัฒนาสื่อการสอนเพื่อรองรับรูปแบบการเรียนในสถานประกอบการ ด้วยเทคโนโลยีและแพลตฟอร์มดิจิทัลเพื่อการเรียนรู้ ที่ทันสมัย
3) จัดหาผู้เชี่ยวชาญเพื่อจัดอบรม ให้ความรู้ความเข้าใจการใช้โปรแกรมการพัฒนาการจัดการเรียนการสอนออนไลน์ พัฒนาสื่อการสอนเพื่อรองรับรูปแบบการเรียนในสถานประกอบการ ด้วยเทคโนโลยีและแพลตฟอร์มดิจิทัลเพื่อการเรียนรู้ ที่ทันสมัย
4) ส่งเสริมครูและบุคลากรในการใช้เทคโนโลยีและแพลตฟอร์มดิจิทัลเพื่อการเรียนรู้ ที่ทันสมัย
5) สนับสนุนงบประมาณ จัดหาครุภัณฑ์ให้เพียงพอต่อความต้องการ
กลยุทธ์ที่ 5 N : Network / Non-stop Delving สร้างภาคีเครือข่ายร่วมพัฒนา การพัฒนาที่ไม่หยุดนิ่ง การส่งเสริม สนับสนุนให้ครู นักเรียนนักศึกษาได้รับการพัฒนา อย่างต่อเนื่องและสม่ำเสมอ
1) ส่งเสริม/สนับสนุน การสร้างภาคีเครือข่ายร่วมพัฒนา การพัฒนาที่ไม่หยุดนิ่ง
2) การส่งเสริม สนับสนุนให้ครู นักเรียนนักศึกษาได้รับการพัฒนา อย่างต่อเนื่องและสม่ำเสมอ
3) สร้างความตระหนักและ สร้างเครือข่ายความร่วมมือเพื่อความยั่งยืนในการจัดการเรียนการสอนระบบทวิภาคี ทั้งเครือข่ายภาครัฐและเอกชน อย่างต่อเนื่องและเป็นระบบ
3. ผลลัพธ์การพัฒนาที่คาดหวัง
3.1 เชิงปริมาณ
3.1.1 มีภาคีเครือข่ายความมือในการจัดการศึกษาระบบทวิภาคี ที่ตรงตามสมรรถนะอาชีพและเป็นมาตรฐานเพิ่มขึ้นร้อยละ 15 ของปีที่ผ่านมา โรงเรียนบ้านคูเมือง(อ่อนอนุเคราะห์),โรงเรียนบ้านโนนโหนน,โรงเรียนบ้านโนนกาเลน,โรงเรียเทศบาลแสนสุข,โรงเรียนบ้านสุขสำราญ,โรงเรียนบ้านหนองเทา,โรงเรียนมิตรภาพที่5,โรงเรียนโรงเรียนบ่านโนนทรายน้อย,มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี(คณะเทคโนโลยีอุตสาหกรรม)สาขาวิชาเทคโนโลยีคอมพิวเตอร์,มนฑณทหารบกที่ 22 กองพันธหารราบที่ 6 ,ชุมชนบ้านตาติด,ชุมชนบ้านโนนผึ้ง,ชุมชนบ้านน้ำคำ,บริษัท อีซูสุตังปักอุบลราชธานี , โรงแรมยูโฮเทล,โรงแรมอุบลโฮลเทล,บริษัท CP ALL (CP RAM) (7-11),บริษัท ปอ อุบล,โรงเรียนวิชาชีพเคาะพ่นสี รถยนต์ อุบลราชธานี, บริษัท Zen GROUP, บริษัทโกลบอล - ไทยซอล พรีซิชั่น อินดัสทรี จำกัด,หจก.บ้านและที่ดิน รวมสินไทย,บริษัท ฮอนด้า
3.1.2 ผู้บริหาร ครูผู้สอน และสถานประกอบการ มีความสามารถในการจัดรูปแบบการเรียนการสอน สื่อการเรียนการสอนที่ทันสมัย เพิ่มขึ้นร้อยละ 75 ของปีที่ผ่านมา
3.1.3 ผู้บริหาร ครูผู้สอนและสถานประกอบการ มีรูปแบบการนิเทศการจัดการเรียนการสอนที่หลากหลาย เพิ่มขึ้นร้อยละ 15 ของปีที่ผ่านมา
3.1.4 มีจำนวนผู้เรียนในระบบทวิภาคีเพิ่มขึ้นร้อยละ 15 ของปีที่ผ่านมา
3.2 เชิงคุณภาพ
3.2.1 ผู้บริหาร ครูผู้สอนและสถานประกอบการมีความพึงพอใจต่อระบบการจัดการเรียนการสอนระบบทวิภาคี ตรงตามสมรรถนะอาชีพได้อย่างถูกต้องและเป็นมาตรฐาน อยู่ในระดับ ความพึงพอใจมาก
3.2.2 สถานประกอบการและภาคีเครือข่าย มีความพึงพอใจต่อผู้เรียนระบบทวิภาคี ในแต่ละสาขาวิชา อยู่ในระดับ ดี
3.2.3 นักศึกษาฝึกอาชีพไม่น้อยกว่าร้อยละ 60 ได้รับการฝึกอาชีพตรงตามสมรรถนะอาชีพตามโครงสร้างหลักสูตรที่กำหนด
3.2.4 สถานศึกษาและสถานประกอบการสามารถจัดการเรียนการสอนระบบทวิภาคีร่วมกันได้อย่างมีคุณภาพ