MAŁGA - O tym, że istniała kiedyś wieś przypomina już tylko wieża zrujnowanego kościoła i wspomnienia ludzi. Tych, którzy pamiętają wkroczenie do wsi żołnierzy rosyjskich w styczniu 1945 roku i zagładę wsi na początku lat 50-tych XX wieku. Wieś wspominano już w 1343 roku jako Ruda – nazwa wywodzi się od rudy darniowej, z której wytapiano żelazo. Późniejsza nazwa Małga pochodzi od staropruskiego Malien, czyli rzeki Omulew. W 1403 roku mistrz hutniczy Ekart otrzymał tu przywilej na kuźnicę żelazną; sto lat później powstała tu karczma. Poza tym w okolicy wsi osiedliło się sporo bartników, a także smolarze, rybacy, myśliwi przybywający z Mazowsza. W 1511 roku mieszkańcy wsi otrzymali zapis na 7 łanów na prawie chełmińskim; w drugiej połowie tegoż stulecia wieś obejmowała 12 łanów.

Pod koniec XVIII wieku Małga należała do wsi o największej liczbie mieszkańców na terenie powiatu nidzickiego. Kościół zbudowany został przed rokiem 1579 jako filia parafii w Jedwabnie. W 1898 roku do filii w Małdze uczęszczało 881 Polaków i zaledwie 30 Niemców. W latach 1900-1902 na miejscu drewnianego kościoła powstał kościół murowany. Obecnie została po nim tylko wieża będąca w fatalnym stanie. 20 stycznia 1945 r. do Małgi wtargnęły wojska radzieckie. Czerwonoarmiści dokonywali zbrodni wojennych - podpalenia, mordy i gwałty były na porządku dziennym, np. gospodarza Friedricha Brenda zamordowano, a ciało rozjechano czołgiem. Część mieszkańców ukryła się w Małej Małdze (część wsi) i wyszła dopiero w lutym. Tylko im udało się przeżyć. Połowa zabudowań wsi była spalona.