les in de gevangenis
Er overvalt me toch telkens een licht gevoel van stress wanneer ik me klaar maak om les te gaan geven in de gevangenis van Gent aan de Nieuwe Wandeling. Ook als is het zo dichtbij, er ligt nog een hele weg voor mij vooraleer ik mijn cursisten kan verwelkomen in het klaslokaal: me voorbij de wachtrij van bezoekers wurmen, vriendelijk knikken naar de bewakers terwijl ik mijn laptop laat controleren en doorheen de metaaldetector stap, een teken doen naar een andere bewaker om de zware poort te openen of eventueel even wachten omdat er gedetineerden worden binnengeleid, nog een getraliede poort die voor mij moet worden geopend.
Eindelijk binnen maakt de stress vaak plaats voor tristesse. Dit is geen aangename plaats, alles voelt bedrukt aan, niemand wil hier zijn.
Gelukkig verandert alles zodra de cursisten beginnen binnen te druppelen in de les. Een vuistje, een vriendelijke begroeting, ... er is onmiddellijk een ongedwongen sfeer. Ik probeer om geen vooroordelen te vormen over cursisten of te denken aan de eventuele misdrijven die hen hier hebben gebracht. Dat vergt niet veel moeite, in deze module zijn het stuk voor stuk aangename mensen die met voldoende respect naar elkaar luisteren.
We spreken deze les over sociale woningen en allerlei premies die je kunnen ondersteunen bij het betalen van je huur. Sommige cursisten weten er meer over dan ik, als ervaringsexpert delen ze heel graag hun mening en zo leren de cursisten van elkaar. Andere cursisten zijn duidelijk minder geïnteresseerd in het onderwerp, ze zijn hier vooral om in een rustige omgeving wat te luisteren, praten of een oude kennis uit de vrouwen/mannen afdeling nog eens te ontmoeten.
Een meerderheid lijkt toch oprecht blij te zijn dat ze hier even terecht kunnen, weg uit de cel. Ze zijn leergierig of praatgraag, een enkeling wat schuchter maar steeds met een geboeide blik. Sommigen blijven helaas sceptisch of kunnen geen drie uur stilzitten. Misschien is het dan wel goed dat ze een week later de dagelijkse wandeling kiezen boven een stoel in het klaslokaal.
Ook de enthousiaste cursisten verdwijnen soms te snel uit de les. Gent is immers een arresthuis en na hun proces worden de gedetineerden vaak overgeplaatst of als ze geluk hebben, vrijgelaten.
Uiteraard doen gedetineerden soms beklag over hun situatie, je kan de realiteit nu eenmaal niet echt uit het oog verliezen. Sommige cursisten zullen de tips die ik meegeef in de les helaas niet al te snel in hun dagelijkse leven kunnen toepassen.
Ik geef toe dat het soms moeilijk is om hen gerust te stellen of hun vragen te beantwoorden als er weinig korte- of langetermijnperspectief is.
Het zijn zeker niet allemaal vogels voor de kat, maar sommigen zullen het moeilijk hebben om vol vertrouwen de vleugels uit te slaan en een gerespecteerde plaats te vinden in de wereld.
Lesgeven in de gevangenis geeft dus zeker veel voldoening maar soms voel je je toch wat machteloos.
Simon, leraar basiseducatie