เมื่อผู้นำทางจะนำทางคนตาบอด ควรปฏิบัติตามขั้นตอนดังนี้

1. การให้สัญญาณการช่วยเหลือ (Making Contact) ผู้นำทางใช้หลังมือขวาแตะหลังมือหรือแขนซ้ายหรือขวาของคนตาบอด ทั้งนี้เพื่อเป็นสัญญาณบอกให้เตรียมตัวเพื่อทราบตำแหน่งของผู้นำทาง

2. ลักษณะ และตำแหน่งของการจับแขน (Grip) คนตาบอดจะเลื่อนมือซ้ายหรือมือขวาไปตามแขนซ้ายหรือแขน ขวาของผู้นำทางเพื่อจับบริเวณเหนือข้อศอก โดยใช้หัวแม่มืออยู่ด้านนอก ส่วนอีก 4 นิ้วอยู่ด้านในลักษณะการจับต้องไม่แน่นจนเกินไป เพราะจะทำให้ผู้นำทางเจ็บและรำคาญ และต้องไม่หลวมจนเกินไปเพราะขณะที่เดินอาจหลุดมือได้จึงควรจับให้พอดีและมั่นคง

3. ตำแหน่งของผู้นำทาง และคนตาบอด (Stance) คนตาบอดยืนเยื้องไปข้างหลังผู้นำทางครึ่งก้าวให้แขนช่วงบน อยู่แนบลำตัวตามปกติ ส่วนแขนช่วงล่างงอในลักษณะตั้งฉากกับแขนช่วงบนเพื่อให้แน่ใจว่าตำแหน่งการยืนของตนถูกต้องหรือไม่ คนตาบอดอาจตรวจสอบดูได้โดยใช้มือแตะดูว่า ไหล่ข้างที่ให้มือจับข้อศอกของตนอยู่ตรงกับไหล่ของผู้นำทางที่ให้ จับข้อศอกหรือไม่ถ้าไม่ตรงควรปรับให้ตรงก่อนแล้วจึงเริ่มออกเดิน

หมายเหตุ

1. เหตุผลที่ให้คนตาบอดจับบริเวณเหนือข้อศอก และยืนเยื้องไปข้างหลังครึ่งก้าวเพราะจะทำให้เขาทราบจังหวะและการเคลื่อนไหวของผู้นำทางได้ตลอดเวลาเพื่อเตรียมที่จะปรับตนเองให้เข้ากับสถานการณ์ต่างๆ ได้อย่างรวดเร็ว

2. คนตาบอดไม่จำเป็นต้องจับบริเวณเหนือข้อศอกเสมอไป ถ้าความสูงต่างกันมากคนตาบอดสามารถเลื่อนมือขึ้นหรือลงเพื่อจับแขนของผู้นำทางให้อยู่ในลักษณะตั้งฉากได้

3. ลักษณะของการเดินไปด้วยกัน (Walking) ขณะเดินไปด้วยกันทั้ง 2 ฝ่ายจะต้องเดินอย่างสบาย และสัมพันธ์กับ คนตาบอดต้องไม่เกร็งเดินไม่ช้าหรือเร็วจนเกินไปและต้องรักษาตำแหน่งของมือและแขนที่จับให้อยู่ในสภาพเดิม ตลอดเวลา ส่วนผู้นำทางเองจะต้องไม่ห่วงหรือกังวลมากจนเกินไป เดินนำทางไปเรื่อย ๆ ตามปกติ เพื่อให้สะดวกยิ่งขึ้นก่อน เดินขึ้นที่สูงหรือเดินลงที่ต่ำ เช่น บันได และขอบถนนควรหยุดก่อนแล้วบอกว่า “ขึ้น” หรือ “ลง” แล้วเดินต่อไปนี้เพื่อป้องกัน ไม่ให้คนตาบอดเสียหลักและเพื่อให้ลักษณะการเดินไปด้วยกันเป็นไปตามธรรมชาติมากที่สุดผู้นำทางควรพูดและอธิบาย ถึงสิ่งแวดล้อมต่างๆ ให้คนตาบอดฟังด้วยเพื่อให้เพลิดเพลินและไม่รู้สึกอึดอัดใจของทั้งสองฝ่าย

4. การเปลี่ยนข้าง (Transferring side, Changing sides) ถ้าต้องการเปลี่ยนข้างเดินจะด้วยเหตุใดก็ตาม เช่น จะ เปลี่ยนจากด้านขวาของผู้นำทางไปด้านซ้ายสามารถทำได้โดย

ก. คนตาบอดใช้มือขวาไปจับแขนเหนือมือซ้ายซึ่งจับอยู่เล็กน้อย

ข. เลื่อนมือซ้ายผ่ายหลังของผู้นำทางเบาๆ ไปจับแขนซ้ายบริเวณเหนือข้อศอกพร้อมเบี่ยงตัวตาม

ค. เลื่อนมือขวาไปจับข้อศอกแทนที่มือซ้ายแล้วปล่อยมือขวาไปจับข้อศอกแทนที่มือซ้ายแล้วปล่อยมือซ้ายลง เดินต่อไปตามปกติ

5. การเดินผ่านทางแคบ (Narrow Places หรือ Narrow spaces) ในบางสถานการณ์ผู้นำทางและคนตาบอด อาจจะไม่สามารถเดินคู่กันไปตามปกติได้เนื่องจากทางเดินแคบ ต้องเดินเรียงหนึ่งเท่านั้น เช่น สะพาน ไม้แผ่นเดียว ทางเดินในตลาดสดและช่องแคบ จะต้องใช้วิธีดังต่อไปนี้

1. ผู้นำทางบอกคนตาบอดว่า “จะผ่านทางแคบ” พร้อมเลื่อนแขนข้างที่คนตาบอดจับอยู่ไปบริเวณกึ่งกลางหลัง

2. คนตาบอดตอบรับโยยึดแขนออกตรง (ไม่เกร็ง) พร้อมกับเดินเบี่ยงเข้าไปด้านในลักษณะเดินเรียงหนึ่ง

3. เมื่อพ้นทางแคบ ผู้นำทางจะปรับแขนไปไว้ในตำแหน่งเดิม คนตาบอดจะปรับแขนไปไว้ในตำแหน่งเดิมคน บอดจะปรับตัวเดินตามปกติ

หมายเหตุ : เมื่อมีความช านาญแล้ว ผู้นำทางไม่จำเป็นต้องบอกว่าจะผ่านทางแคบเมื่อเลื่อนแขนไปข้างหลัง คนตาบอดจะ ปรับตัวเดินตามหลังทันทีโดยอัตโนมัติ

ที่มา : สมาคมคนตาบอดแห่งประเทศไทย